Ryjówka górska

Ryjówka górska
	Sorex alpinus
	Schinz, 1837
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	ryjówkokształtne
Rodzina	ryjówkowate
Podrodzina	ryjówki
Plemię	ryjówki
Rodzaj	ryjówka
Gatunek	ryjówka górska
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0

Ryjówka górska^[3]^[4] (Sorex alpinus) – gatunek ssaka z rodziny ryjówkowatych, zamieszkujący góry Jura, Góry Dynarskie, Alpy, Sudety i Karpaty.

Wygląd

Długość głowy i tułowia wynosi od 6,2 do 8,8 cm, ogona od 6,0 do 7,5 cm. Masa ciała to 6–10 g. Barwa grzbietu łupkowo-czarna, brzucha nieznacznie jaśniejsza^[4]. Małżowina uszna jest prawie całkiem ukryta w futrze. Pyszczek ma szpiczasty. Końce zębów jaskrawoczerwone. Jest gatunkiem średniej wielkości ze stosunkowo długim ogonem i dużymi stopami tylnych nóg. Ogon pokryty krótkimi włosami, dwubarwny i co najmniej tak długi jak łączna długość głowy i tułowia. Młode osobniki są jaśniej ubarwione.

Rozród

Samica rodzi rocznie 2^[4] lub 3 mioty po 3–9 młodych (najczęściej: 5–7). Okres rozrodczy trwa od kwietnia do października. Młode rozwijają się szybko. Zwierzęta urodzone w pierwszych wiosennych miotach mogą przystępować do rozrodu jeszcze w tym samym roku^[5].

Tryb życia

Ryjówka górska prowadzi skryty tryb życia. Jest gatunkiem naziemnym. Występuje zarówno na terenach otwartych, jak i leśnych^[5].

Rozmieszczenie geograficzne

Ryjówka górska jest traktowana jako gatunek endemiczny Europy. Na terenie tego kontynentu wyróżniane są dwa zasięgi występowania gatunku^[5]:

góry Jura (na pograniczu Francji i Szwajcarii, stanowiące północne odgałęzienie Alp), Góry Dynarskie i Alpy – wraz z obszarami przyległymi,
Sudety i Karpaty.

Najprawdopodobniej gatunek znacznie zmniejszył swój zasięg na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Mimo przeprowadzonych przez naukowców intensywnych poszukiwań, nie udało się potwierdzić obecności tych zwierząt w historycznych stanowiskach na terenie Pirenejów i gór Harz. Ostatnie potwierdzenie pochodziło z 1954 roku^[5].

Ekologia

Ryjówka górska jest zwierzęciem stałocieplnym o całorocznej aktywności. Metabolizm jej organizmu jest szybki i wykazuje duże zapotrzebowanie na pokarm. Dziennie zjada racje pokarmowe większe 2–3-krotnie od jej masy ciała. Żywi się drobnymi zwierzętami, głównie bezkręgowcami. Żeruje penetrując na powierzchni gruntu, ściółki lub nad wodą. W zimie żywi się także padliną^[5].

Środowisko

Występuje zarówno na terenach otwartych, jak i leśnych^[5]. Zasięg pionowy: 200–2500 m n.p.m.^[2] lub od 500 m n.p.m. do górnej granicy lasu^[4].

Ochrona

W Polsce podlegała ścisłej ochronie gatunkowej^[6]^[7]. Od 2011 r. podlega ochronie częściowej^[8]^[9].

Zobacz też

Ssaki Polski

Przypisy

↑ Sorex alpinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b H.H. Meinig H.H., S.S. Bertolino S.S., a, Sorex alpinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-17] (ang.).
↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b ^c ^d Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Łopucki Rafał, Mróz Iwona. Pierwsze stwierdzenie ryjówki górskiej Sorex alpinus w Magurskim Parku Narodowym (Beskid Niski). „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 67 (4), s. 365 –369, 2011. Instytut Ochrony Przyrody PAN. ISSN 0009-6172. (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2004 nr 220 poz. 2237). [dostęp 2017-01-19].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419). [dostęp 2015-02-02].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

[itis-1] Sorex alpinus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[iucn-2] H.H. Meinig H.H., S.S. Bertolino S.S., a, Sorex alpinus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-17] (ang.).

[miiz-3] Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9.

[ssaki-4] Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.

[Łopucki-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Łopucki Rafał, Mróz Iwona. Pierwsze stwierdzenie ryjówki górskiej Sorex alpinus w Magurskim Parku Narodowym (Beskid Niski). „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 67 (4), s. 365 –369, 2011. Instytut Ochrony Przyrody PAN. ISSN 0009-6172. (pol.).

[rozp2004-6] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2004 nr 220 poz. 2237). [dostęp 2017-01-19].

[rozp2011-7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419). [dostęp 2015-02-02].

[rozp2014-8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r., poz. 1348). [dostęp 2014-10-08].

[rozp2016-9] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183). [dostęp 2017-01-16]..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne