Rząd Czech

Czechy
Godło Czech
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Czech

Wikiprojekt Polityka

Rząd Republiki Czeskiej (czes. Vláda České republiky) – najwyższy organ władzy wykonawczej Czech[1].

Rząd Czech według Konstytucji

Organizacja rządu

Zgodnie z czeską Konstytucją Rząd Czech składa się z Premiera, wicepremierów oraz ministrów. Rząd jest organem kolegialnym i w celu podjęcia uchwały, stosuje większość bezwzględną. Premier organizuje działanie Rządu, przewodniczy jego posiedzeniom, działa w imieniu rządu i wykonuje inne działania nałożone na niego przez Konstytucję. Rząd ma prawo wydawać rozporządzenia[1].

Powołanie i dymisja rządu

Prezydent Czech powołuje Premiera Rządu, a na jego wniosek pozostałych członków gabinetu, którym powierza kierowanie konkretnymi ministerstwami i innymi urzędami. Rząd powinien uzyskać wotum zaufania w terminie 30 dni od dnia powołania. Jeśli Zgromadzenie Narodowe nie wyrazi zaufania dla nowo powstałego rządu, Prezydent może podjąć dwa kroki prawne. Pierwszy z nich to ponowne powołanie premiera rządu, który znowu zaproponuje skład rządu. Jeśli ta forma powołania rządu się nie powiedzie, Prezydent może powołać premiera na podstawie wniosku Przewodniczącego Izby Poselskiej[1].

Ministrowie składają przysięgę przed prezydentem. Przysięga ma następujący kształt:

Ślubuję wierność Republice Czeskiej. Ślubuję, że będę przestrzegać jej Konstytucji i ustaw oraz wprowadzać je w życie. Ślubuję na swój honor, że swój urząd będę sprawować sumiennie, a swojego stanowiska nie nadużyję

Rząd może zwrócić się do Izby Poselskiej o wotum zaufania, a niższa izba czeskiego parlamentu może podjąć uchwałę o wotum nieufności dla rządu. Takie wotum nieufności może być rozpatrywane tylko i wyłącznie, jeśli 50 posłów złoży pisemny wniosek. W przypadku uchwalania wotum nieufności stosuje się większość bezwzględną[1].

Premier rządu składa dymisję na ręce Prezydenta, a ministrowie są zobowiązani złożyć rezygnacje przez Premiera. Rząd może zostać zdymisjonowany także w sytuacji braku wotum zaufania parlamentu lub uchwalenia wotum nieufności. Rząd ma obowiązek złożenia dymisji po pierwszym posiedzeniu nowo wybranego parlamentu. Prezydent w tych sytuacjach powinien przyjąć dymisję. Głowa państwa ma prawo odwołać konkretnego członka rządu na prośbę premiera albo też cały rząd, który nie podał się wcześniej do dymisji[1].

Organy doradcze rządu

Rząd powołuje specjalne organy doradcze (czes. Poradní, pracovní a jiné orgány vlády ČR, PPOV), które wspierają jego działalność. Te organy składają się z członków rządu i innych ekspertów. Mogą mieć charakter stały lub tymczasowy. Obecnie funkcjonuje 19 organów doradczych[2]ː

  • Rada Bezpieczeństwa Narodowego (czes. Bezpečnostní rada státu)
  • Antykorupcyjny Komitet Rządowy (czes. Rada vlády pro koordinaci boje s korupcí)
  • Rada Legislacyjna Rządu (czes. Legislativní rada vlády)
  • Rada ds. Zrównoważonego Rozwoju (czes. Rada pro udržitelný rozvoj)
  • Komitet ds. Unii Europejskiej (czes. Výbor pro Evropskou unii)
  • Czeski Komitet Etyki (czes. Etická komise České republiky pro ocenění účastníků odboje a odporu proti komunismu)
  • Międzyministerialny Komitet ds. Wspólnoty Romskiej (czes. Rada vlády pro záležitosti romské menšiny)
  • Rządowa Rada ds. Praw Człowieka (czes. Rada vlády pro lidská práva)
  • Rządowa Rada ds. Równości Płci (czes. Rada vlády pro rovnost žen a mužů)
  • Rządowa Rada ds. Mniejszości Narodowych (czes. Rada vlády pro národnostní menšiny)
  • Rządowa Rada ds. Organizacji Pozarządowych (czes. Rada vlády pro nestátní neziskové organizace)
  • Rządowa Rada ds. nominacji Kadrowych (czes. Vládní výbor pro personální nominace)
  • Rządowa Rada ds. Koordynacji Polityki Narkotykowej (czes. Rada vlády pro koordinaci protidrogové politiky)
  • Rządowa komisja ds. Osób Niepełnosprawnych (czes. Vládní výbor pro zdravotně postižené občany)
  • Pełnomocnik Rządu ds. Praw Człowieka (czes. Zmocněnec vlády pro lidská práva)
  • Rządowy Komitet Przemieszczeń (czes. Vládní dislokační komise)
  • Rządowy Komitet ds. Społeczeństwa Informatycznego (czes. Vyrovnání s církvemi a náboženskými společnostmi)
  • Rządowy Komitet ds. Konkurencyjności i Wzrostu Gospodarczego (czes. Rada vlády pro konkurenceschopnost a hospodářský růst)
  • Rada ds. Badań Naukowych, Rozwoju i Innowacji (czes. Rada pro výzkum, vývoj a inovace)[2]

