Rychwałd (Słowacja)
Wjazd do wsi | |
Państwo | |
---|---|
Kraj | |
Powiat | |
Starosta | Ján Michna[1] |
Powierzchnia | 24,25[2] km² |
Wysokość | 603[3] m n.p.m. |
Populacja (2021) • liczba ludności • gęstość | |
Nr kierunkowy | +421 52[3] |
Kod pocztowy | 065 34[3] |
Tablice rejestracyjne | SL |
49°20′00″N 20°26′15″E/49,333333 20,437500 | |
Strona internetowa |
Rychwałd, także Wielka Leśna[6] (słow. Veľká Lesná) – słowacka wieś i gmina (obec) w powiecie Lubowla w kraju preszowskim. W 2011 roku zamieszkiwały ją 473 osoby.
Geografia
Rychwałd leży w paśmie Magury Spiskiej, w dolinie potoku o nazwie Lesniansky potok[7]. Centrum wsi leży na wysokości 605 m n.p.m. Gmina zajmuje powierzchnię 24,25 km².
Historia
Wieś po raz pierwszy pojawia się w źródłach pisanych w 1338 roku pod nazwą Richwald, choć była zasiedlona już w latach 1235–1270. Później wzmiankowana jako Ryguald, Richvald, Rychvald, od 1948 nosi nazwę Veľká Lesná. W 1409 roku krakowski kupiec Walldorf podarował połowę wsi kartuzom z Czerwonego Klasztoru. Druga połowę wsi Czerwony Klasztor odkupił w 1507 roku. Według tradycji to tu wyhodowano pierwsze na Spiszu ziemniaki. Pod koniec XVIII wieku istniała tu huta szkła. W 1828 Rychwałd miał 129 domów i 932 mieszkańców. W latach 1880–1890 wielu mieszkańców wyemigrowało. W 1918 wieś zajęło wojsko polskie, później została ona jednak przyznana Czechosłowacji. Podczas słowackiego powstania narodowego w 1944 roku mieszkańcy wspierali partyzantów[8].
Zabytki
- Rzymskokatolicki gotycki kościół z początku XIV wieku, przebudowany w stylu barokowym w XVII i XVIII w., posiada renesansowe malowidła ścienne z połowy XVI w.[9]
- Kaplica w stylu klasycystycznym z początku XIX w.[9]
Kultura
We wsi jest używana gwara spiska, zaliczana przez polskich językoznawców jako gwara dialektu małopolskiego języka polskiego, przez słowackich zaś jako gwara przejściowa polsko-słowacka[10].
Przypisy
- ↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí (słow.). Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-09-30].
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce [om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter)] (słow.). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika (słow.). 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) (słow.). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic: Hustota obyvateľstva - obce (słow.). 2022-03-31. [dostęp 2022-03-31].
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. KSNG, 2013. s. 265. [dostęp 2017-09-30].
- ↑ Veľká Lesná - Príroda (słow.). W: E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-09-30].
- ↑ Veľká Lesná - História (słow.). W: E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-09-30].
- ↑ a b Veľká Lesná - Kultúrne dedičstvo (słow.). W: E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-09-30].
- ↑ Júlia Dudášová-Kriššáková , Goralské nárečia z pohľadu súčasnej slovenskej jazykovedy, Prešov: Vydavateľstvo Prešovskej univerzity v Prešove, 2016, s. 20-24, ISBN 978-80-555-1714-8 (słow.).
Linki zewnętrzne
- Krótki opis wsi z mapką i galerią zdjęć (pol.). W: Pieniny [on-line].
Media użyte na tej stronie
Autor: Caroig, Licencja: CC BY-SA 3.0
Outline map of the prešov Region, Slovakia, ready for the Geobox template, calibrated at en:Template:Geobox locator Prešov Region