Rzepicha ziemnowodna

Rzepicha ziemnowodna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządkapustowce
Rodzinakapustowate
Rodzajrzepicha
Gatunekrzepicha ziemnowodna
Nazwa systematyczna
Rorippa amphibia (L.) Besser
Enum. pl. 27. 1821
Synonimy
  • Nasturtium amphibium (L.) W. T. Aiton.
  • Sisymbrium amphibium L.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Kwiaty
Liście rzepichy ziemnowodnej

Rzepicha ziemnowodna (Rorippa amphibia (L.) Besser) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych. Występuje na terenie prawie całej Europy, w Azji i Afryce, zawleczona na inne kontynenty. Zasiedla płytkie wody przybrzeżne i wilgotne brzegi zbiorników.

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzimy obszar występowania to niemal cała Europa, znaczna część Azji (Azja Zachodnia, Kaukaz, Syberia, Kazachstan) oraz Afryka Północna (Algieria)[3]. Jako gatunek zawleczony występuje także w Nowej Zelandii i w Ameryce Północnej (Kanada, USA)[3]. W Polsce występuje na całym niżu[5].

Morfologia

Łodyga
Kłącze płożące i zakorzeniające się[6]. Łodyga u dołu pokładająca się, poza tym prosto wzniesiona, dęta, bruzdkowana. Dorasta do 1 m, wyjątkowo do 1,5 m wysokości. Wytwarza liczne podwodne lub naziemne rozłogi.
Liście
Żółtawozielone. Liście dolne są silnie podzielone, te znajdujące się pod wodą na liczne, nitkowate odcinki, te nad wodą na szersze segmenty. Rzadko są lirowate. Im wyżej na łodydze tym mniej podzielone. Liście środkowe są zwykle głębiej ząbkowane. Górne niepodzielone, karbowano-piłkowane, lancetowate. Dolne i średnie na dość długich ogonkach, oskrzydlone, o nasadach bez uszek. Górne prawie siedzące, z nasadami o niewielkich uszkach[6].
Kwiaty
Żółte, drobne, na długich szypułkach, wyrastają w gronach w górnej części łodygi. Płatki korony długości 4–5 mm. Działki kielicha lekko odstające, eliptyczne, długości 2–2,5 mm[6].
Owoce
Elipsowate łuszczyny, ponad 2 razy krótsze od szypułek (mają 3-6(7) mm długości i 1–3 mm grubości[6]). Na szczycie z ponad 2 razy krótszą od nich szyjką (do 2,5 mm długości)[5][7].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit, helofit. Okres kwitnienia: od czerwca do września. Kwiaty są obupłciowe, pręciki dojrzewają równocześnie ze słupkiem[8]. Roślina owadopylna lub samopylna[8]. Podczas długotrwałych deszczów kwiaty zamykają się i wówczas następuje ich samozapylenie.

Rośnie głównie na podmokłych brzegach wód, również w płytkiej, przybrzeżnej strefie wodnej. Bardzo często rośnie w zbiornikach wodnych o dużych zmianach poziomu wody i okresowo wysychających, np. w starorzeczach, dołach potorfowych, kanałach melioracyjnych[9]. Spotykana także w wolno płynących rzekach[6]. Na zimę nadziemna część rośliny obumiera, ale przezimowują jej kłącza i młode roślinki na dnie wody[9]. Rozwija się na podłożu mineralno-organicznym. Często tworzy zwarte fitocenozy[6]. Jest gatunkiem charakterystycznym dla All. Phragmition i Ass. Oenantho-Rorippetum[10].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  4. Rorippa amphibia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  5. a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. a b c d e f Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007, s. 140, seria: Flora Polski. ISBN 978-83-7073-248-6.
  7. W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny Polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.
  8. a b Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  9. a b Zbigniew Podbielkowski, Henryk Tomaszewicz: Zarys hydrobotaniki. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1996. ISBN 83-01-00566-1.
  10. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Rorippa amphibia.jpg
Autor: Leslie J. Mehrhoff, University of Connecticut, Bugwood.org, Licencja: CC BY 3.0
Rorippa amphibia, USA
Rorippa amphibia blad.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
20170806Rorippa amphibia2.jpg
Autor: , Licencja: CC0
Wasser-Sumpfkresse (Rorippa amphibia) an der Saaraue Güdingen