Ryszard Zięba

Ryszard Zięba
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

13 czerwca 1950
Wojciechów

Profesor nauk
humanistycznych
Specjalność: stosunki międzynarodowe, bezpieczeństwo międzynarodowe, europeistyka, politologia
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Doktorat

18 stycznia 1978 – nauki o polityce
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

18 listopada 1998 – nauki o polityce
Uniwersytet Warszawski

Profesura

15 marca 2002

Polska Akademia Nauk
Status

Były członek Komitetu Nauk Politycznych PAN

Profesor zwyczajny
Instytut

Instytut Stosunków Międzynarodowych UW

Stanowisko

Kierownik Zakładu Historii i Teorii Stosunków Międzynarodowych
(2003–2019)
Wicedyrektor ISM
(1978-81)

Okres zatrudn.

od 1977

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla ZMW” Medal Komisji Edukacji Narodowej
Strona domowa

Ryszard Kazimierz Zięba (ur. 13 czerwca 1950 w Wojciechowie) – polski politolog, profesor zwyczajny, Jean Monnet Chair w Uniwersytecie Warszawskim, wykładowca Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego.

Życiorys

Wykształcenie

Maturę zdał w Technikum Ekonomicznym w Janowie Lubelskim. Ukończył Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego (UW, 1973). Pracę magisterską napisał na temat Polskiego Stronnictwa Ludowego działającego w Polsce po II wojnie światowej. W 1978 uzyskał doktorat z nauk politycznych na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych UW na podstawie pracy Polska a traktaty pokojowe z państwami satelickimi III Rzeszy (promotor: Józef Kukułka). W 1998 habilitował się ze stosunków międzynarodowych tamże na podstawie pracy Nowa instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego. Od 2001 profesor nadzwyczajny UW. W 2002 otrzymał tytuł profesora, a w 2004 stanowisko profesora zwyczajnego w UW.

Działalność w ruchu młodzieżowym

Do pewnego etapu życia łączył pracę naukową z działalnością w ruchu młodzieżowym. W trakcie studiów przewodniczył instytutowemu kołu Związku Młodzieży Wiejskiej. Działał również w Zrzeszeniu Studentów Polskich. Współreaktywował ZMW w 1980; wszedł do Tymczasowego Zarządu Krajowego ZMW. Następnie kierował Komisją Zagraniczną Zarządu Krajowego ZMW w latach 1980–1984. W pierwszej połowie lat 80. publikował na łamach tygodnika ZMW „Zarzewie”, „Chłopskiej Drogi” i w biuletynach ZMW.

Praca naukowa

Był kierownikiem Zakładu Historii i Teorii Stosunków Międzynarodowych w Instytucie Stosunków Międzynarodowych UW Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW (2003-2019), kierownikiem Studium Doktoranckiego na tym wydziale (2008-2012), członkiem Komisji Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego (2010–2012) – powołanej przez prezydenta RP, członkiem Komitetu Narodowego do Spraw Współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Nauk Politycznych (IPSA) przy Wydziale I (Nauk Społecznych) Polskiej Akademii Nauk, ekspertem Narodowego Programu Foresight Polska 2020. Jest członkiem Zespołu nr V: Bezpieczeństwo i Rozwój Człowieka, Komitetu Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, (ZBiRCz/KomProg/PAN), ekspertem Polskiej Komisji Akredytacyjnej i konsultantem Funduszu Nauki Republiki Serbii. W latach 1997–2004 był członkiem Steering Committee of the Standing Group on International Relations w European Consortium for Political Research; w latach 1996–2006 Koordynatorem Krajowym ds. Polski w Central and East European International Studies Association, a w latach 2004–2007 członkiem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych. Był stypendystą na George Washington University w Waszyngtonie (1994/1995) i w Instytucie Studiów Bezpieczeństwa Unii Zachodnioeuropejskiej w Paryżu (2000). W 2008 został uhonorowany przez Komisję Europejską grantem Jean Monnet Chair na realizację projektu „The European Union in the International Security System”.

Inicjator otwarcia europeistyki jako nowego kierunku na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych (obecnie WNPiSM) UW. W 2011, kiedy doszło do formalnego wyodrębnienia w Polsce nauk o bezpieczeństwie, prof. R. Zięba opublikował tekst O tożsamości nauk o bezpieczeństwie (2012), w którym analizował sens wyodrębnienia nowej dyscypliny naukowej.

Poza UW wykładał w Europejskiej Wyższej Szkole Prawa i Administracji (1997–2006), na Wydziale Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Obrony Narodowej (2011–2012), na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (2012–2013).

Jest członkiem rad redakcyjnych kilku czasopism naukowych, np.: Przegląd Politologiczny (UAM), Transformacje (Akademia Leona Koźmińskiego).

Wypromował 390 magistrów i 20 doktorów, wśród nich są Marcin Kaczmarski, Agata Włodkowska-Bagan i Justyna Zając[1].

