Rynkówka

Rynkówka
wieś
Ilustracja
Pałac
Państwo Polska
Województwo pomorskie
Powiatstarogardzki
GminaSmętowo Graniczne
Liczba ludności (2011)261[1]
Strefa numeracyjna58
Tablice rejestracyjneGST
SIMC0172327
Położenie na mapie gminy Smętowo Graniczne
Mapa konturowa gminy Smętowo Graniczne, na dole znajduje się punkt z opisem „Rynkówka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Rynkówka”
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego
Mapa konturowa powiatu starogardzkiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Rynkówka”
Ziemia53°41′51″N 18°36′32″E/53,697500 18,608889

Rynkówkawieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Smętowo Graniczne.

W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.

Historia

Dawna siedziba rodziny Czapskich herbu Leliwa.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID[2] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy:

  • pałac, XV, XIX, nr rej.: A-854 z 15.01.1977
  • park, XVIII, 4 ćw. XIX, nr rej.: A-854 z 31.12.2013.

Neogotycki pałac z końca XIX wieku wzniesiony został w miejscu dawnego, XIV-wiecznego zamku obronnego krzyżackiego komtura z Gniewu. Budowla zawiera w sobie relikty dawnego zamku, takie jak gotyckie piwnice oraz część parteru, zachował się również układ fos. Pałac otoczony starodrzewem z licznymi pomnikami przyrody (kasztanowce, lipy drobnolistne, sosna wejmutka, graby, buki, platany)[3].

Pierwszy zamek w Rynkówce powstał za panowania Krzyżaków. W połowie XVI wieku, gdy właścicielem majątku w Rynkówce został kasztelan chełmiński Jerzy Czapski, na starych fundamentach pokrzyżackiego zamku zbudował dwór, a przy nim kaplicę. W ołtarzu kaplicy jedną z relikwii była głowa św. Felicjaty umieszczona w srebrnej puszce, a nad ołtarzem wisiał obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Wg legendy "...we śnie Matka Boska wyraziła swoje życzenie, by jej obraz został przeniesiony do kościoła w Lalkowach". W 1729 roku, obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, w uroczystym orszaku, został przeniesiony przez Czapskich do kościoła w Lalkowach. Po rozbiorach majątek przejęło państwo pruskie. W roku 1809 niemiecki właściciel Rynkówki Amtmann Nehring zlikwidował kaplicę.

W latach 80. XIX wieku we dworze wybuchł pożar, po którym pozostały tylko fundamenty. Właścicielem Rynkówki była w tym okresie rodzina von Plehn, która na ruinach dworu wzniosła nowy pałac w stylu neogotyckim.

Linki zewnętrzne

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Rynkówka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-11-13] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie. 2021-09-30. [dostęp 2022-01-07].
  3. Pałac w Rynkówce. [dostęp 2015-09-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Zamek w Rynkówce.jpg
Autor: Korda, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Rynkówka, pałac, XV, XIX
Smętowo Graniczne (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Smętowo Graniczne, Polska
POL gmina Smętowo Graniczne COA.svg
Herb gminy Smętowo Graniczne
Powiat starogardzki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu starogardzkiego, Polska