Ryszard III (sztuka)

Ryszard III

Richard III

Strona tytułowa pierwszego wydania Ryszarda III
Autor	William Szekspir
Typ utworu	kronika
Wydanie oryginalne
Język	angielski
Data wydania	1592

Ryszard III (ang. Richard III) – część pierwszej tetralogii autorstwa Williama Shakespeare’a, napisana około roku 1592. Opisuje losy króla Ryszarda III.

Początkowo była określana jako tragedia, jednak bardziej pasuje do niej określenie „kronika”; tak też została zaklasyfikowana w Pierwszym Folio. Jest po Hamlecie drugą najdłuższą sztuką tego autora (przez co rzadko wystawia się ją w całości). To właśnie z tego utworu pochodzi słynny zwrot Konia! Konia! Królestwo za konia! (ang. A horse! A horse! My kingdom for a horse! ).

Publikacja i inscenizacje

Została zarejestrowana w rejestrze Stationers Company (organizacji zajmującej się regulacją praw autorskich) w 1597. Była wielokrotnie wydawana; najbardziej znane wydanie pochodzi z 1623 (Pierwsze Folio).

Pierwsza znana inscenizacja miała miejsce w sobotę, 17 listopada 1633, kiedy urodziny obchodziła królowa Henrietta Maria Burbon.

Reperkusje

Ta sekcja od 2015-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Według historyków Szekspir, jak i wielu innych kronikarzy Tudorów, oczernił Ryszarda, przypisując mu ogromne zbrodnie i czyniąc go ucieleśnieniem wszelkiego zła, aby usprawiedliwić jego obalenie i przejęcie władzy przez dynastię Tudorów (czyli i ówczesnej królowej Elżbiety I). W XVII wieku pojawiły się próby rehabilitacji postaci Ryszarda. Przybrały one na sile w wiekach następnych, kiedy to powstały organizacje (Stowarzyszenie Przyjaciół Króla Ryszarda III, Towarzystwo Ryszarda III) mające na celu jego obronę.

Zobacz też

• ekranizacje dzieł Williama Shakespeare’a
• chronologia powstawania dzieł Williama Shakespeare’a

Linki zewnętrzne

• Tekst utworu (ang.)
• Tekst sztuki w tłumaczeniu Józefa Paszkowskiego w serwisie Wolne Lektury
• Wszystkie polskie XIX-wieczne przekłady Ryszarda III wraz z omówieniami ich strategii i recepcji dostępne są w repozytorium cyfrowym Polski Szekspir UW .