Rzecznik Praw Dziecka

Rzecznik Praw Dziecka
Obecny rzecznik
Obecny Rzecznik Praw Dziecka
Mikołaj Pawlak (2021)
Stanowisko
Państwo

 Polska

Data utworzenia

1 stycznia 2000

Pierwszy rzecznik

Marek Piechowiak

Długość kadencji

5 lat

Obecny rzecznik

Mikołaj Pawlak

Obecny od

14 grudnia 2018

Siedziba

Warszawa

Strona internetowa
Polska
Godło RP
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Polski
Portal Polska

Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej ustanowiony artykułem 72 ust. 4 Konstytucji RP z 1997, po raz pierwszy powołany w 2000.

Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

Od 2020 Biuro Rzecznika Praw Dziecka znajduje się przy ul. Chocimskiej 6 w Warszawie.

Kompetencje, kadencja i działalność Rzecznika Praw Dziecka

Kompetencje i pozycję ustrojową Rzecznika Praw Dziecka reguluje ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka[1], ogłoszona 31 stycznia 2000 i obowiązująca z mocą wsteczną od 1 stycznia 2000 r.

Obowiązek uchwalenia ustawy powołującej urząd do istnienia przewiduje art. 72 ust. 4 w związku z art. 236 ust. 1 Konstytucji RP.

Rzecznik powoływany jest uchwałą Sejmu, która podlega zatwierdzeniu przez Senat. Kandydata może zgłosić Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów. Kadencja trwa 5 lat. Rzecznik obejmuje urząd w dniu złożenia ślubowania przed Sejmem, a kadencja wygasa w razie jego śmierci lub odwołania w wypadkach przewidzianych w ustawie. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje. Z wyjątkiem zrzeczenia się urzędu ustępujący RPD pozostaje na urzędzie do czasu złożenia ślubowania przez nowo powołanego RPD.

Zgodnie z art. 12 ust 1 ustawy Rzecznik przedstawia Sejmowi i Senatowi, corocznie, nie później niż do dnia 31 marca, informację o swojej działalności i uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka. Dostępny w formie druków: sejmowego i senackiego materiał (identyczny dla obu izb) jest podstawowym dokumentem zawierającym informacje o działalności RPD w danym roku kalendarzowym.

W 2017 do Biura Rzecznika Praw Dziecka wpłynęły 39 182 sprawy[2].

Struktura urzędu

Rzecznika powołuje Sejm, za zgodą Senatu, na wniosek Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, grupy co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów[3].

Statutowymi jednostkami organizacyjnymi Biura Rzecznika Praw Dziecka są:

  1. Zespół Prezydialny. Podstawowym jego zadaniem jest merytoryczne i organizacyjne wspieranie zadań realizowanych przez Rzecznika.
  2. Zespół Spraw Rodzinnych i Nieletnich.
  3. Zespół Spraw Społecznych.
  4. Zespół do Spraw Edukacji i Wychowania.
  5. Zespół Spraw Międzynarodowych i Konstytucyjnych.
  6. Zespół Dziecięcego Telefonu Zaufania i Obsługi Interesantów.
  7. Zespół Administracyjno-Finansowy.

Pracą Biura kieruje Dyrektor Biura powoływany i odwoływany przez Rzecznika Praw Dziecka.

Rzecznicy Praw Dziecka

NazwiskoCzas pełnienia funkcjiNominacja
OdDo
Marek Piechowiak2000-06-30 30 czerwca 2000(dts)[4][5]2000-10-12 12 października 2000(dts)[6]Sejm RP III kadencji
Paweł Jaros2001-02-16 16 lutego 2001(dts)[7]2006-04-07 7 kwietnia 2006(dts)Sejm RP III kadencji
Ewa Sowińska2006-04-07 7 kwietnia 2006(dts)[8][9]2008-06-30 30 czerwca 2008(dts)[10]Sejm RP V kadencji
Marek Michalak2008-07-25 25 lipca 2008(dts)[11][12]2013-08-27 27 sierpnia 2013(dts)Sejm RP VI kadencji
2013-08-27 27 sierpnia 2013(dts)[13][14]2018-12-14 14 grudnia 2018(dts)[15]Sejm RP VII kadencji
Mikołaj Pawlak2018-12-14 14 grudnia 2018(dts)[15]Sejm RP VIII kadencji

Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia

Wydatki i dochody Rzecznika Praw Dziecka są realizowane w części 14 budżetu państwa[16].

W 2017 wydatki RPD wyniosły 11,32 mln zł[17]. Przeciętne zatrudnienie w Biurze Rzecznika Praw Dziecka w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 68 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 5574,6 zł[18].

W ustawie budżetowej na 2018 wydatki Rzecznika Praw Dziecka zaplanowano w wysokości 11,5 mln[19].

Zobacz też

Przypisy

  1. Dz.U. z 2020 r. poz. 141
  2. Informacja Rzecznika Praw Dziecka za rok 2016 wraz z uwagami o przestrzeganiu praw dziecka. [w:] Rzecznik Praw Dziecka [on-line]. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (druk sejmowy 2422), 30 marca 2018. s. 607. [dostęp 2018-09-05].
  3. Art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka
  4. M.P. z 2000 r. nr 19, poz. 403
  5. Sprawozdanie stenograficzne z 81. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 30 czerwca 2000 r.
  6. M.P. z 2000 r. nr 35, poz. 710
  7. Sprawozdanie stenograficzne z 101. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lutego 2001 r.
  8. M.P. z 2006 r. nr 25, poz. 274
  9. Sprawozdanie stenograficzne z 15. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 7 kwietnia 2006 r.
  10. M.P. z 2008 r. nr 40, poz. 349
  11. M.P. z 2008 r. nr 55, poz. 490
  12. Sprawozdanie stenograficzne z 20. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 25 lipca 2008 r.
  13. M.P. z 2013 r. poz. 680
  14. Sprawozdanie stenograficzne z 47. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 27 sierpnia 2013 r.
  15. a b M.P. z 2018 r. poz. 1254
  16. Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026)
  17. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 2/12. [dostęp 2017-09-05].
  18. Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 14 Rzecznik Praw Dziecka. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, kwiecień 2018. s. 12. [dostęp 2017-09-05].
  19. Ustawa budżetowa na rok 2018 z dnia 11 stycznia 2018 r.. [w:] Dz. U. poz. 291 [on-line]. isap.sejm.gov.pl, 1 lutego 2018. s. 40. [dostęp 2017-09-05].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Herb Polski.svg
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
Mikołaj Pawlak 2021.jpg
Autor: M.debicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mikołaj Pawlak Rzecznik Praw Dziecka