Rzeszów Główny

Rzeszów Główny
Ilustracja
Rzeszów Główny - dworzec kolejowy (2021)
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Rzeszów

Lokalizacja

Śródmieście

Zarządca

PKP (dworzec)
PKP PLK (stacja)

Data otwarcia

15 listopada 1858 (odbudowany w 1945)

Poprzednie nazwy

Rzeszów (1858-1939, 1944-2008), Rzeszow (1939-41), Reichshof (Rzeszow) (1942), Reichshof (1942-44)

Rodzaj

stacja kolejowa

Liczba pasażerów (czerwiec 2011)

4821 dziennie[1]

Dane techniczne
Liczba peronów

3

Liczba krawędzi
peronowych

5

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Rzeszowa
Mapa konturowa Rzeszowa, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Rzeszów Główny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Rzeszów Główny”
Ziemia50°02′34″N 22°00′25″E/50,042778 22,006944
Portal Transport szynowy

Rzeszów Głównystacja kolejowa w Rzeszowie, położona na Podkarpaciu, ważny węzeł kolejowy Polski południowo-wschodniej. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego[2].

W roku 2021 stacja obsługiwała ok. 7400 pasażerów na dobę, co dawało jej, wespół ze stacją Łódź Fabryczna, 21. miejsce w kraju[3].

Dane ogólne

Rzeszów Główny jest stacją węzłową. Znajduje się na międzynarodowej linii kolejowej E30 Zgorzelec - Medyka. Przez stację przechodzą następujące linie kolejowe:

numerrelacjaelektryfikacjastatus
71Ocice – Rzeszów GłównyTczynna
91Kraków GłównyMedykaTczynna
106Rzeszów Główny – JasłoNczynna

Budynek dworcowy

Budynek dworca Rzeszów Główny znajduje się na Placu Dworcowym w północnej części dzielnicy Śródmieście. Został wybudowany w 1858 i pomimo dwukrotnego zniszczenia oraz modernizacji zachował swój pierwotny styl architektoniczny. Największą przebudowę przeszedł w 1908 roku, kiedy to dobudowano: restaurację, poczekalnię III klasy, werandę peronową nad peronem 1, a na placu przed dworcem w miejsce lamp naftowych wprowadzono oświetlenie gazowe.

Obecnie w budynku dworcowym znajdują się kasy. Ma on także informację, poczekalnię oraz elektroniczną przechowalnię bagażu. Bezpośrednio do budynku przylega peron 1. zadaszony werandą, która prowadzi w kierunku zachodnim do przejścia podziemnego, łączącego wszystkie trzy perony. W skrajnie wschodniej części budynku znajduje się posterunek SOK.

Infrastruktura kolejowa stacji

Stacja ma 7 torów głównych oraz 3 perony z sześcioma krawędziami peronowymi. Perony połączone są przejściem podziemnym znajdującym się na zachód od budynku dworcowego.

Peron nr 1. sąsiaduje bezpośrednio z budynkiem dworca, jest w większości zadaszony i ma 2 krawędzie przy torach nr 3 i 5[4].

Najdłuższym i najszerszym peronem jest peron nr 2, mający dwie krawędzie peronowe przy torach nr 1 i nr 2. Jest zadaszony, ma ławki i oszklone przestrzenie dla oczekujących pasażerów.

Na północ od peronów znajdują się niezelektryfikowane tory, obsługiwane zwrotnicami ręcznymi, prowadzące do hal naprawczych oraz lokomotywowni. W przeszłości znajdowała się tutaj także druga lokomotywownia, która została jednak zburzona, a tory do niej rozebrane. W tych okolicach znajduje się także schronisko manewrowych, zakłady Kolejowej Medycyny Pracy, budynek PKP Energetyka oraz budynek zwrotniczego.

Na zachód od stacji, obok Wiaduktu Tarnobrzeskiego, znajduje się jedyna nastawnia, pełniąca funkcję nastawni dysponującej oznaczona "Rz", która ma urządzenia przekaźnikowe typu IZH-111. Na wschód od budynku dworcowego znajduje się pomnik techniki - lokomotywa Tkt48-27, rampa wyładunkowa oraz nieczynna, aczkolwiek będąca w dobrym stanie wieża wodna, w rejonie której odchodziła dziś już rozebrana bocznica do magazynów w rejonie ulic Bardowskiego oraz Batorego. Podobnie ma się stan bocznicy do zakładów Alima Gerber na północ od peronów. Kilkaset metrów dalej w kierunku Przemyśla znajduje się most kolejowy na rzece Wisłok, obok którego można zauważyć ruiny starych budynków kolejowych. Stacja ma semafory świetlne.