Odznaczenia i upamiętnienia

Publikacje

Jest autorem licznych publikacji na tematy bezpieczeństwa międzynarodowego, europeistyki, polityki zagranicznej Polski oraz innych państw Europy Środkowej i Wschodniej, a także teorii stosunków międzynarodowych. Opublikował m.in.:

  • Poland’s Foreign and Security Policy: Problems of Compatibility with the Changing International Order, Springer International Publishing, Cham – Switzerland 2020.
  • „The 20th Anniversary of Poland’s Accession to NATO”, [w:] Daniel S. Hamilton, Kristina Spohr, (Eds.), Open Door: NATO and Euro-Atlantic Security After the Cold War, Washington DC: Paul H. Nitze School of Advanced International Studies Johns Hopkins University 2019, ss. 197-214.
  • The Euro-Atlantic Security System in the 21st Century: From Cooperation to Crisis, Springer International Publishing, Cham – Switzerland 2018.
  • Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, redaktor naukowy i współautor, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2018.
  • „Główne problemy w stosunkach polsko-rosyjskich”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2018, t. 54, nr 3, ss. 9–34.
  • „Teoria bezpieczeństwa państwa ujęciu neorealistycznym”, Studia Politologiczne, 2018, Vol. 49, ss. 13–32.
  • „Próby ożywienia polityki bezpieczeństwa i obrony Unii Europejskiej”, Krakowskie Studia Międzynarodowe, 2017, nr 1 (XIV), ss. 35–52.
  • Polityka zagraniczna Polski w zmieniającym się ładzie międzynarodowym: wybrane problemy, (współred. Tomasz Pawłuszko), Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Kielce 2016
  • Teorie i podejścia badawcze w nauce o stosunkach międzynarodowych, (współred. Stanisław Bieleń i Justyna Zając), WDiNP UW, Warszawa 2015.
  • „Poland and France: a Cross-Analysis of Security Threats and National Interests”, [w:] Maurice de Langlois (red.), “Vers une nouvelle stratégie européenne de sécurité”, Laboratoires de l’IRSEM, (Institut de recherche stratégique de l’École Militaire), n° 25, Paris, Octobre 2015, ss. 46–54.
  • „Międzynarodowe implikacje kryzysu ukraińskiego”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2014, t. 50, nr 1–2, ss. 13–40.
  • „Poland’s relationship with Russia”, Dossier stratégique: La Pologne, un acteur de la défense européenne, La Lettre de L’IRSEM (Institut de recherche stratégique de l’École Militaire), n° 3-2014.
  • „Stosunki polsko-tureckie w dziedzinie bezpieczeństwa”, [w:] Longin Pastusiak (red.), 600 lat stosunków dyplomatycznych Polska-Turcja. Historia i teraźniejszość, Akademia Biznesu i Finansów Vistula, Warszawa 2015, ss. 103–121.
  • Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
  • „Bezpieczeństwo polityce zagranicznej RP rządu koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego”, Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 2013, t. 47, nr 1–2, ss. 9–33.
  • „International roles of the European Union”, [w:] Rocznik Integracji Europejskiej, (Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza), nr 6/2012, ss. 63–78
  • Budowa zintegrowanego systemu bezpieczeństwa narodowego Polski, (współautorka – Justyna Zając), Ekspertyza wykonana dla Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, w ramach prac prowadzonych przez Radę Ministrów nad Strategią Rozwoju Kraju na lata 2011–2020, Warszawa, październik 2010.
  • „O tożsamości nauk o bezpieczeństwie”, Zeszyty Naukowe AON, 2012, nr 1 (86), ss. 7–22.
  • „Współczesne stosunki polsko-rosyjskie: uwarunkowania, problemy, implikacje”, Przegląd Politologiczny, 2011, nr 3, ss. 35–61.
  • Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2010.
  • „Czy w stosunkach polsko-rosyjskich możliwe jest przejście od »polityki historycznej« do »polityki perspektywicznej«?”, Przegląd Zachodni, 2009, nr 3 (332), s. 179–190.
  • Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, redaktor naukowy i współautor, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
  • Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007.
  • Europejska Polityka Bezpieczeństwa i Obrony, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005.
  • Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1989, wspólnie z Justyną Zając, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2005.
  • Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego: koncepcje – struktury – funkcjonowanie, (cztery wydania), WN Scholar, Warszawa 1999–2004; nagroda Ministra Edukacji Narodowej 2000.
  • Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa, redaktor naukowy, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
  • Instytucjonalizacja wielostronnej współpracy międzynarodowej w Europie, współredaktor, WN Scholar, Warszawa 2004.
  • Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych, WN Scholar, Warszawa 2003.
  • Europejska Tożsamość Bezpieczeństwa i Obrony, WN Scholar, Warszawa 2000.
  • Nowa instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 1998.
  • Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, współredaktor, WN Scholar, Warszawa 1997.
  • Polityka zagraniczna państwa, współredaktor, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1992.
  • Leksykon Pokoju. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987. (praca zbiorowa)
  • Stanowisko Polski w sprawie paryskich traktatów pokojowych 1947 r., Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1981; nagroda Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych 1982.

Przypisy

  1. ↑ Prof. dr hab. Ryszard Zięba, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2021-07-27].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie