Ryszard Bolesławski

Ryszard Bolesławski
Ilustracja
Prawdziwe imię i nazwisko

Bolesław Srzednicki

Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1889
Mohylów Podolski (Imperium Rosyjskie)

Data i miejsce śmierci

17 stycznia 1937
Los Angeles

Zawód

reżyser filmowy i teatralny

Ryszard Bolesławski, prawdziwe nazwisko Ryszard Srzednicki[1][2], znany też jako Richard Boleslawski, Richard Boleslavsky (ur. 4 lutego 1889 w Mohylowie Podolskim[a], zm. 17 stycznia 1937 w Hollywood) – polski reżyser filmowy i teatralny[2]. W latach 30. należał do czołówki reżyserskiej Hollywood[3].

Życiorys

Ryszard Srzednicki urodził się 4 lutego 1889 roku w Mohylowie Podolskim w rodzinie Walentego Srzednickiego (zm. 1903) i Klotyldy z Krajewskich Pomian-Srzednickiej (zm. 1913). Po śmierci ojca przeprowadził się z matką do Odessy, gdzie w 1906 roku ukończył szkołę realną[2]. Kształcił się na wyższej uczelni technicznej i na Uniwersytecie w Odessie, zamierzając poświęcić się dziedzinie rolnictwa.

W Odessie występował m.in. w amatorskich przedstawieniach teatralnych, a następnie grał w trupie wędrownej. W 1908 roku zdał egzamin do Moskiewskiego Akademickiego Teatru Artystycznego w Moskwie. Do 1915 roku pracował jako aktor MChAT, a od roku 1912 jako organizator, reżyser i aktor „1. Studia” MChAT. Od 1915 roku służył w wojsku carskim i brał udział w I wojnie światowej. Po ukończeniu Twerskiej Szkoły Oficerów Kawalerii został powołany do jednego z dwóch szwadronów kawalerii Legionu Puławskiego (później przekształconych w 1 pułk Ułanów Krechowieckich), w którym służył do rozwiązania tego pułku po przewrocie bolszewickim w 1917 roku. Wrócił do Moskwy i do MChAT, ale około 1920 roku uciekł do Polski[2].

Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, będąc wtedy równocześnie twórcą filmów na potrzeby Wojska Polskiego[2]. 8 stycznia 1924 roku został zatwierdzony w stopniu podporucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 250. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[4][5]. Posiadał przydział w rezerwie do 26 pułku ułanów[6][7][8]. W 1934 roku w ewidencji Wojska Polskiego figurował na „liście oficerów o nieznanych adresach”[1].

W Polsce był modernizatorem inscenizacji teatru polskiego (Mieszczanin szlachcicem Molière’a) i nakręcił m.in. Cud nad Wisłą w 1921 roku. W lutym 1921 roku wyjechał z Polski: pracował najpierw w Berlinie, a następnie w Paryżu. We wrześniu 1922 roku wraz z zespołem kabaretowym Marii Kuzniecowej wyjechał na występy do Stanów Zjednoczonych, gdzie pozostał na stałe[2].

W latach 1924–1929 był dyrektorem inscenizacji w American Laboratory Theatre w Nowym Jorku. Organizacja wpierw została założona jako szkoła aktorska przez niego i byłą aktorkę MChAT Marię Uspenskają. Po roku 1929 Bolesławski stał się jednym z najbardziej znanych reżyserów filmowych. Jego nazwisko znajduje się na Hollywood Walk of Fame przy 7021 Hollywood Boulevard. W 1933 roku zrealizował tam Ostatnią cesarzową, a w 1936 roku Ogród Allaha z Marlene Dietrich – jeden z pierwszych kolorowych filmów w historii. Za zdjęcia do tego filmu W. Howard Greene, Harold Rosson otrzymali w 1937 roku honorowego Oscara.

Zmarł 17 stycznia 1937 roku w Hollywood na atak serca[9]. Został pochowany na Calvary Cemetery w East Los Angeles.

Dzieła

  • Wspomnienia wydane po angielsku w Stanach Zjednoczonych: The Way of the Lancer i Lances Down (obie książki 1932).
  • Six Lessons in Dramatic Art 1933.

Filmografia

Filmy

W Stanach Zjednoczonych:

Role aktorskie

  • 1915: Car Iwan Wasiliewicz Groźny
  • 1918: Chleb
  • 1918: Ljubov – nenawist’ – smert’
  • 1922: Die Gezeichneten

Uwagi

  1. ↑ Wcześniejsze przypuszczenia, że urodził się w Dębowej Górze koło Płocka były błędne[2].

Przypisy

  1. ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 122, 1052.
  2. ↑ a b c d e f g Ryszard Bolesławski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [online] [dostęp 2019-07-10].
  3. ↑ „Polska. Informator”, Interpress, Warszawa 1977.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 709.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 631.
  6. ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 272.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 652.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 581.
  9. ↑ W Hollywood zmarł polski reżyser. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 14 z 20 stycznia 1937. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ryszard Boleslawski.jpg
Ryszard Boleslawski