Rząd Czech
CzechyTen artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Czech Ustrój polityczny Konstytucja Władza ustawodawcza Władza wykonawcza Władza sądownicza Kontrola państwowa Finanse Samorząd terytorialny Partie polityczne Wikiprojekt Polityka |
Rząd Republiki Czeskiej (czes. Vláda České republiky) – najwyższy organ władzy wykonawczej Czech[1].
Rząd Czech według Konstytucji
Organizacja rządu
Zgodnie z czeską Konstytucją Rząd Czech składa się z Premiera, wicepremierów oraz ministrów. Rząd jest organem kolegialnym i w celu podjęcia uchwały, stosuje większość bezwzględną. Premier organizuje działanie Rządu, przewodniczy jego posiedzeniom, działa w imieniu rządu i wykonuje inne działania nałożone na niego przez Konstytucję. Rząd ma prawo wydawać rozporządzenia[1].
Powołanie i dymisja rządu
Prezydent Czech powołuje Premiera Rządu, a na jego wniosek pozostałych członków gabinetu, którym powierza kierowanie konkretnymi ministerstwami i innymi urzędami. Rząd powinien uzyskać wotum zaufania w terminie 30 dni od dnia powołania. Jeśli Zgromadzenie Narodowe nie wyrazi zaufania dla nowo powstałego rządu, Prezydent może podjąć dwa kroki prawne. Pierwszy z nich to ponowne powołanie premiera rządu, który znowu zaproponuje skład rządu. Jeśli ta forma powołania rządu się nie powiedzie, Prezydent może powołać premiera na podstawie wniosku Przewodniczącego Izby Poselskiej[1].
Ministrowie składają przysięgę przed prezydentem. Przysięga ma następujący kształt:
Ślubuję wierność Republice Czeskiej. Ślubuję, że będę przestrzegać jej Konstytucji i ustaw oraz wprowadzać je w życie. Ślubuję na swój honor, że swój urząd będę sprawować sumiennie, a swojego stanowiska nie nadużyję
Rząd może zwrócić się do Izby Poselskiej o wotum zaufania, a niższa izba czeskiego parlamentu może podjąć uchwałę o wotum nieufności dla rządu. Takie wotum nieufności może być rozpatrywane tylko i wyłącznie, jeśli 50 posłów złoży pisemny wniosek. W przypadku uchwalania wotum nieufności stosuje się większość bezwzględną[1].
Premier rządu składa dymisję na ręce Prezydenta, a ministrowie są zobowiązani złożyć rezygnacje przez Premiera. Rząd może zostać zdymisjonowany także w sytuacji braku wotum zaufania parlamentu lub uchwalenia wotum nieufności. Rząd ma obowiązek złożenia dymisji po pierwszym posiedzeniu nowo wybranego parlamentu. Prezydent w tych sytuacjach powinien przyjąć dymisję. Głowa państwa ma prawo odwołać konkretnego członka rządu na prośbę premiera albo też cały rząd, który nie podał się wcześniej do dymisji[1].
Organy doradcze rządu
Rząd powołuje specjalne organy doradcze (czes. Poradní, pracovní a jiné orgány vlády ČR, PPOV), które wspierają jego działalność. Te organy składają się z członków rządu i innych ekspertów. Mogą mieć charakter stały lub tymczasowy. Obecnie funkcjonuje 19 organów doradczych[2]ː
- Rada Bezpieczeństwa Narodowego (czes. Bezpečnostní rada státu)
- Antykorupcyjny Komitet Rządowy (czes. Rada vlády pro koordinaci boje s korupcí)
- Rada Legislacyjna Rządu (czes. Legislativní rada vlády)
- Rada ds. Zrównoważonego Rozwoju (czes. Rada pro udržitelný rozvoj)
- Komitet ds. Unii Europejskiej (czes. Výbor pro Evropskou unii)
- Czeski Komitet Etyki (czes. Etická komise České republiky pro ocenění účastníků odboje a odporu proti komunismu)
- Międzyministerialny Komitet ds. Wspólnoty Romskiej (czes. Rada vlády pro záležitosti romské menšiny)
- Rządowa Rada ds. Praw Człowieka (czes. Rada vlády pro lidská práva)
- Rządowa Rada ds. Równości Płci (czes. Rada vlády pro rovnost žen a mužů)
- Rządowa Rada ds. Mniejszości Narodowych (czes. Rada vlády pro národnostní menšiny)
- Rządowa Rada ds. Organizacji Pozarządowych (czes. Rada vlády pro nestátní neziskové organizace)
- Rządowa Rada ds. nominacji Kadrowych (czes. Vládní výbor pro personální nominace)
- Rządowa Rada ds. Koordynacji Polityki Narkotykowej (czes. Rada vlády pro koordinaci protidrogové politiky)
- Rządowa komisja ds. Osób Niepełnosprawnych (czes. Vládní výbor pro zdravotně postižené občany)
- Pełnomocnik Rządu ds. Praw Człowieka (czes. Zmocněnec vlády pro lidská práva)
- Rządowy Komitet Przemieszczeń (czes. Vládní dislokační komise)
- Rządowy Komitet ds. Społeczeństwa Informatycznego (czes. Vyrovnání s církvemi a náboženskými společnostmi)
- Rządowy Komitet ds. Konkurencyjności i Wzrostu Gospodarczego (czes. Rada vlády pro konkurenceschopnost a hospodářský růst)
