Rzekomobłoniaste zapalenie jelit

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit
Enterocolitis pseudomembranacea
(c) Bijhenry, CC-BY-SA-3.0 Endoskopowy obraz rzekomobłoniastego zapalenia jelit
ICD-10	A04.7 Zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane przez Clostridium difficile
DiseasesDB	2820
MedlinePlus	000259
MeSH	D004761

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit (RzZJ, łac. enterocolitis pseudomembranacea, ang. pseudomembranous enterocolitis) – ostra choroba biegunkowa jelita cienkiego lub grubego. Charakterystyczna dla niej jest obecność szarożółtych błon rzekomych na powierzchni błony śluzowej.

Etiologia i patogeneza

Rzekomobłoniaste zapalenie jelit jest spowodowane działaniem toksyn A i B wytwarzanych przez bakterię Gram-dodatnią Clostridium difficile. Nadmierne rozmnażanie drobnoustroju w jelitach jest spowodowane zaburzeniem równowagi naturalnej flory jelitowej spowodowane stosowaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania.

Czynniki ryzyka

• antybiotykoterapia – ampicylina, amoksycylina, klindamycyna, linkomycyna, cefalosporyny
• złamania kręgosłupa
• niedrożność jelit
• rak okrężnicy, białaczki i inne nowotwory
• chemioterapia
• ciężkie oparzenia
• wstrząs
• mocznica
• zakażenia o ciężkim przebiegu
• niedokrwienne zapalenie jelita grubego
• choroba Hirschsprunga

Objawy kliniczne i przebieg

U większości chorych przebieg jest łagodny.

• biegunka – o różnym stopniu nasilenia, czasami z domieszką krwi
• ból brzucha
• gorączka

W ciężkich przypadkach:

• podniedrożność lub niedrożność przewodu pokarmowego
• toksyczne rozdęcie okrężnicy
• perforacja przewodu pokarmowego i zapalenie otrzewnej
• odwodnienie
• wstrząs
• obrzęki z hipoalbuminemii

Rozpoznanie

Rozpoznanie RzZJ opiera się na dwóch badaniach potwierdzających:

• endoskopii z pobraniem wycinków do oceny histologicznej
• badaniu stolca – wykonanie posiewu w kierunku Clostridium difficile i oznaczenie zawartości toksyn A i B

Leczenie

• odstawienie antybiotyku, który jest domniemaną przyczyną schorzenia
• wyrównanie zaburzeń wodnych, elektrolitowych i hipoalbuminemii
• metronidazol lub wankomycyna lub fidaksomycyna^[1]
• przeszczepienie flory jelitowej^[2]
• rzadziej inne antybiotyki np. teikoplanina lub ramoplanina
• powikłania (megacolon toxicum i perforacja okrężnicy) wymagają leczenia chirurgicznego^[1]

Powikłania

• ostre rozdęcie okrężnicy (megacolon toxicum)
• przedziurawienie okrężnicy

Zobacz też

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Przypisy

Bibliografia

• Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne, tom 1. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 846-847. ISBN 83-7430-031-0.
• Interna Tom I – III. Włodzimierz Januszewicz, Franciszek Kokot (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005. ISBN 83-200-3249-0.