Rządz (Grudziądz)
| Dzielnica Grudziądza | |
 Nowe bloki mieszkalne przy ul. Kulerskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Grudziądza | 1954 |
| SIMC | 0983422 |
| Wysokość | 38 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna | 56 |
| Kod pocztowy | 86-300 |
| Tablice rejestracyjne | CG |
Położenie na mapie Grudziądza  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
 53°27′14″N 18°43′02″E/53,453889 18,717222 | |
Portal  Polska | |
Rządz – dzielnica Grudziądza, której obszar leży w granicach miasta od 1954 roku[1].
Położenie
Dzielnica położona jest w południowo-zachodniej części miasta na skarpie nadwiślańskiej. Na zachodzie graniczy z Mniszkiem i Lasem Komunalnym. Na północy natomiast z dzielnicą Strzemięcin i Nadbrzeżem Wiślanym.
Podział administracyjny
Dzielnica Rządz dzieli się na poszczególne części (osiedla):
- Stary Rządz
- Nowy Rządz
- Dębowe Wzgórze
- Rządz Delta
- Rządz Przemysłowy
Historia
Według badań archeologicznych tereny dzielnicy Rządz były zamieszkiwane już w epoce brązu i wczesngo okresu epoki żelaza (około 1300 do 200 r. p.n.e). Rozwój osady datuje się na lata 150 do 450 n.e. czyli na okres lateński i wpływów rzymskich. W 1883 roku odsłonięto tu 890 grobów, a w nich ponad 1600 zabytkowych przedmiotów. W późniejszych latach odkryto grób z wyposażeniem w narzędzia kowalskie i militarne, takie jak grotu, tarcze i miecze. Na podstawie tych danych archeolodzy sadzą, że istniał tu ośrodek metalurgiczny i kowalski[2].
Tuż nad prawym brzegiem Wisły, przy osadzie ciągnęło się jezioro Rządz. Było długie i bardzo wąskie. Oddzielało powiat chełmiński od grudziądzkiego. Historycznym był tu dzień św. św. Wita i Modesta – 15 czerwca 1243, w którym toczyła się bitwa pomiędzy Prusami a Krzyżakami. Poległo w niej około 400 rycerzy zakonnych, a z życiem uszło tylko 10 osób.
W 1410 roku rozbudowany folwark Rządz otrzymał od Polaków po bitwie grunwaldzkiej 100 marek zadośćuczynienia za zniszczenia. Właścicielem Folwarku aż do 1736 był komtur grudziądzki.
Majątek Rządza został przekazany, dokumentem królewskim, na 27 lat w dzierżawę Chrystianowi i Annie Blombeck. Po 1772 Blomberck otrzymali kontrakt dziedziczny, dzierżawiony z prawem warzenia piwa i pędzenia wódki na potrzeby karczmy w Mniszku, którą również Blombeck otrzymali w dzierżawę.
W 1802 Rządz przeszedł w posiadanie rodziny Hoffów. Otrzymali oni dodatkowo 221 morg i 110 prętów terenów leżących pomiędzy ich obecnymi dobrami a wsią Rudnik (obecnie będącej w granicach dzielnicy Mniszek). Podczas oblężenia Grudziądza przez wojska napoleońskie w 1807 roku folwark Rządz pełnił rolę lazaretu, kierowanego przez dr. Peternicka.
W 1868 Rządz składał się 38 zabudowań, w tym 19 mieszkalnych ze 195 mieszkańcami. W 1910 liczył już 325 osób i miał obszar 772,5 ha. Natomiast w 1931 liczba mieszkańców wynosiła już 538 osób.
W 1984 roku powstało tutaj pierwsze osiedle mieszkaniowe w wyniku rozstrzygnięcia konkursu na zagospodarowanie przestrzenne Rządza, który odbył sie w 1974 roku[3]. Pierwszy budynek Spółdzielni Mieszkaniowej oddano do użytku 5 listopada 1984 roku[4].
Ulice
- Bołtucia
- Gąsiorowskiego
- Hubala (do 1990 r. ul. Związku Młodzieży Polskiej)
- Konstytucji 3 maja
- Kulerskiego
- Łęgi
- Mastalerza
- Sobieskiego
- Sujkowskiego
- Rakowskiego
- Sonkowskiego (do 2016 r. ul. Leona Kruczkowskiego)
Zabudowa
Przeważają tutaj bloki wielkopłytowe z lat 80. zarządzane przez Spółdzielnię Mieszkaniową[5]. Jedynie na osiedlu Dębowe Wzgórze są usytuowane domy bliźniacze oraz domy szeregowe.
Komunikacja
Dzielnica jest dobrze skomunikowana z pozostałymi częściami miasta. Kursują tu autobusy linii: AT, 4, 10, 14, 17, 19, 21 oraz nocna "N". Przy ulicy Konstytucji 3 Maja będzie znajdować się pętla tramwajowa "Rządz", gdzie będzie zawracać tam linia tramwajowa nr 2. Ponadto przy ulicy Łęgi usytuowana jest pętla autobusowa "Rządz", gdzie bieg kończą i rozpoczynają linie AT, 4, 14.
Życie dzielnicy
- Szkoła Podstawowa nr 20 im. 18 Pułku Ułanów Pomorskich. Mieszkańcy mogą korzystać z mieszczącego się przy powyższym zespole szkół basenu oraz boiska orlik
- Kościół parafii pod wezwaniem św. Stanisława, Biskupa i Męczennika i św. Teresy od Dzieciątka Jezus[6]
- Powstał tutaj pierwszy w mieście i pierwszy w województwie toruńskim hipermarket sieci Real (później Auchan), który funkcjonował do 30 września 2020 r.
Przypisy
- ↑ Jerzy Danielewicz – Dzieje Grudziądza, s. 115
- ↑ Edward Wiśniewski Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza - Historia Osiedla Rządz i okolicy wydanie 1-4 stycznia 2006
- ↑ Rada Redakcyjna pod przewodnictwem Anny Janosz: Calendarium Grudziądzkie. Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, 2011, s. 25, seria: Kalendarz Grudziądzki. ISBN 978-83-910048-3-8.
- ↑ Rada Redakcyjna pod przewodnictwem Anny Janosz: Calendarium Grudziądzkie. Grudziądzkie Towarzystwo Kultury, 2011, s. 48, seria: Kalendarz Grudziądzki. ISBN 978-83-910048-3-8. [dostęp 2013-09-30].
- ↑ Administracja nr 4 - Zasoby. Spółdzielnia Mieszkaniowa w Grudziądzu, 2013. [dostęp 2013-09-30]. (pol.).
- ↑ Parafia p.w. Sw. Stanislawa Biskupa i Meczennika na Rzadzu. [dostęp 2016-09-25].
| Dzielnice |
|
|---|---|
| Osiedla |
|
| Części miasta o charakterze zieleni miejskiej |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: Kudak1, Licencja: CC BY 3.0
Grudziądz, pętla Tramwajowa na osiedlu Rządz, wybudowana w 1996 r. Tramwaj Konstal 805Nb z 1993 roku, za nim prawdopodobnie Duewag GT6 z lat 60.
Osiedle Rządz w Grudziądzu
Osiedle Rządz w Grudziądzu
(c) Piotrus337 z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Tramwaj Konstal 805Nb w Grudziądzu.
Autor: