Ryszard Czarnecki (polityk)

Ryszard Czarnecki
Ilustracja
Ryszard Czarnecki (2015)
Imię i nazwisko po urodzeniu

Richard Henry Czarnecki

Data i miejsce urodzenia

25 stycznia 1963
Londyn

Wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego VIII kadencji
Okres

od 1 lipca 2014
do 7 lutego 2018

Przynależność polityczna

Prawo i Sprawiedliwość

Minister-członek Rady Ministrów
Okres

od 27 lipca 1998
do 26 marca 1999

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej
Okres

od 31 października 1997
do 27 lipca 1998

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Poprzednik

Włodzimierz Cimoszewicz

Następca

Jerzy Buzek

Prezes Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego
Okres

od 4 października 1994
do 24 lutego 1996

Przynależność polityczna

Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe

Poprzednik

Wiesław Chrzanowski

Następca

Marian Piłka

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wolności i Solidarności Medal Mychitara Gosza (Armenia)
Prezydencki Order Zasługi (Gruzja)

Ryszard Henryk Czarnecki (ur. 25 stycznia 1963 w Londynie jako Richard Henry Czarnecki) – polski polityk, historyk, dziennikarz, działacz sportowy, poseł na Sejm I i III kadencji, deputowany do Parlamentu Europejskiego VI, VII, VIII i IX kadencji (w latach 2014–2018 jego wiceprzewodniczący), w 1993 wiceminister kultury, w latach 1997–1998 przewodniczący Komitetu Integracji Europejskiej, od 1998 do 1999 minister-członek Rady Ministrów.

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

W 1981 ukończył XXXIX Liceum Ogólnokształcące im. Ludowego Lotnictwa Polskiego w Warszawie, a w 1986 studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego.

W 1988 studiował w Rzymie. W latach 1988–1990 był dziennikarzem „Dziennika Polskiego” wydawanego w Londynie, od 1990 do 1991 sekretarzem redakcji miesięcznika „Głos”, a w 1991 zastępcą redaktora naczelnego „Wiadomości Dnia”. W tym samym roku przez kilka miesięcy zajmował stanowiska redaktora naczelnego „Dziennika Dolnośląskiego” oraz członka zarządu wydawcy tego pisma, spółki Norpol-Press we Wrocławiu. Pełnił też nominalnie funkcję redaktora naczelnego tygodnika „Prosto z (...)”, który spółka ta zamierzała wydawać po zamknięciu „Dziennika Dolnośląskiego”, ale który ostatecznie się nie ukazał. W latach 1993–1997 kierował redakcją katolicką telewizji Polsat. Od 1999 do 2001 przewodniczył radzie programowej Radia Polonia.

Działalność społeczna i publicystyczna

W 1990 założył fundację „Pro Patria”. Był wiceprezesem (1997–1999 i 2001–2003) i prezesem (1999–2001) klubu żużlowego WTS Atlas Wrocław, a także członkiem rady nadzorczej WKS Śląsk Wrocław (2002–2003). Od września 2001 do grudnia 2002 zajmował stanowisko prezesa Instytutu Prawa i Studiów Europejskich w Warszawie. W 2005 objął funkcję wiceprzewodniczącego Wydziału Zagranicznego Polskiego Związku Piłki Nożnej.

W 2017 planował ubiegać się o stanowisko prezesa Polskiego Komitetu Olimpijskiego, jednak przed samym głosowaniem wycofał swoją kandydaturę[1]. W latach 2018–2021 był wiceprezesem Polskiego Związku Piłki Siatkowej do spraw międzynarodowych[2]. W 2018 wszedł w skład zarządu PKOl[3].

Publikował m.in. w „Arcanach”, „Gazecie Polskiej”, „Nowym Państwie”, „Naszym Dzienniku”, „Gazecie Finansowej”, „Warszawskiej Gazecie”, „W Sieci Historii” i „Gazecie Polskiej Codziennie”. W 2011 objął funkcję przewodniczącego Rady Nadzorczej spółki Forum wydającej dziennik „Gazeta Polska Codziennie”[4][5].

Działalność polityczna i społeczna

Od 1981 działał w Niezależnym Zrzeszeniu Studentów. W listopadzie i grudniu tego roku uczestniczył na Uniwersytecie Wrocławskim w strajku solidarnościowym ze strajkiem w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu[6]. W latach 80. był kolporterem i autorem podziemnej prasy opozycyjnej[6]. Od 1982 do 1984 współpracował z Polską Niezależną Organizacją Młodzieżową[6]. Od 1982 do 1984 był członkiem zarządu, a od 1984 do 1987 przewodniczącym podziemnego zarządu NZS na Uniwersytecie Wrocławskim[6]. Od 1984 do 1987 był członkiem prezydium krajowego podziemnych struktur tej organizacji. W 1987 został członkiem, a następnie rzecznikiem Krajowej Komisji Koordynacyjnej NZS[6][7]. Współpracował także z Archiwum Solidarności. 14 listopada 1987 był jednym z sygnatariuszy Ruchu Polityki Realnej przekształconego następnie w Unię Polityki Realnej. W październiku 1989 współtworzył Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.

W wyborach parlamentarnych w 1991, otrzymawszy 12 199 głosów został wybrany w okręgu wrocławskim posłem na Sejm I kadencji z listy Wyborczej Akcji Katolickiej. Od 1991 do 1993 był wiceprzewodniczącym Komisji Kultury i Środków Przekazu. Od czerwca do września 1993 sprawował funkcję wiceministra kultury w rządzie Hanny Suchockiej. W wyborach w 1993 bez powodzenia kandydował do Sejmu z listy Katolickiego Komitetu Wyborczego „Ojczyzna”. W listopadzie 1993 został wiceprezesem ZChN[8]. Po rezygnacji Wiesława Chrzanowskiego, w październiku 1994 zastąpił go na czele partii[9], a w marcu 1995 został formalnie wybrany na prezesa ZChN[10]. Funkcję tę pełnił do lutego 1996[11].

W wyborach parlamentarnych w 1997, uzyskując 37 001 głosów[12], zdobył mandat poselski z listy Akcji Wyborczej Solidarność. Od 17 października 1997 do 27 lipca 1998 był przewodniczącym Komitetu Integracji Europejskiej[13] (w randze ministra). Od 27 lipca 1998 do 26 marca 1999 pełnił urząd ministra-członka Rady Ministrów w rządzie Jerzego Buzka. Po odejściu z rządu przewodniczył sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą.

W kwietniu 2001 został prezesem regionu dolnośląskiego ZChN[14]. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku ubiegał się ponownie o mandat posła z listy Akcji Wyborczej Solidarność Prawicy, która nie przekroczyła progu wyborczego (uzyskał 5261 głosów)[15]. W wyborach samorządowych w 2002 bez powodzenia kandydował na prezydenta Wrocławia z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców Nasz Wrocław, zdobywając 8797 głosów (5,37%)[16].

Pozostając członkiem ZChN, wiosną 2002 objął funkcję doradcy Andrzeja Leppera i Samoobrony RP ds. Unii Europejskiej[17]. W 2003 przez kilka miesięcy był doradcą prezydenta Włocławka Władysława Skrzypka ds. integracji z UE. W lutym 2004 został członkiem Samoobrony RP[18], po czym w wyborach w czerwcu tego samego roku uzyskał mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego z listy tego ugrupowania, otrzymując 31 717 głosów w okręgu dolnośląsko-opolskim. W Europarlamencie zajął się m.in. unijnymi przedsięwzięciami monitorującymi wybory w krajach Trzeciego Świata. Był członkiem komitetu wyborczego Andrzeja Leppera jako kandydata w wyborach prezydenckich w 2005[19]. Przed wyborami samorządowymi w 2006 był kandydatem na prezydenta Wrocławia, jednak wycofał swoją kandydaturę i poparł Rafała Dutkiewicza[20]. 16 lipca 2007 został wykluczony z Samoobrony RP, co uzasadniono jego sprzeciwem wobec decyzji partii o opuszczeniu koalicji rządowej[21].

We wrześniu 2008 wstąpił do Prawa i Sprawiedliwości[22]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009, kandydując z listy tej partii w okręgu kujawsko-pomorskim, otrzymał 27 106 głosów i zdobył ponownie mandat europosła[23]. W styczniu 2011 wszedł w skład komitetu politycznego PiS[24]. W wyborach w 2014 z listy PiS po raz trzeci został wybrany do Europarlamentu, startując tym razem w okręgu wielkopolskim[25]. 1 lipca 2014 został wybrany na jednego z wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego[26].

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 Ryszard Czarnecki kandydował z listy komitetu wyborczego Prawo i Sprawiedliwość w okręgu wyborczym nr 4 (Warszawa), uzyskując po raz kolejny mandat poselski[27].

Działa w Polskim Komitecie Olimpijskim i został jego oficjalnym delegatem na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 2020[28].

Wyniki wyborcze

WyboryKomitet wyborczyOrganOkręgWynik
1991Wyborcza Akcja KatolickaSejm I kadencjinr 1112 199 (3,37%)T[29]
1993Katolicki Komitet Wyborczy „Ojczyzna”Sejm II kadencjinr 507937 (1,89%)N[30]
1997Akcja Wyborcza SolidarnośćSejm III kadencjinr 5037 001 (9,00%)T[12]
2001KKW Akcja Wyborcza Solidarność PrawicySejm IV kadencjinr 35261 (1,26%)N[15]
2004Samoobrona Rzeczpospolitej PolskiejParlament Europejski VI kadencjinr 1231 717 (5,36%)T[31]
2009Prawo i SprawiedliwośćParlament Europejski VII kadencjinr 227 106 (7,18%)T[32]
2014Prawo i SprawiedliwośćParlament Europejski VIII kadencjinr 784 228 (14,40%)T[25]
2019Prawo i SprawiedliwośćParlament Europejski IX kadencjinr 4134 629 (9,73%)T[27]

Kontrowersje

Porównanie Róży Thun do szmalcowników

W opublikowanej 3 stycznia 2018 rozmowie z portalem Niezalezna.pl Ryszard Czarnecki porównał europosłankę Platformy Obywatelskiej Różę Thun do szmalcowników[a][33][34]. W związku z tym, na wniosek liderów czterech frakcji PE[35], 7 lutego 2018 w głosowaniu tajnym został odwołany ze stanowiska wiceprzewodniczącego Parlamentu Europejskiego, za „poważne uchybienia” regulaminu[b][36][37][38]. Był to pierwszy przypadek odwołania wiceprzewodniczącego w historii Parlamentu Europejskiego[c][40]. W czerwcu 2019 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odrzucił skargę Ryszarda Czarneckiego na odwołanie z funkcji wiceprzewodniczącego PE, uznając ją za bezzasadną[41][42].

Róża Thun uznała wypowiedź Ryszarda Czarneckiego za poniżającą i zażądała od niego przeprosin w mediach oraz wpłaty 50 tys. złotych na rzecz organizacji „Forum Dialogu” oraz Stowarzyszenia „Dzieci Holokaustu”[42][43]. W sierpniu 2019 Sąd Okręgowy w Warszawie uznał, że Ryszard Czarnecki porównując Różę Thun do szmalcowników naruszył jej dobre imię, w związku z czym nakazał mu publikację przeprosin pod adresem europosłanki PO na stronie głównej Niezalezna.pl oraz na stronie głównej jego bloga w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku, a także zapłatę po 15 tys. złotych na rzecz dwóch wspomnianych organizacji[43]. Ryszard Czarnecki zapowiedział odwołanie od wyroku[43]. We wrześniu 2020 Sąd Apelacyjny w Warszawie utrzymał w mocy wyrok sądu pierwszej instancji[44], nakazując Ryszardowi Czarneckiemu przeprosiny za „niestosowne i głęboko raniące” porównanie, które było bezprawne, oraz zapłatę orzeczonej w pierwszej instancji sumy na cel społeczny[45]. Sąd wskazał że „pozwany przekroczył granice dopuszczalnej krytyki i nadużył wolności słowa”[45]. We wrześniu 2021 Ryszard Czarnecki opublikował przeprosiny wobec Róży Thun, przyznając, że jego słowa były "niestosowne i głęboko obraźliwe"[46].

Zarzuty Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych

W 2020 Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) skierował wniosek do polskiej prokuratury w sprawie niekorzystnego rozporządzenia przez niego mieniem Parlamentu Europejskiego przy składaniu wniosków o zwrot kosztów podróży służbowych[47]. W kwietniu 2021 Parlament Europejski zobowiązał Czarneckiego do zwrotu 100 000 euro, które europoseł bezprawnie pobrał na rzecz swoich delegacji[48]. Czarnecki podporządkował się temu wymogowi i oddał wyznaczoną kwotę[49].

