Rząd Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie

Rząd Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie
Regierung der Freien Stadt Danzig im Exil
Flaga Wolnego Miasta Gdańsk
Herb Wolnego Miasta Gdańsk
Flaga Wolnego Miasta GdańskHerb Wolnego Miasta Gdańsk
Dewiza: Nec Temere, Nec Timide
Hymn: Für Danzig
(Dla Gdańska)
Położenie Wolnego Miasta Gdańsk
Konstytucja

Konstytucja Wolnego Miasta Gdańska

Język urzędowy

niemiecki

Stolica

Berlin (stolica na emigracji; dawniej Lubeka[1])

Głowa państwa

Staatsoberhaupt Beowulf von Prince

Rząd Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie (niem. Regierung der Freien Stadt Danzig im Exil) – samozwańczy rząd na uchodźstwie domagający się suwerenności dawnego Wolnego Miasta Gdańska.

Tło

Wolne Miasto Gdańsk (niem. Freie Stadt Danzig) było istniejącym w okresie międzywojennym autonomicznym państwem-miastem, pod ochroną Ligi Narodów. Jego utworzenie było wynikiem przegranej Cesarstwa Niemieckiego w I wojnie światowej. Powstanie Wolnego Miasta Gdańska było kompromisem, który nie zadowolił ani Polaków, ani Niemców[2].

Wolne Miasto Gdańsk stało się, wbrew prawu międzynarodowemu, częścią prowincji Gdańsk-Prusy Zachodnie III Rzeszy, w trybie dekretu Adolfa Hitlera z 8 października 1939[3].

Obszar Wolnego Miasta Gdańska został dekretem z 30 marca 1945[4] przyłączony do województwa gdańskiego, a ustawą z dnia 11 stycznia 1949[5] razem z poniemieckimi ziemiami scalony z nową polską administracją państwową, do czego przesłanką były postanowienia konferencji poczdamskiej z 2 sierpnia 1945 (punkt IXb, suplement nr 1, Berlin 1946, strony 13–20)[6].

Powstanie rządu na uchodźstwie

13 listopada 1947 r. W. Richter, przewodniczący Stowarzyszenia Obywateli Wolnego Państwa Gdańskiego, ogłosił utworzenie rządu Wolnego Miasta Gdańska na uchodźstwie[7]. Ma on swoją siedzibę w Berlinie, a za swój główny akt prawny uznaje oryginalną Konstytucję WMG[8]. Organ ustawodawczy, Rat der Danziger (Rada Gdańska) ma 36 członków[9] i uważa się za reprezentanta interesów byłych niemieckich gdańszczan[10]. Członkowie Rady są wybierani przez wysiedlonych z Gdańska i ich potomków drogą głosowania drogą pocztową[11]. Obecnie rząd funkcjonuje w oparciu o Związek Gdańszczan (Bund der Danziger e.V.) należący do Związku Wypędzonych[1].

Uznanie i relacje

Rząd zwrócił się do Organizacji Narodów Zjednoczonych z prośbą o oficjalne uznanie, deportację Polaków z zajętego terytorium i pomoc w przywróceniu Wolnego Miasta[12]. Richter ogłosił także, że stowarzyszenie zaakceptuje porozumienie ze strony społeczności międzynarodowej, które da im alternatywne terytorium będące ośrodkiem handlowym[7].

Minister spraw zagranicznych Polski, Władysław Bartoszewski stwierdził w 2001, że ta organizacja i podobnie do niej stowarzyszenia są postrzegane w oczach niemieckiej opinii publicznej jako rewanżystyczne i politycznie zbliżone do skrajnie prawicowej Narodowodemokratycznej Partii Niemiec[1].

Roszczenia

Rząd wnosi roszczenia do całego terytorium, które niegdyś było własnością Wolnego Miasta Gdańska[12]. Opiera swoją zasadność na twierdzeniu, że Wolne Miasto Gdańsk było państwem neutralnym i że jego aneksja przez Niemcy w 1939 r. była nielegalna; a włączenie terytorium do Polski było efektem porozumienia innych stron niż te, które podpisały ustanawiający powstanie WMG traktat wersalski, tak więc nie miały mocy zmienić jego postanowień[13] .

Przypisy

  1. ↑ a b c Władysław Bartoszewski, Odpowiedź ministra spraw zagranicznych na zapytanie nr 2981, Ministerstwo Spraw Zagranicznych (Polska), 7 lutego 2001.
  2. ↑ Prof. Grzegorz Berendt: 90. rocznica utworzenia Wolnego Miasta Gdańsk. Za tym państwem nikt nie płakał.
  3. ↑ Dekret Führera i Kanclerza Rzeszy o podziale i administracji obszarów wschodnich, Reichsgesetzblatt, s. 2042 (Chojnickim śladem dr Krügera).
  4. ↑ Likwidacja WMG: Dekret z dnia 30 marca 1945 r. o utworzeniu województwa gdańskiego (Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57).
  5. ↑ Ustawa z dnia 11 stycznia 1949 o scaleniu zarządu Ziem Odzyskanych z ogólną administracją państwową (Dz.U. z 1949 r. nr 4, poz. 22).
  6. ↑ Postanowienia konferencji poczdamskiej (w języku niemieckim): Mitteilung über die Dreimächtekonferenz von Berlin („Potsdamer Abkommen”).
  7. ↑ a b Move For New Danzig Territory, [w:] The Sydney Morning Herald [online], Londyn, 14 listopada 1947.
  8. ↑ Beowulf von Prince, Regierungserklärung, 17 marca 2010 [zarchiwizowane z adresu 2016-11-07] (niem.).
  9. ↑ David A. Messenger: A Nazi Past: Recasting German Identity in Postwar Europe. University Press of Kentucky, 2015. ISBN 978-0-8131-6058-0.
  10. ↑ Ekkehard Kuhn: Flucht Vertreibung Integration: Über das Schicksal der Deutschen nach dem Zweiten Weltkrieg. BoD – Books on Demand, 2016, s. 126. ISBN 978-3-8391-3646-1. (niem.).
  11. ↑ Peter Oliver Loew: Danzig: Biographie einer Stadt. Gdańsk: C.H.Beck, 2011, s. 250. ISBN 978-3-406-60587-1. (niem.).
  12. ↑ a b Schoenburg. H. W., Germans from the East: A Study of Their Migration, Resettlement and Subsequent Group History, Since 1945, [w:] Studies in Social Life [online], Springer Science & Business Media, 2012, s. 186, ISBN 978-94-010-3245-2.
  13. ↑ Patrick Capps: Asserting Jurisdiction: International and European Legal Perspectives. Hart Publishing, 2003, s. 25. ISBN 978-1-84113-305-8.

Media użyte na tej stronie

Free City Danzig 1930.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of the Free City of Danzig within Europe circa 1930.
Wappen Freie Stadt Danzig.svg
Coat of arms of Free City of Danzig, 1921-1939