Rzęsorek rzeczek

Rzęsorek rzeczek
	Neomys fodiens
	(Pennant, 1771)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	ryjówkokształtne
Rodzina	ryjówkowate
Rodzaj	rzęsorek
Gatunek	rzęsorek rzeczek
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0

Rzęsorek rzeczek^[3]^[4] (Neomys fodiens) – gatunek niewielkiego ssaka owadożernego z rodziny ryjówkowatych.

Występowanie i środowisko

Europa i Azja. W Polsce występuje na całym obszarze kraju, nad rzekami i strumieniami o czystym nurcie i czystym, żwirowatym lub piaszczystym dnie, również nad jeziorami, stawami i na terenach bagiennych.

Wygląd

Długość ciała: do 96 mm, długość ogona: do 80 mm, masa ciała: 9-25 g. Sierść gęsta, ciemna na stronie grzbietowej; wyraźna granica między ciemną sierścią na grzbiecie i jaśniejszą (prawie białą) sierścią na brzuchu. Powierzchnia palców tylnych łap pokryta sztywnym, dłuższym włosem (przystosowanie do pływania). Uszy ledwo wystające z futerka. Długi ogon, służący przy pływaniu jako ster, ma na spodniej stronie kil z białych, szczeciniastych włosów^[5].

Tryb życia

Aktywny dniem i nocą. Zwykle żyje samotnie. Wspaniale biega i nurkuje, a także potrafi biegać po dnie wody^[5]. Ma toksyczną ślinę, którą paraliżuje zdobycz. Jest jednym z trzech w Polsce jadowitych ssaków obok rzęsorka mniejszego i ryjówki aksamitnej^[6]^[7]. Przy zanurzaniu się w wodzie między ościstymi włosami gęstego futra pozostaje mnóstwo małych pęcherzyków powietrza. Nadają one rzęsorkowi srebrzysty wygląd, chronią przed utratą ciepła, ale i wypychają ku górze. Rzęsorek rzeczek poluje również na lądzie. Kopie korytarze w nadbrzeżnych skarpach. Korytarze wejściowe jego budowli są tak wąskie, że przepychając się przez nie mokry rzęsorek wyciska niemal całą wodę z futerka. Swoje gniazdo wyścieła częściami roślin. W swojej kryjówce regularnie gromadzi zapasy^[5].

Pokarm

Odżywia się głównie zwierzętami wodnymi, jak larwy owadów, kijanki, małe ryby, ślimaki.

Rozmnażanie

Okres godowy trwa od kwietnia do września. Ciąża 24-27 dni^[5]. Od 2 do 3 miotów w roku, po 4-8 młodych w miocie; samodzielność młode osiągają już w wieku 6 tygodni; dojrzałość płciową uzyskują w 4 miesiącu życia; młode urodzone wczesną wiosną mogą rozmnażać się jeszcze tego samego roku.

Inne uwagi

Jest ogniwem w przenoszeniu tularemii.
W Polsce podlega częściowej ochronie gatunkowej^[8].

Zobacz też

ssaki Polski

Przypisy

↑ Neomys fodiens, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ R.R. Hutterer R.R. i inni, Neomys fodiens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-16] (ang.).
↑ Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 323, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b ^c ^d Ewa.E. Żuchowska Ewa.E., Ssaki, wyd. Wyd. 2, Warszawa: MUZA, 1995, ISBN 83-7079-404-1, OCLC 751420339 .
↑ Krzysztof Kowalski, Paweł Marciniak, Leszek Rychlik. A new, widespread venomous mammal species: hemolytic activity of Sorex araneus venom is similar to that of Neomys fodiens venom. „Zoological Letters”. 8 (7), 2022. BioMed Central Ltd (BMC). Part of Springer Nature. DOI: 10.1186/s40851-022-00191-5. ISSN 2056-306X. PMID: 35672837. PMCID: PMC9172195. [dostęp 2022-06-11].
↑ Ryjówka aksamitna okazała się trzecim jadowitym ssakiem żyjącym w Polsce, Nauka w Polsce [dostęp 2022-06-21] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183

[itis-1] Neomys fodiens, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[iucn-2] R.R. Hutterer R.R. i inni, Neomys fodiens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-08-16] (ang.).

[miiz-3] Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 72. ISBN 978-83-88147-15-9.

[msz-4] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 323, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[:0-5] Ewa.E. Żuchowska Ewa.E., Ssaki, wyd. Wyd. 2, Warszawa: MUZA, 1995, ISBN 83-7079-404-1, OCLC 751420339 .

[Kowalski22-6] Krzysztof Kowalski, Paweł Marciniak, Leszek Rychlik. A new, widespread venomous mammal species: hemolytic activity of Sorex araneus venom is similar to that of Neomys fodiens venom. „Zoological Letters”. 8 (7), 2022. BioMed Central Ltd (BMC). Part of Springer Nature. DOI: 10.1186/s40851-022-00191-5. ISSN 2056-306X. PMID: 35672837. PMCID: PMC9172195. [dostęp 2022-06-11].

[7] Ryjówka aksamitna okazała się trzecim jadowitym ssakiem żyjącym w Polsce, Nauka w Polsce [dostęp 2022-06-21] (pol.).

[rozp2016-8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne