Ryhor Baradulin

Ryhor Baradulin

Imię i nazwisko	Ryhor Iwanawicz Baradulin
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1935 Wierasouka, Rejon uszacki
Data i miejsce śmierci	2 marca 2014 Mińsk
Narodowość	białoruska
Język	białoruski
Dziedzina sztuki	literatura
Strona internetowa

Ryhor Iwanawicz Baradulin, białorus. Рыгор Іванавіч Барадулін, ros. Рыгор (Григорий) Иванович Бородулин, Rygor (Grigorij) Iwanowicz Borodulin, (ur. 24 lutego 1935 w Wierasouka, zm. 2 marca 2014 w Mińsku) – białoruski poeta, eseista, tłumacz.

Życiorys

Urodził się 24 lutego 1935 roku w chutorze Wierasouka w rejonie uszackim w rodzinie Iwana i Kuliny Baradulinów. W 1954 roku ukończył szkołę średnią w Uszaczu. W latach 1954–1959 studiował filologię na Białoruskim Uniwersytecie Państwowym, po czym podjął pracę jako redaktor w periodyku „Sowietskaja Biełorussija”, następnie w czasopismach „Biarozka”, „Połymia”. Pracował w wydawnictwie „Biełaruś” i „Mastackaja litaratura”.

W 1984 roku wchodził w skład państwowej delegacji BSRR, która brała udział w pracy XXXIV posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Był jednym z założycieli białoruskiego PEN Club, którego w latach 1990–1999 był prezesem, a od 1999 roku – wiceprezesem. Baradulin był członkiem Białoruskiego Frontu Ludowego. W latach 1995–1997 wchodził w skład kierownictwa Open Society Institute.

Ryhor Baradulin z małżeństwa miał córkę Ilonę, malarkę. Zmarł w Mińsku 2 marca 2014 roku^[1].

Twórczość

Twórczość Baradulina nie ma jednego określonego stylu. Pod względem języka charakteryzuje się szeroką gamą środków stylistycznych, użyciem celnych metafor. Cechuje ją bogaty język i psychologizm. Ryhor Baradulin zadebiutował w 1953 roku w gazecie „Czyrwonaja zmienia” („Чырвоная змена”). W 1959 roku wydał swój pierwszy tomik poezji Maładzik nad stepam (Маладзік над стэпам). Ogółem dzieła Baradulina zostały wydane w 70 zbiorach, w skład których weszły wiersze, satyry, eseje, felietony, przekłady, wiersze dla dzieci, artykuły krytyczne. W latach 1984 oraz 1996–2002 ukazywały się utwory wybrane pisarza. W 2005 roku ukazał się kolejny tomik poezji pisarza Ksty (Ксты), w 2006 roku – Runy Pierunowy (Руны Перуновы).

Utwory Baradulina zostały przetłumaczone na jedenaście języków.

Przekłady na język białoruski

• 1975 Błakitny zwon Hrenady (Блакітны звон Грэнады) – utwory wybrane Federica Garcíi Lorca
• 1980 Wiej, wiatrok! (Вей, вятрок! – Wiej, wietrzyku) – sztuka Rainisa Pūt, vējiņi!
• 1981 Miełodyja kaliny (Мелодыя каліны) – wybór poezji Iwana Dracza
• 1984 Wietralist (Ветраліст) – poezja Frédérica Mistrala
• 1986 Słowa pra pachod Iharau (Слова пра паход Ігараў – Słowo o wyprawie Igora) – XII-wieczny zabytek literatury staroruskiej
• 1989 Rubai (Рубаі – Rubajjaty Omara Chajjama) – czterowiersze Omara Chajjama
• 2003 Rymski trypcich (Рымскі трыпціх – Tryptyk rzymski) – poemat Jana Pawła II, wydany na Białorusi z okazji dwudziestopięciolecia pontyfikatu papieża

Ponadto tłumaczył utwory Williama Szekspira, George’a Gordona Byrona, Pabla Nerudy, Nicolása Guilléna, Adama Mickiewicza, Władysława Broniewskiego, Siergieja Jesienina, Rasuła Gamzatowa i innych.

Nagrody i odznaczenia

Certyfikat Borodulin z tytułu poety narodowy Białorusi

• 1976 rok – premia im. Janki Kupały
• 1976 rok – laureat premii Komsomołu Lenińskiego Białorusi (Ленінскага камсамола Беларусі) za tomik poezji Rum (Рум) i przekłady poezji Federica Garcíi Lorca.
• 1992 rok – tytuł Narodowy Poeta Białorusi (Народны паэт Беларусі)
• 1995 rok – łotewski Order Przyjaźni Narodów
• 2006 rok – nominacja do nagrody Nobla w dziedzinie literatury za tomik poezji Ksty

Ponadto otrzymał Order Znak Honoru (Знак Пашаны), medal Francyska Skaryny i został mianowany honorowym doktorem Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego i honorowym obywatelem rejonu uszackiego.

Przypisy

Bibliografia

• Біяграфія Рыгора Барадуліна, Нацыянальны паэтычны партал: Вершы на беларускай мове.
• Біяграфія Рыгора Барадуліна, Паэтычная старонка Рыгора Барадуліна.