Rzeżyca

Rzeżyca

Rēzekne

Herb Flaga
Państwo	Łotwa
Region	Rzeżyca
Prawa miejskie	1773 r.
Burmistrz	Aleksandrs Bartaševičs
Populacja (2012) • liczba ludności	34 460
Kod pocztowy	LV-4601, LV-4604, LV-4605, LV-4606
Położenie na mapie Łotwy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Rzeżyca
56°30′N 27°19′E/56,500000 27,316667
Strona internetowa
Portal Litwa, Łotwa i Estonia

Rzeżyca (łot. Rēzekne, niem. Rositten, ros. Режица; jid. ‏רעזשיצע‎, Reżice) – miejscowość na Łotwie. Liczy 37 200 mieszkańców, głównie Łotyszy (45%) następnie Rosjan (44,3%). Rzeżycę zamieszkuje również niewielka społeczność polska – około 1000 osób (2,7% ludności miasta). Miasto to węzeł komunikacyjny oraz centrum gospodarcze i kulturowe środkowej części Łatgalii, miasto wydzielone.

Rzeżyca powstała jako osada pod nazwą Rositten, na początku XIV wieku, przy twierdzy krzyżackiej. Po sekularyzacji zakonu inflanckiego przypadła Rzeczypospolitej, do której należała później przez ponad 200 lat. Obok Dyneburga największe miasto w Inflantach Polskich. Od XVI wieku po rozbiory była starostwem Rzeczypospolitej. Prawa miejskie otrzymała w 1773 roku (w rok po przyłączeniu Łatgalii do Rosji). Do rozwoju miasta przyczyniła się budowa traktu do Dyneburga i Wilna (1836 rok) oraz uruchomienie Kolei Warszawsko-Petersburskiej (1836 rok) i Moskwa – Windawa (1861 rok). II wojna światowa przyniosła olbrzymie straty – radzieckie bombardowania w 1944 roku doprowadziły do zniszczenia kolei, zniszczeniu uległo ponad 65% budynków użyteczności publicznej.

W 1902 roku w miejscowości urodził się Tadeusz Manteuffel – polski historyk, mediewista, żołnierz AK, twórca i pierwszy dyrektor m.in. Instytutu Historii PAN, dwa lata później w 1904 jego brat Leon Manteuffel-Szoege – polski chirurg, twórca polskiej szkoły chirurgii klatki piersiowej i serca, a w 1908 najmłodszy z braci Edward Manteuffel-Szoege – artysta malarz i grafik.

Zabytki

• katedra Najświętszego Serca Jezusowego (XIX/XX w.) – kościół wzniesiony przez wojewodę krakowskiego w 1685 r. Spłonął podczas burzy w 1887 r. W 1893 r. rozpoczęto budowę dzisiejszej świątyni. Od 1995 katedra nowej diecezji.
• Molenna staroobrzędowców.
• Prawosławna cerkiew Narodzenia Matki Bożej.
• Muzeum Historii i Kultury Łatgalii.
• Ruiny zamku krzyżackiego wzniesionego w 1285 przez wójta krzyżackiego Wilhelma von Schauerburg.

Edukacja

• Akademia Technologiczna w Rzeżyce (była Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa)

Miasta partnerskie

• Suwałki
• Szydłowiec
• Częstochowa
• Sianów
• Witebsk, Białoruś
• Postawy, Białoruś
• Arendal, Norwegia

Zobacz też

• Państwowe Gimnazjum Polskie w Rēzekne
• Powiat rzeżycki
• Synagoga w Rzeżycy

• 

  Kościół Świętej Trójcy w Rzeżycy

• 

  Cerkiew w Rzeżycy

Linki zewnętrzne

• Rzeżyca, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 158 .