Rynek Kleparski w Krakowie
Stare Miasto | |
Rynek Kleparski widziany z południa | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
50°04′03,0″N 19°56′28,0″E/50,067500 19,941111 |
Rynek Kleparski – plac miejski w Krakowie znajdujący się bezpośrednio na północ od Starego Miasta, pomiędzy ulicami Basztową i św. Filipa; niegdyś rynek miasta Kleparz, obecnie plac targowy (zwany popularnie Starym Kleparzem).
Wytyczony został zapewne podczas lokacji miasta Kleparz w 1366. Obejmował wówczas znacznie większy obszar niż obecnie, zbliżając się rozmiarami do krakowskiego Rynku Głównego (obejmował także dzisiejszy pl. Jana Matejki oraz tereny zabudowane pomiędzy Rynkiem Kleparskim, pl. Matejki i Plantami). Na Rynku, w miejscu dzisiejszej szkoły podstawowej, stał murowany ratusz kleparski (zlikwidowany w 1803) oraz liczne zabudowania związane z funkcją targową placu (plac podzielony był na kilka części, m.in. na wschodniej części działał targ koński, za zachodniej targ zbożowy). Z Rynku rozpoczynała się wówczas tzw. „Droga Królewska”. biegnąca od kościoła św. Floriana (wówczas w narożu Rynku Kleparskiego), przez Barbakan i Bramę Floriańską w kierunku Wawelu.
Po przyłączeniu Kleparza do Krakowa zadecydowano o częściowej zabudowie Rynku, który stracił swoje znaczenie głównego placu miejskiego – plan ten zrealizowano w drugiej połowie XIX i pierwszej połowie XX w., wznosząc wówczas liczne domy mieszkalne i gmachy publiczne. W 1880 r. zachodnia część dawnego Rynku otrzymała oficjalnie nazwę „Rynku Kleparskiego” i zachowała charakter popularnego placu targowego. Obecnie na Rynku znajduje się targowisko w zarządzie Spółki Kupieckiej „Stary Kleparz” i jego powierzchnia jest zabudowana typową architekturą targową (kramy itp.).
Rynek Kleparski otoczony jest przez zabudowę głównie mieszkalną, z funkcjami handlowymi. Wyróżniają się:
- neogotycki kościół św. Wincentego wraz z klasztorem misjonarzy (przy ul. św. Filipa),
- gmach „Feniksa” (na rogu z ul. Basztową, zbudowany 1931-1932).
Przy Rynku Kleparskim 8 mieszkał Ludwik Waryński[1].
Na ul. Ignacego Paderewskiego 4 (w kamienicy przy Rynku Kleparskim) od 2017 roku działa Żywe Muzeum Obwarzanka[2].
Kościół św. Wincentego à Paulo
Powstał w latach 1875-1877, projekt Filipa Pokutyńskiego.Rynek Kleparski 18, Szkoła Miejska, obecnie XLI Liceum Ogólnokształcące (proj. Jan Zawiejski, 1901-1902[3])
Przypisy
- ↑ Jan Adamczewski, Mała Encyklopedia Krakowa, Kraków 1996
- ↑ Święto Obwarzanka. [dostęp 2022-01-06].
- ↑ Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 865. ISBN 83-01-13325-2.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek Kleparski, Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek Kleparski (widok z południa), Kraków
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Wincentego à Paulo, ul. św. Filipa 19, Kleparz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Szkoła Miejska w Krakowie, na Kleparzu, przy Rynku Kleparskim 18, zbudowana w latach 1901-1902 wg projektu Jana Zawiejskiego.