Rychtal

Artykuł

51°8′45″N 17°50′48″E

- błąd

39 m

WD

51°9'N, 17°51'E

- błąd

2311 m

Odległość

548 m

Rychtal
wieś
Ilustracja
Ratusz w Rychtalu
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

kępiński

Gmina

Rychtal

Liczba ludności (2006)

1300

Strefa numeracyjna

62

Kod pocztowy

63-630[1]

Tablice rejestracyjne

PKE

SIMC

0208077

Położenie na mapie gminy Rychtal
Mapa konturowa gminy Rychtal, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Rychtal”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rychtal”
Położenie na mapie powiatu kępińskiego
Mapa konturowa powiatu kępińskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Rychtal”
Ziemia51°08′45″N 17°50′48″E/51,145833 17,846667
Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela
Kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela

Rychtal (niem. Reichthal) – wieś gminna (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim. Jest siedzibą gminy Rychtal.

Rychtal uzyskał lokację miejską w 1294 roku, zdegradowany w 1934 roku[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego. Wieś znajduje się w odległości 20 km od miasta Kępno, 15 km od miasta Namysłów (woj. opolskie), 25 km od miasta Syców (woj. dolnośląskie), 26 km od miasta Wołczyn (woj. opolskie), 26 km od miasta Bierutów (woj. dolnośląskie), 30 km od miasta Wieruszów (woj. łódzkie), 40 km od miasta Kluczbork (woj. opolskie), 45 km od miasta Oleśnica (woj. dolnośląskie), 54 km od Opola,70 km od Wrocławia, przy granicy wielkopolsko-opolskiej oraz w niewielkiej odległości (około 10 km) od granicy opolsko-dolnośląsko-wielkopolskiej (między miejscowościami Brzezinki, Gronowice oraz Trębaczów).

Opis

Niemiecka nazwa Reichtal oznacza bogatą dolinę. Po 1787 nastąpił szybki rozwój gospodarczy miasta.

Rychtal do 1920 roku znajdował się w powiecie namysłowskim w rejencji wrocławskiej na Dolnym Śląsku. W 1920 Rychtal wraz z okolicą (tzw. Kraik Rychtalski), na mocy traktatu wersalskiego został przyłączony do Polski[3]. W okresie międzywojennym w Polsce w granicach województwa poznańskiego (jako jedno z nielicznych na jego obszarze należących przed zaborami do ziem niemieckich, nie polskich), położenie w pobliżu granicy polsko-niemieckiej. Mieszkała tam duża mniejszość niemiecka. Rychtal posiadał prawa miejskie, jednak utracił je w 1934 roku. W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Rychtal”[4].

W styczniu 1945 miejsca zaciętych walk radziecko-niemieckich. 20 stycznia 1945 Dowództwo Grupy Armii A zameldowało, że wkraczające oddziały radzieckie dopuściły się zbrodni wojennej, rozstrzeliwując mieszkańców miasta[5].

W okolicach Rychtala (południowa część Krainy Wielkopolski) występuje sosna rychtalska. W pobliżu miejscowości znajduje się rezerwat przyrody Studnica. Istniała tutaj także fabryka organów Bacha. W Rychtalu jest XIX-wieczny ratusz, zabytkowy kościół pod wezwaniem męczeństwa Świętego Jana Chrzciciela.

Edukacja

W północno-wschodniej części wsi na ulicy Słonecznej istnieje Przedszkole Samorządowe, do którego uczęszczają dzieci z Rychtala, Zgorzelca, Krzyżownik, Skoroszowa, Proszowa, Dalanowa oraz Dworzyszcz.

W Rychtalu znajduje się również Szkoła Podstawowa im. Bojowników o Wolność i Demokrację, do której uczęszczają dzieci z Rychtala, Zgorzelca, Krzyżownik, Skoroszowa, Proszowa, Dalanowa oraz Dworzyszcz. Szkoła składa się z dwóch oddziałów zlokalizowanych w budynkach przy tej samej ulicy:

  • Oddział klas 1-4 (ul. Kępińska 13)
  • Oddział klas 5-8 (ul. Kępińska 12)

Od 1998 roku do 2018 roku w Rychtalu funkcjonowało również Gimnazjum im. Karola Wojtyły (obecnie znajdują się tam oddziały klas 5-8, a Szkoła Podstawowa w Rychtalu otrzymała nowe imię i Patrona -. Ojca Konrada Stolarka).

Dalszą edukację młodzież z terenu gminy odbywa poza Rychtalem (w większości w szkołach średnich zlokalizowanych w Kępnie, Namysłowie lub na terenie powiatu ostrowskiego).

Poza dziećmi z Rychtala, Zgorzelca, Krzyżownik, Skoroszowa, Proszowa, Dalanowa oraz Dworzyszcz z edukacji w rychtalskiej Szkole Podstawowej oraz w rychtalskim Przedszkolu Samorządowym korzystają również dzieci z Darnowca, Sadogóry oraz Wielkiego Buczku (tylko w przypadkach gdy jest miejsce w oddziałach i gdy dyrekcja wyrazi zgodę).

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[6]:

  • układ urbanistyczny (oraz warstwy archeologiczne), 1386-XIX
  • kościół parafialny pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela, 1784-1785

Przypisy

  1. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1128 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  2. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 66-67.
  3. ↑ M. Patelski, Zapomniany epizod z dziejów walk o Śląsk. Sprawa przyłączenia powiatu namysłowskiego i sycowskiego do Polski 1919-1921,[ w:] Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć, pod red. Macieja Fica i Joanny Lusek, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu: Bytom 2021, ISBN 978-83-65786-74-6
  4. ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 23. ISBN 83-87424-77-3.
  5. ↑ Mark Sołonin: Nic dobrego na wojnie. Poznań: Rebis, 2011, s. 244. ISBN 978-83-7510-714-2.
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 163. [dostęp 2013-09-30].

Bibliografia

  • Wiesława Ptak, Maciej Oscenda, Andrzej Nolbert, Kocham Rychtal. Opowieść o miejscowości i parafii Rychtal od zarania dziejów do dnia dzisiejszego. Wydawnictwo Koronis, Bydgoszcz: Parafia Rzymskokatolicka, Rychtal 2006. ISBN 83-920674-9-5.

Linki zewnętrzne

Gmina Rychtal
Siedziba gminy
Wsie
Osady
Osady leśne
Integralne
części wsi
  • Bandlów
  • Buczek
  • Dalanów
  • Gierczyce
  • Lubica
  • Marysławin
  • Okrzyce
  • Ryniec
  • Smyk
  • Szarlota
  • Zachciała

Herb gminy Rychtal

Powiat kępiński (1919–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1919–75)
Gminy wiejskie zbiorowe
(1934–54 i 1973–75)
Gromady (1954–72)
Miasta i miasteczka zdegradowane reformą gminną z 1933–1934

Legenda: (1) w nawiasach podano okres praw miejskich; (2) wytłuszczono miasta trwale restytuowane; (3) tekstem prostym opisano miasta nierestytuowane, miasta restytuowane przejściowo (ponownie zdegradowane) oraz miasta niesamodzielne, włączone do innych miast (wyjątek: miasta połączone na równych prawach, które wytłuszczono); (4) gwiazdki odnoszą się do terytorialnych zmian administracyjnych: (*) – miasto restytuowane połączone z innym miastem, (**) – miasto restytuowane włączone do innego miasta, (***) – miasto nierestytuowane włączone do innego miasta, (****) – miasto nierestytuowane włączone do innej wsi; (5) – pismem pochyłym określono okres funkcjonowania jednostki na prawach miasteczka (ciąg lat bądź rok zmiany statusu jednostki z miasta na miasteczko) lub rok włączenia danej jednostki do innej; (6) OTP – osiedle typu miejskiego (Ukraina); (7) zastosowane nazewnictwo oddaje formy obecne, mogące się różnić od nazw/pisowni historycznych.

Gminy miejskie

Źródła: Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 422, Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 420, Dymitrow M., 2015, Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej, [in] Krzysztofik R., Dymitrow M. (Eds), Degraded and restituted towns in Poland: Origins, development, problems / Miasta zdegradowane i restytuowane w Polsce. Geneza, rozwój, problemy, University of Gothenburg, Gothenburg, s. 61–63 / 65–115.

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat kępiński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu kępińskiego, Polska
Ratusz w Rychtalu.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ratusz w Rychtalu
SM Rychtal kościół Ścięcia św Jana Chrzciciela (3) ID 651458.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Rychtal, kościół par. p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela, 1784-1785
Rychtal (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Rychtal, Polska
SM Rychtal kościół Ścięcia św Jana Chrzciciela (4) ID 651458.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Rychtal, kościół par. p.w. Ścięcia św. Jana Chrzciciela, 1784-1785