Ryszard Terlecki

Ryszard Terlecki

Ryszard Terlecki (2022)
Data i miejsce urodzenia	2 września 1949 Kraków
Wicemarszałek Sejmu VIII i IX kadencji
Okres	od 12 listopada 2015
Przynależność polityczna	Prawo i Sprawiedliwość
Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości
Okres	od 12 listopada 2015
Przynależność polityczna	Prawo i Sprawiedliwość
Poprzednik	Mariusz Błaszczak
Odznaczenia

Wizyta przedstawicieli Węgier w Sejmie RP. Od prawej: Ryszard Terlecki, Orsolya Zsuzsanna Kovács, Jarosław Kaczyński, Viktor Orbán, Marek Kuchciński i Joachim Brudziński (2017)

Wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki przemawia podczas 73. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego (2017)

Ryszard Iwon Terlecki (ur. 2 września 1949 w Krakowie) – polski historyk, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, dziennikarz i polityk.

Poseł na Sejm VI, VII, VIII i IX kadencji, od 2015 przewodniczący Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości, wicemarszałek Sejmu VIII i IX kadencji.

Życiorys

Wykształcenie i praca zawodowa

W 1976 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1980 uzyskał stopień doktora, w 1992 stopień doktora habilitowanego, a w 2002 otrzymał tytuł naukowy profesora. W ramach pracy zawodowej doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego w Instytucie Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Był prorektorem Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum. W 2003 został także wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu^[1]. Autor książek, m.in.: Oświata i popularyzacja nauki w Galicji w okresie autonomii, Dyktatura zdrady. Polska w 1947 roku, Profesorowie UJ w aktach UB i SB.

Był publicystą, redaktorem i współpracownikiem wielu czasopism, m.in. współzałożyciel i redaktor naczelny „Czasu Krakowskiego”. Od 1995 do 1998 przewodniczył radzie programowej Radia Kraków. W latach 1996–1998 był redaktorem naczelnym dziennika „Nowiny” w Rzeszowie. Od 1997 wchodził w skład redakcji rocznika „Studia Rzeszowskie”, od 2002 redakcji półrocznika „Horyzonty Wychowania”.

Od 2000 do 2006 był naczelnikiem Biura Edukacji Publicznej w krakowskim oddziale Instytutu Pamięci Narodowej, następnie do 2007 dyrektorem tego oddziału. Wykładał na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie^[2].

Działalność polityczna

W 1968 i 1970 był zatrzymywany za udział w protestach studenckich. Od 1977 współpracował ze Studenckim Komitetem Solidarności, a następnie z Komitetem Obrony Robotników. W 1980 wstąpił do „Solidarności”. Publikował w podziemnych pismach m.in. „Solidarności Narodu”, „Polityce Polskiej” i „Przeglądzie Wiadomości Agencyjnych”.

W wyborach w 1991 bezskutecznie kandydował do Sejmu z ramienia Koalicji Republikańskiej (należał do niej w latach 1991–1992). W latach 1992–1997 był przewodniczącym zarządu wojewódzkiego Partii Chrześcijańskich Demokratów, a od 1997 do 2000 członkiem Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego. W wyborach w 1993 nie uzyskał mandatu posła, kandydując z listy Katolickiego Komitetu Wyborczego „Ojczyzna”. W latach 1998–2002 i 2006–2007 zasiadał w krakowskiej radzie miejskiej. W wyborach samorządowych w 2006 kandydował na stanowisko prezydenta miasta z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. W pierwszej turze wyborów zdobył 26,20% głosów, przechodząc do drugiej tury, w której otrzymał 40,43%, przegrywając z Jackiem Majchrowskim^[3].

W wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskał mandat poselski z listy PiS, otrzymując w okręgu krakowskim 4246 głosów. W 2008 wstąpił do partii. W styczniu 2011 wszedł w skład komitetu politycznego PiS^[4]. W wyborach w tym samym roku z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję, dostał 14 726 głosów^[5]. Bezskutecznie kandydował w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014^[6].

W 2015 został ponownie wybrany do Sejmu, otrzymując 7913 głosów^[7]. 10 listopada 2015 został wybrany na przewodniczącego klubu parlamentarnego PiS^[8]. Na pierwszym posiedzeniu Sejmu VIII kadencji, 12 listopada 2015, został wybrany na wicemarszałka Sejmu^[9].

W 2019 uzyskał mandat posła na Sejm IX kadencji, zdobywając 10 327 głosów^[10]. 12 listopada tegoż roku został ponownie wybrany na przewodniczącego klubu parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości^[11]. Tego samego dnia został również wicemarszałkiem Sejmu IX kadencji^[12]. W czerwcu 2021 kluby Lewicy i Koalicji Obywatelskiej zgłosiły wnioski o odwołanie go z funkcji wicemarszałka; Sejm na 33. posiedzeniu 24 czerwca tegoż roku odrzucił oba wnioski w dwóch głosowaniach^[13][14].

Odznaczenia i wyróżnienia

• Order Zasługi – Węgry, 2017^[15]
• Order „Za zasługi” II stopnia – Ukraina, 2020^[16]
• Medal „Niezłomnym w słowie” – 2011^[17]

Życie prywatne

Jest synem pisarza i dziennikarza Olgierda Terleckiego^[18], który przez 35 lat był tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa PRL^[18], oraz jego żony Janiny (1925–2018)^[19]. W młodości był uczestnikiem ruchu hippisowskiego oraz jednym z prekursorów tej subkultury młodzieżowej w Polsce. W środowisku (m.in. warszawskim) znany był pod pseudonimem Pies^[20][21]. W tym okresie krótko był związany z Olgą Ostrowską (wokalistką występującą jako Kora)^[22]. Dwukrotnie żonaty, ma troje dzieci z pierwszego małżeństwa^[23].

Wybrane publikacje książkowe

• Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990, wyd. I, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007 (ISBN 978-83-08-04105-5, wyd. I) i 2013 (ISBN 978-83-08-05107-8, wyd. II).
• Polska w niewoli 1945–1989. Historia sowieckiej kolonii, Wydawnictwo AA, Kraków 2015 (ISBN 978-83-78-64852-9).
• Solidarność 1980–1989. Polska droga do wolności, Wydawnictwo AA, Kraków 2018 (ISBN 978-83-78-64362-3).

Przypisy

Bibliografia

• Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2015-06-04].
• Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 2015-06-04].
• Prof. dr hab. Ryszard Terlecki, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2016-07-05] .

Linki zewnętrzne

• Ryszard Terlecki – strona prywatna. [dostęp 2021-03-31].