Publikacje

  • Lata niezakończonej walki: Polska i Polacy: w pięćdziesiątą rocznicę Września 1939, Gryf, Londyn 1989.
  • Droga do Polski: wybór publicystyki historyczno-politycznej z lat 1987–1989, Caldra House Limited i Polska Fundacja Kulturalna, Londyn 1991.
  • Widziane z Wrocławia, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2001.
  • W skórze reportera, Zysk i S-ka, Poznań 2011.
  • Mój kraj, mój świat, Zysk i S-ka, Poznań 2014.

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia
  • Krzyż Wolności i Solidarności – nadany za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (2014)[50]
  • Prezydencki Order Zasługi – Gruzja (2013)[51]
  • Order Za Zasługi III stopnia – Ukraina (2015)[52]
  • Medal Mychitara Gosza – Armenia (2017)[53]
Nagrody i wyróżnienia
  • Nagroda MEP Awards w kategorii rozwój (2008)[54]
  • Doktorat honoris causa Państwowego Uniwersytetu Lingwistycznego i Nauk Społecznych im. Briusowa w Erywaniu w Armenii (2015)[55]
  • Doktorat honoris causa University of World Economy and Dyplomacy w Taszkiencie w Uzbekistanie (2021)[56]

Życie prywatne

Urodził się w Londynie jako Richard Henry Czarnecki. W 2013 oficjalnie zmienił imiona na Ryszard Henryk[57]. Jest wnukiem Henryka Karola Czarneckiego oraz synem profesor Marii Bielińskiej-Czarneckiej i Henryka T. Czarneckiego[58], twórcy m.in. filmów polsko-radzieckich i drugiego reżysera filmu Hubal. Jego rodzice rozwiedli się rok po narodzinach syna[59].

Z pierwszego małżeństwa, które zakończyło się rozwodem, ma dwóch synów: Przemysława (ur. 1983), polityka, oraz Bartosza (ur. 1990), który został zatrudniony w Polskiej Grupie Zbrojeniowej[60][61]. Później zawarł związek małżeński z Emilią, córką Mirosława Hermaszewskiego, z którą ma syna Stanisława (ur. 2010)[62][63].

Uwagi

  1. „Podczas II wojny światowej mieliśmy szmalcowników, a dzisiaj mamy Różę von Thun und Hohenstein”.
  2. Za odwołaniem głosowało 447 europosłów, przeciw 196, 30 wstrzymało się od głosu.
  3. Sprawę relacjonowały międzynarodowe media[37][38]. Przed głosowaniem Czarnecki nawoływał europarlamentarzystów do głosowania przeciwko odwołaniu go z funkcji, uzasadniając że taki głos będzie „poparciem wolności słowa”[37], a w liście do Antonia Tajaniego, przewodniczącego europarlamentu, skłamał, że nie użył wobec Róży Thun słowa „szmalcownik”[39].