- Rada ds. Badań Naukowych, Rozwoju i Innowacji (czes. Rada pro výzkum, vývoj a inovace)[2]
Lista rządów Czech
Protektorat Czech i Moraw (1939 – 1945)
# | Nazwa rządu | Kadencja | Partie polityczne | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Od | Do | ||||||||
1. | Drugi rząd Rudolfa Berana | 15 marca 1939 | 27 kwietnia 1939 | NS | |||||
2. | Rząd Aloisa Eliáša | 27 kwietnia 1939 | 27 września 1941 | NS | |||||
3. | Rząd Jaroslava Krejčíego | 19 stycznia 1942 | 19 stycznia 1945 | NS | |||||
4. | Rząd Richarda Bienerta | 19 stycznia 1945 | 5 maja 1945 | NS |
Czeska Republika Socjalistyczna (1969 – 1990), Czeska Republika – w składzie Czechosłowacji (1990 – 1992)
# | Nazwa rządu | Kadencja | Partie polityczne | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Od | Do | ||||||||
1. | Rząd Stanislava Rázla | 8 stycznia 1969 | 29 września 1969 | KSČ | |||||
2. | Rząd Josefa Kempnego i Josefa Korčáka | 29 września 1969 | 9 grudnia 1971 | KSČ | |||||
3. | Drugi rząd Josefa Korčáka | 29 września 1969 | 4 listopada 1976 | KSČ | |||||
4. | Trzeci rząd Josefa Korčáka | 4 listopada 1976 | 18 czerwca 1981 | KSČ | |||||
5. | Czwarty rząd Josefa Korčáka | 18 czerwca 1981 | 18 czerwca 1986 | KSČ | |||||
6. | Rząd Josefa Korčáka, Ladislava Adamca, Františka Pitry i Petra Pitharta | 18 czerwca 1981 | 29 czerwca 1990 | KSČ OF | |||||
7. | Rząd Petra Pitharta | 18 czerwca 1981 | 2 lipca 1992 | OF KDU HSD-SMS |
Republika Czeska (od 1993)
# | Nazwa rządu | Kadencja | Powód dymisji | Partie polityczne | |
---|---|---|---|---|---|
Od | Do | ||||
1. | Pierwszy rząd Václava Klausa | 2 lipca 1992 | 4 lipca 1996 | wybory parlamentarne w 1996 | ODS KDS ODA KDU-ČSL |
2. | Drugi rząd Václava Klausa | 4 lipca 1996 | 2 stycznia 1998 | nielegalne finansowanie ODS[3] spory koalicjantów pogarszające się wyniki gospodarcze Czech | ODS ODA KDU-ČSL |
3. | Rząd Josefa Tošovskiego | 2 stycznia 1998 | 22 lipca 1998 | wybory parlamentarne w 1998 | ODS ODA KDU-ČSL |
4. | Rząd Miloša Zemana | 22 lipca 1998 | 15 lipca 2002 | wybory parlamentarne w 2002 | ČSSD |
5. | Rząd Vladimíra Špidli | 15 lipca 2002 | 4 sierpnia 2004 | przegrana ČSSD w wyborach do PE utrata poparcia Špidly wewnątrz partii[4] | ČSSD US-DEU KDU-ČSL |
6. | Rząd Stanislava Grossa | 4 sierpnia 2004 | 25 kwietnia 2005 | afera Stanislava Grossa[5] | ČSSD US-DEU KDU-ČSL |
7. | Rząd Jiříego Paroubka | 25 kwietnia 2005 | 4 września 2006 | wybory parlamentarne w 2006 | ČSSD US-DEU KDU-ČSL |
8. | Pierwszy rząd Mirka Topolánka | 4 września 2006 | 9 stycznia 2007 | wotum nieufności[6] | ODS bezpartyjni |
9. | Drugi rząd Mirka Topolánka | 9 stycznia 2007 | 8 maja 2009 | wotum nieufności[7] | ODS KDU-ČSL SZ bezpartyjni |
10. | Rząd Jana Fischera | 8 maja 2009 | 13 lipca 2010 | wybory parlamentarne w 2010 | bezpartyjni, nominowani przez: ČSSD ODS SZ |
11. | Rząd Petra Nečasa | 13 lipca 2010 | 10 lipca 2013 | skandal korupcyjny[8] | ODS TOP 09 LIDEM (początkowo VV) bezpartyjni |
12. | Rząd Jiříego Rusnoka | 10 lipca 2013 | 29 stycznia 2014 | wotum nieufności[9] | bezpartyjni KDU-ČSL |
13. | Rząd Bohuslava Sobotki | 29 stycznia 2014 | 13 grudnia 2017 | wybory parlamentarne w 2017 | ČSSD ANO 2011 KDU-ČSL bezpartyjni |
14. | Pierwszy rząd Andreja Babiša | 13 grudnia 2017 | 27 czerwca 2018 | ANO 2011 bezpartyjni | |
15. | Drugi rząd Andreja Babiša | 27 czerwca 2018 | wybory parlamentarne w 2021 | ANO 2011 ČSSD bezpartyjni | |
16. | Rząd Petera Fiali | ODS TOP 09 KDU-ĆSL |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Constitution of the Czech Republic (ang.). www.usoud.cz. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ a b Organy doradcze Rządu Czech (cz. • ang.). www.vlada.cz. [dostęp 2016-01-01].
- ↑ Dymisja Rządu Klausa (pol.). www.wyborcza.pl. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ Dymisja Rządu Špidly (ang.). www.radio.cz. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ Dymisja Rządu Grossa (pol.). wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-04-12].
- ↑ Dymisja Pierwszego rządu Topolánka (pol.). www.zw.com.pl. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ Dymisja Drugiego rządu Topolánka (pol.). www.wiadomości24.pl. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ Dymisja Rządu Nečasa (ang.). www.wyszehrad.cz. [dostęp 2015-01-02].
- ↑ Dymisja Rządu Rusnoka (pol.). www.rmf24.pl. [dostęp 2015-01-02].