Rychwałd (Czechy)

Rychwałd
Rychvald
Ilustracja
Kościół Husycki
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Czechy

Kraj

Flag of Moravian-Silesian Region.svg morawsko-śląski

Powiat

Karwina

Prawa miejskie

1985

Burmistrz

Dagmar Pížová

Powierzchnia

17,02 km²

Wysokość

266 m n.p.m.

Populacja (2018)
• liczba ludności
• gęstość


7377[1]
400,5 os./km²

Kod pocztowy

735 32

Tablice rejestracyjne

KA

Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego
Mapa konturowa kraju morawsko-śląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Rychwałd”
Położenie na mapie Czech
Ziemia49°51′37″N 18°22′44″E/49,860278 18,378889
Strona internetowa
Portal Czechy

Rychwałd[2] (cz. Rychvald, niem. Reichwaldau) – miasto w Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Karwina, w zachodniej części Śląska Cieszyńskiego.

Nazwa

Nazwa jest pochodzenia niemieckiego: Richen ≥ Rych, -wald (las). W miejscowej gwarze: rychfołt, rychfołda, rychfałcki[3]. W języku niemieckim została ponownie zaadaptowana w postaci Reichwald (1679 Reichwaldt seu Rychwaldt), później również Reichwaldau, przy czym końcówką -au w języku niemieckim zastępowano najczęściej nazewniczą formę dzierżawczą -ów.

Geografia

Miejscowość znajduje się w Kotlinie Ostrawskiej, w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim i ze wszystkich stron sąsiaduje z innymi miastami, na północy z Boguminem, na wschodzie z Orłową, na południu z Pietwałdem, na zachodzie z Ostrawą.

Na obszarze miasta znajduje się 30,8 ha rezerwat przyrody Skučák, objęty ochroną w 1969.

Demografia

W 2001 roku największą narodową mniejszość stanowili Słowacy (3,6%), następnie Polacy (2,8%), Morawianie i Ślązacy (po 1%). Osoby wierzące stanowiły 34,5%, z czego katolicy 67,3%.[4]

Rok19701980199120012003
Liczba ludności70517149664567696771

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Historia

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana została w łacińskim dokumencie Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego), spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna ok. 1305 w szeregu wsi zobowiązanych do płacenia dziesięciny biskupstwu we Wrocławiu, w postaci item in Richinwalde XL) mansi[5][6][7]. Zapis ten oznaczał, że wieś posiadała 40 łanów większych. Została założona prawdopodobnie przez osadników niemieckich, w akcji kolonizacyjnej przeprowadzonej przez powstały w 1268 klasztor Benedyktynów w Orłowej[8], a jej powstanie wiąże się również z przeprowadzaną pod koniec XIII wieku na terytorium późniejszego Górnego Śląska wielką akcją osadniczą (tzw. łanowo-czynszową). Wieś politycznie znajdowała się wówczas w granicach utworzonego w 1290 piastowskiego (polskiego) Księstwa Cieszyńskiego, będącego od 1327 lennem Królestwa Czech, a od 1526 roku w wyniku objęcia tronu czeskiego przez Habsburgów wraz z regionem aż do 1918 roku w monarchii Habsburgów (potocznie Austrii).

Miejscowa parafia katolicka powstała w XIV lub w pierwszej połowie XV wieku. Została wymieniona w spisie świętopietrza sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447 pośród innych parafii archiprezbiteratu (dekanatu) w Cieszynie pod nazwą Reychenwald[9].

Znacznie do ekonomicznego i demograficznego rozwoju Rychwałdu przyczyniło się odkrycie złóż węgla kamiennego w okolicy. W 1869 miejscowość liczyła 2277 mieszkańców, a liczba ta w następnych dekadach systematycznie rosła[10]

Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Rychwałd miał 6163 mieszkańców, z czego 6070 było zameldowanych na stałe, 3001 (49,4%) było polsko-, 2907 (47,9%) czesko-, 158 (2,6%) niemieckojęzycznymi, a 4 osoby posługiwały się jeszcze innym językiem, 5899 (95,7%) było katolikami, 167 (2,7%) ewangelikami, 86 (1,4%) wyznawcami judaizmu a 11 innej religii lub wyznania[11].

Po podziale Śląska Cieszyńskiego miejscowość przypadła Czechosłowacji. W 1930 liczyła 7190 mieszkańców, w październiku 1938 została zaanektowana przez Polskę. Po odpływie ludności czeskiej miejscowy kościół husycki został przydzielony polskiemu kościołowi katolickiemu[12]. Podczas II wojny światowej zaanektowany przez nazistowskie Niemcy. Po wojnie przywrócona Czechosłowacji. Prawa miejskie Rychwałd otrzymał w 1985 roku.

Zabytki

  • Dwór z 1577
  • Katolicki kościół św. Anny z 1595
  • Kościół husycki z 1925

Sport

Swoją siedzibę miał tu klub piłkarski Tempo Rychwałd.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Český statistický úřad: Počet obyvatel v obcích České republiky k 1.1.2018. 2018-01-01. [dostęp 2018-05-22]. (cz.).
  2. ↑ Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 11. Europa, Część I, 2009 Publikacja w formacie PDF
  3. ↑ Robert Mrózek: Nazwy miejscowe dawnego Śląska Cieszyńskiego. Katowice: Uniwersytet Śląski w Katowicach, 1984, s. 155. ISBN 82-00-00622-2.
  4. ↑ Sčítaní lidu, domů a bytů 2001. [dostęp 2010-10-03]. (cz.).
  5. ↑ Idzi Panic: Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 296. ISBN 978-83-926929-3-5.
  6. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (online). [w:] www.dokumentyslaska.pl [on-line]. [dostęp 2013-07-22].
  7. ↑ H. Markgraf, J.W. Schulte: Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis. Breslau: Josef Max & Comp., 1889.
  8. ↑ I. Panic, 2010, s. 430
  9. ↑ Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369-372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.). 
  10. ↑ Český statistický úřad: Historický lexikon obcí ČR 1869 – 2005 – 1. díl. 20 sierpnia 2008. s. 718-719. [dostęp 2010-10-03]. (cz.).
  11. ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien, Troppau 1912.
  12. ↑ E. Pałka, Śląski Kościół Ewangelicki Augsburskiego Wyznania na Zaolziu. Od polskiej organizacji religijnej do Kościoła czeskiego, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2007, s. 189, ISSN 0239-6661.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Powiat Karwina

Media użyte na tej stronie