Przypisy

  1. Andrzej Kraśnicki ponownie wybrany na prezesa PKOl. rmf24.pl, 22 kwietnia 2017. [dostęp 2017-04-22].
  2. Czarnecki wiceprezesem Polskiego Związku Piłki Siatkowej. tvn24.pl, 18 kwietnia 2018. [dostęp 2018-04-21].
  3. Obradował Zarząd PKOl. olimpijski.pl, 28 czerwca 2018. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 czerwca 2018)].
  4. FORUM S.A.. krs-online.com.pl. [dostęp 2014-01-20].
  5. Redakcja gazety. gpcodziennie.pl. [dostęp 2014-01-20].
  6. a b c d e Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2022-05-29].
  7. Informacje w BIP IPN. [dostęp 2022-05-29].
  8. Czarnecki i Szyszko zamiast Goryszewskiego. rp.pl, 22 listopada 1993. [dostęp 2014-01-20].
  9. Wiesław Chrzanowski odchodzi. rp.pl, 4 października 1994. [dostęp 2014-01-20].
  10. Ryszard Czarnecki prezesem ZChN. rp.pl, 5 marca 1994. [dostęp 2014-01-20].
  11. Informacje. Marian Piłka zastąpił Ryszarda Czarneckiego. rp.pl, 26 lutego 1996. [dostęp 2014-01-20].
  12. a b M.P. z 1997 r. nr 64, poz. 620
  13. Czarnecki bez teki. rp.pl, 28 lipca 1997. [dostęp 2014-01-20].
  14. Czarnecki prezesem ZChN na Dolnym Śląsku. rp.pl, 30 kwietnia 2001. [dostęp 2014-01-20].
  15. a b Serwis PKW – Wybory 2001. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  16. Serwis PKW – Wybory 2002. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  17. Nasi kandydaci – województwo dolnośląskie i opolskie. samoobrona.org.pl, 25 maja 2004. [dostęp 2022-05-07].
  18. Czarnecki w Samoobronie. wp.pl, 27 lutego 2004. [dostęp 2014-01-20].
  19. Skład Komitetu Wyborczego kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Leppera. samoobrona.org.pl, 5 sierpnia 2005. [dostęp 2014-01-20].
  20. Czarnecki zrezygnował. interia.pl, 6 listopada 2006. [dostęp 2022-04-17].
  21. Czarnecki wykluczony z Samoobrony. tvn24.pl, 16 lipca 2007. [dostęp 2014-01-20].
  22. Wyrzucili go z Samoobrony, przygarnął PiS. wp.pl, 18 września 2008. [dostęp 2014-01-20].
  23. Dz.U. z 2009 r. nr 88, poz. 729
  24. Zmieniło się ścisłe kierownictwo PiS. wp.pl, 22 stycznia 2011. [dostęp 2014-01-20].
  25. a b Serwis PKW – Wybory 2014. pkw.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  26. Ryszard Czarnecki został jednym z wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego. wp.pl, 1 lipca 2014. [dostęp 2014-07-01].
  27. a b Serwis PKW – Wybory 2019. wybory.gov.pl. [dostęp 2019-05-29].
  28. Wirtualna Polska Media, Ryszard Czarnecki z PiS poleciał na igrzyska. Dostaliśmy zdjęcie - WP SportoweFakty, sportowefakty.wp.pl, 3 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-03] (pol.).
  29. M.P. z 1991 r. nr 41, poz. 288
  30. Poland – candidate data. University of Essex. [dostęp 2022-05-29]. (ang.).
  31. Dz.U. z 2004 r. nr 137, poz. 1460
  32. Serwis PKW – Wybory 2009. [dostęp 2022-05-29].
  33. „Podczas wojny mieliśmy szmalcowników, dziś mamy Różę Thun”. Wiceprzewodniczący PE o antypolskim filmie. niezalezna.pl, 3 stycznia 2018. [dostęp 2018-02-07].
  34. Ryszard Czarnecki odpowie za "szmalcowników"? Róża Thun rozważa kroki prawne wobec niego. krakow.wyborcza.pl, 7 stycznia 2018. [dostęp 2020-12-16].
  35. Ryszard Czarnecki odwołany. Pierwszy taki przypadek w historii Parlamentu Europejskiego. gazeta.pl, 7 lutego 2018. [dostęp 2020-12-16].
  36. Europarlament odwołał Czarneckiego. tvn24.pl, 7 lutego 2018. [dostęp 2018-02-07].
  37. a b c Monika Prończuk: Czarnecki odwołany za porównanie Róży Thun do szmalcowników. „Walczyłem o wolność słowa” – tłumaczy. OKO.press, 7 lutego 2018. [dostęp 2020-12-16].
  38. a b European Parliament dismisses its Polish vice president, abcnews.go.com, 7 lutego 2018 [dostęp 2020-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-15].
  39. Krzysztof Pacewicz: „Nie użyłem wobec Róży Thun słowa szmalcownik”. Europoseł PiS Czarnecki oszukuje szefa europarlamentu. OKO.press, 22 stycznia 2018. [dostęp 2020-12-16].
  40. Anna Słojewska. Odwołany za szmalcowników. „Rzeczpospolita”, s. A7, 8 lutego 2018. 