Lista rządów Czech

Protektorat Czech i Moraw (1939 – 1945)

#Nazwa rząduKadencjaPartie polityczne
OdDo
1.Drugi rząd Rudolfa Berana15 marca 193927 kwietnia 1939NS
2.Rząd Aloisa Eliáša27 kwietnia 193927 września 1941NS
3.Rząd Jaroslava Krejčíego19 stycznia 194219 stycznia 1945NS
4.Rząd Richarda Bienerta19 stycznia 19455 maja 1945NS

Czeska Republika Socjalistyczna (1969 – 1990), Czeska Republika – w składzie Czechosłowacji (1990 – 1992)

#Nazwa rząduKadencjaPartie polityczne
OdDo
1.Rząd Stanislava Rázla8 stycznia 196929 września 1969KSČ
2.Rząd Josefa Kempnego i Josefa Korčáka29 września 19699 grudnia 1971KSČ
3.Drugi rząd Josefa Korčáka29 września 19694 listopada 1976KSČ
4.Trzeci rząd Josefa Korčáka4 listopada 197618 czerwca 1981KSČ
5.Czwarty rząd Josefa Korčáka18 czerwca 198118 czerwca 1986KSČ
6.Rząd Josefa Korčáka, Ladislava Adamca, Františka Pitry i Petra Pitharta18 czerwca 198129 czerwca 1990KSČ
OF
7.Rząd Petra Pitharta18 czerwca 19812 lipca 1992OF
KDU
HSD-SMS

Republika Czeska (od 1993)

#Nazwa rząduKadencjaPowód dymisjiPartie polityczne
OdDo
1.Pierwszy rząd Václava Klausa2 lipca 19924 lipca 1996wybory parlamentarne w 1996ODS
KDS
ODA
KDU-ČSL
2.Drugi rząd Václava Klausa4 lipca 19962 stycznia 1998nielegalne finansowanie ODS[3]
spory koalicjantów
pogarszające się wyniki gospodarcze Czech
ODS
ODA
KDU-ČSL
3.Rząd Josefa Tošovskiego2 stycznia 199822 lipca 1998wybory parlamentarne w 1998ODS
ODA
KDU-ČSL
4.Rząd Miloša Zemana22 lipca 199815 lipca 2002wybory parlamentarne w 2002ČSSD
5.Rząd Vladimíra Špidli15 lipca 20024 sierpnia 2004przegrana ČSSD w wyborach do PE
utrata poparcia Špidly wewnątrz partii[4]
ČSSD
US-DEU
KDU-ČSL
6.Rząd Stanislava Grossa4 sierpnia 200425 kwietnia 2005afera Stanislava Grossa[5]ČSSD
US-DEU
KDU-ČSL
7.Rząd Jiříego Paroubka25 kwietnia 20054 września 2006wybory parlamentarne w 2006ČSSD
US-DEU
KDU-ČSL
8.Pierwszy rząd Mirka Topolánka4 września 20069 stycznia 2007wotum nieufności[6]ODS
bezpartyjni
9.Drugi rząd Mirka Topolánka9 stycznia 20078 maja 2009wotum nieufności[7]ODS
KDU-ČSL
SZ
bezpartyjni
10.Rząd Jana Fischera8 maja 200913 lipca 2010wybory parlamentarne w 2010bezpartyjni, nominowani przez:
ČSSD
ODS
SZ
11.Rząd Petra Nečasa13 lipca 201010 lipca 2013skandal korupcyjny[8]ODS
TOP 09
LIDEM (początkowo VV)
bezpartyjni
12.Rząd Jiříego Rusnoka10 lipca 201329 stycznia 2014wotum nieufności[9]bezpartyjni
KDU-ČSL
13.Rząd Bohuslava Sobotki29 stycznia 201413 grudnia 2017wybory parlamentarne w 2017ČSSD
ANO 2011
KDU-ČSL
bezpartyjni
14.Pierwszy rząd Andreja Babiša13 grudnia 201727 czerwca 2018ANO 2011
bezpartyjni
15.Drugi rząd Andreja Babiša27 czerwca 2018wybory parlamentarne w 2021ANO 2011
ČSSD
bezpartyjni
16.Rząd Petera FialiODS
TOP 09
KDU-ĆSL

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e Constitution of the Czech Republic (ang.). www.usoud.cz. [dostęp 2016-01-01].
  2. a b Organy doradcze Rządu Czech (cz. • ang.). www.vlada.cz. [dostęp 2016-01-01].
  3. Dymisja Rządu Klausa (pol.). www.wyborcza.pl. [dostęp 2015-01-02].
  4. Dymisja Rządu Špidly (ang.). www.radio.cz. [dostęp 2015-01-02].
  5. Dymisja Rządu Grossa (pol.). wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-04-12].
  6. Dymisja Pierwszego rządu Topolánka (pol.). www.zw.com.pl. [dostęp 2015-01-02].
  7. Dymisja Drugiego rządu Topolánka (pol.). www.wiadomości24.pl. [dostęp 2015-01-02].
  8. Dymisja Rządu Nečasa (ang.). www.wyszehrad.cz. [dostęp 2015-01-02].
  9. Dymisja Rządu Rusnoka (pol.). www.rmf24.pl. [dostęp 2015-01-02].

Media użyte na tej stronie