Ryszard Mienicki

Ryszard Mienicki
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1886
Warszawa

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1956
Toruń

profesor kontraktowy UMK nauk humanistycznych
Specjalność: historia i archiwistyka
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Doktorat

1910

Profesura

1945

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński
Uniwersytet Wileński
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Ryszard Mienicki (ur. 28 lipca 1886 w Warszawie, zm. 29 stycznia 1956 w Toruniu) – polski archiwista, historyk, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Życiorys

Ryszard Mienicki urodził się w Warszawie, ale dzieciństwo i młodość spędził w Sielihorach w powiecie lepelskim, w dawnym województwie połockim[1]. W 1904 roku ukończył Gimnazjum w Rydze. W latach 1904-1906 studiował historię na Uniwersytecie w Petersburgu. Od 1906 do 1910 roku studiował historię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1910 roku napisał doktorat pt. Hieronim Radziejowski podkanclerzy koronny[1].

W latach 1921-1939 Ryszard Mienicki był pracownikiem Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. W ośrodku wileńskim zajmował się głównie historią archiwów na ziemiach litewskich i Rusi Białej. Zainteresowania badawcze Mienicki zwieńczał tworzeniem monografii naukowych. Powstała wówczas m.in. praca z 1923 roku pt. Archiwum Akt Dawnych w Wilnie w okresie 1793-1922. Mienicki przygotowywał się także do stworzenia monografii województwa połockiego, które jednak nie zostało ukończone, a zebrany przez niego materiał spalił się w wyniku działań wojennych w lipcu 1944 roku[2].

Po II wojnie światowej Mienicki zmuszony wraz z innymi Polakami do opuszczenia Wilna przybył do Krakowa i wykładał przez II semestr na Uniwersytecie Jagiellońskim. W dniu 8 października 1945 roku został powołany przez rektora nowo powstałego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu do katedry Historii Europy Wschodniej. Zyskał tytuł profesora kontraktowego. W 1951 roku na tym samym Uniwersytecie został kierownikiem katedry archiwistyki i nauk pomocniczych historii na wydziale humanistycznym. W latach 1949-1952 był ponadto wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku[3].

Po przeniesieniu się na grunt toruński prof. Mienicki zainteresował się również dziejami Pomorza, czego przykładem są wydane przez niego Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego z XVII i XVIII w.. Od 1954 roku zdrowie utrudniało profesorowi Mienickiemu pełnienie obowiązków naukowo-dydaktycznych. W 1955 został zwolniony przez Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego z obowiązków pełnienia zajęć dydaktycznych i organizacyjnych. Zmarł 29 stycznia 1956 roku w Toruniu[4].

Życie prywatne

Miał młodszego brat Mariana Mienickiego (1890-1966) dermatologa wileńskiego i profesora Uniwersytetu Łódzkiego. W 1922 roku ożenił się z Ireną Kirkor. Miał jednego syna, Haralda[4].

Wybrane publikacje

  • Archiwum Akt Dawnych w Wilnie w okresie 1793-1922 (1923)
  • Pierwsze dziesięciolecie Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1931)
  • Archiwum murawjewskie w Wilnie (r. 1898-1901-1936) (1937)
  • Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego (1646 i 1676) (1955)

Przypisy

  1. a b Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945-1994, red. Sławomir Kalembka, Toruń 1995, s. 467.
  2. Leonid Żytkowicz, Ryszard Mienicki, "Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu", T. 22, s. 323-324.
  3. Wojciech Hejnosz, Ryszard Mienicki, "Archeion", T. 27, 1957, s. 410.
  4. a b Andrzej Tomczak, Mienicki Ryszard [w:] Polski Słownik Biograficzny, T. 20, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1975, s. 801.