  41. TSUE uznał skargę Ryszarda Czarneckiego za bezzasadną. euractiv.pl, 18 czerwca 2019. [dostęp 2020-12-16].
  42. a b Mariusz Jałoszewski: Róża Thun żąda w sądzie przeprosin od Ryszarda Czarneckiego za „szmalcowników”. OKO.press, 6 sierpnia 2019. [dostęp 2020-12-16].
  43. a b c Sara Bounaoui (oprac.): Wyrok ws. Czarnecki-Thun. Poseł musi przeprosić za "szmalcowników". rmf24.pl, 9 sierpnia 2019. [dostęp 2020-12-16].
  44. Treść orzeczenia V ACa 61/20 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Warszawie z 2020-09-29. orzeczenia.waw.sa.gov.pl, 29 września 2020. [dostęp 2020-12-16].
  45. a b Mariusz Jałoszewski: Ryszard Czarnecki z PiS przegrał proces z Różą Thun. Ma ją przeprosić za porównanie do szmalcowników. OKO.press, 29 września 2020. [dostęp 2020-12-16].
  46. Ryszard Czarnecki przeprosił Różę Thun. "Użyłem niestosownych i głęboko obraźliwych słów", gazetapl [dostęp 2021-09-08] (pol.).
  47. Grażyna Zawadka, Izabela Kacprzak: Czym europoseł Czarnecki jeździł do Brukseli. rp.pl, 6 sierpnia 2020. [dostęp 2020-10-01].
  48. Ryszard Czarnecki ma zwrócić 100 tys. euro. PE: Pobierał zawyżone kilometrówki - Wiadomości, wiadomosci.radiozet.pl, 1618 [dostęp 2021-04-16] (pol.).
  49. Karolina Kołodziejczyk (oprac.), Ryszard Czarnecki oddał pieniądze. Kwota robi wrażenie, wiadomosci.wp.pl, 14 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-16] (pol.).
  50. M.P. z 2014 r. poz. 1171
  51. Polscy europosłowie otrzymali gruzińskie odznaczenia państwowe. rp.pl, 7 listopada 2013. [dostęp 2015-08-29].
  52. Президент відзначив нагородами іноземних діячів за внесок у зміцнення міжнародного авторитету України. president.gov.ua, 24 sierpnia 2015. [dostęp 2015-08-29]. (ukr.).
  53. Armenia President hands state awards to MEPs. news.am, 28 lutego 2017. [dostęp 2017-02-28]. (ang.).
  54. Marta Sienicka: Nominacje do nagród MEP Awards. UniaEuropejska.org, 13 listopada 2011. [dostęp 2014-01-20].
  55. Ryszard Czarnecki uhonorowany tytułem doktora honoris causa uniwersytetu w Armenii. ryszardczarnecki.pl, 18 października 2015. [dostęp 2015-10-18].
  56. Ryszard Czarnecki uhonorowany przez uniwersytet. Został doctor honoris causa w Uzbekistanie, Polsat News, 7 listopada 2021.
  57. Europoseł PiS oficjalnie Ryszardem Henrykiem Czarneckim. onet.pl, 24 kwietnia 2014. [dostęp 2014-04-24].
  58. Dane osoby. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2014-05-12].
  59. Ryszard Czarnecki i jego rodzina, czyli hubal, kosmos i PiS. newsweek.pl, 30 stycznia 2014. [dostęp 2017-01-04].
  60. Witold Ziomek: Bartosz Czarnecki, syn europosła. wp.pl, 20 listopada 2018. [dostęp 2019-04-28].
  61. Anna Dąbrowska: Jak Ryszard Czarnecki holuje syna. Nowy wątek na taśmach. polityka.pl, 5 października 2018. [dostęp 2019-04-28].
  62. Ryszard Czarnecki ma nowego syna!. fakt.pl, 16 marca 2016. [dostęp 2019-04-28].
  63. Robert Migdał: Ryszard i Przemysław Czarneccy – jaki ojciec, taki syn. gazetawroclawska.pl, 23 października 2010. [dostęp 2019-04-28].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Wolności i Solidarności BAR.svg
Baretka Krzyża Wolności i Solidarności.
Tickmark icon.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
OOjs UI icon check.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Jerzy Buzek w Senacie RP.jpg
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek w Senacie RP
Herb Polski.svg
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
Մխիթար Գոշի մեդալի ժապավեն.gif
Autor: SArmen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Մխիթար Գոշի մեդալի ժապավեն
Presidential Order of Excellence (Georgia).jpeg
The Presidential Order of Excellence is a order awarded by Georgia since 2009
Ukraine-zaslug3.png
Планка украинского ордена "За заслуги" 3 степени
Ryszard Czarnecki Sejm 2015.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Poseł do PE Ryszard Czarnecki w Sejmie RP
Ryszard Czarnecki signature.svg
Podpis Ryszarda Czarneckiego