Bezpośrednio na północny zachód w kierunku Krakowa znajduje się stacja Rzeszów Zachodni, która łączy się z Dworcem Głównym trzema torami i na której tory są sterowane z tej samej co Rzeszów Główny nastawni dysponującej "Rz".

Historia

Pierwotne plany zakładały powstanie dworca kolejowego w odległym Zaczerniu. Desperacji ówczesnych miejskich rajców i przedsiębiorców zawdzięczamy obecne położenie dworca na linii kolejowej Kraków-Przemyśl, która w okolicy Rzeszowa ma kształt litery "u"[5]. Rzeszowski dworzec został otwarty 15 listopada 1858 roku w ramach budowy Kolei galicyjskiej im. Karola Ludwika (lata budowy 1856-61) jako część drogi kolejowej łączącej Wiedeń i Kraków z Lwowem. Od dnia powstania aż do 1902 roku był on poza granicami administracyjnymi miasta na terenie Ruskiej Wsi. Nie mniej jednak bliska lokalizacja od rzeszowskiego Rynku spowodowała szybkie zabudowanie obszaru między centrum miasta a dworcem. W 1890 roku stał się stacją węzłową po tym, jak uruchomiono połączenie z Jasłem. W 1908 rozpoczęto budowę kładki nad torami o szerokości 2,5 m oraz pogłębiono, wybrukowano i odwodniono przejazd pod torami w ciągu dzisiejszej ulicy Batorego. Wraz ze wzrostem znaczenia rzeszowskiego węzła kolejowego powstało osiedle kolejowe na północ od dworca (dzisiejsza część Osiedla 1000-Lecia). W roku 1964 oddano do użytku fragment linii 71 do Kolbuszowej, aby zakończyć po długich, trwających od 1938 roku, staraniach budowę linii do Ocic. W czasie I wojny światowej budynek dworcowy został zniszczony przez wycofujące się wojska rosyjskie. W czasie II wojny światowej dworzec służył jako ważny węzeł komunikacyjny. Wycofujące się wojska hitlerowskie ponownie go zniszczyły. Nowy budynek postawiono dopiero po II wojnie w 1945 r.[6]

12 czerwca 2018 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z konsorcjum Track Tec Construction, Inżynieria Rzeszów, Intop Warszawa i Infrakol umowę na przebudowę stacji Rzeszów Główny wraz z budową dodatkowego przystanku Rzeszów Zachodni[7]. Prace modernizacyjne rozpoczęły się w sierpniu 2018[8].

Kalendarium

  • 1856 – początek budowy Kolei galicyjskiej im. Karola Ludwika
  • 15 listopada 1858 – otwarcie Dworca Rzeszów
  • 1861 – ukończenie budowy odcinka linii Rzeszów - Lwów
  • 1884 – negatywne rozpatrzenie prośby władz Rzeszowa o połączenie do Mielca i Tarnobrzega - powstaje dzisiejsza linia kolejowa nr 25, która biegnie od Dębicy na północ Galicji
  • 1890 – ukończenie budowy linii do Jasła - Rzeszów staje się stacją węzłową
  • 1902 – włączenie terenu dworca do granic administracyjnych miasta uchwałą Sejmu Krajowego Galicji we Lwowie na skutek starań ówczesnego burmistrza Rzeszowa Stanisława Jabłońskiego
  • 1908 – rozpoczęcie przebudowy dworca (kładka, przejazd kolejowy, restauracja, weranda peronowa, oświetlenie gazowe)
  • 1914 – zniszczenie dworca przez wycofujące się wojska rosyjskie
  • 1938 – rozpoczęcie budowy linii kolejowej nr 71 do Ocic przerwanej przez wybuch wojny
  • 1945 – zniszczenie dworca przez wycofujące się wojska niemieckie; rozpoczęcie odbudowy dworca
  • 1964 – otworzono połączenie na odcinku Rzeszów - Kolbuszowa
  • 1971 – ukończenie budowy linii kolejowej do Ocic
  • 14 grudnia 2008 – zmiana nazwy stacji na Rzeszów Główny
  • 13 grudnia 2015 – na stacji Rzeszów Główny zaczęły się zatrzymywać pociągi kategorii Express InterCity Premium obsługiwane składami ED250 Pendolino[9].
  • 21 czerwca 2017 - spółka PKP Polskie Linie Kolejowa S.A. ogłasza przetarg na zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych w stacji Rzeszów Główny w ramach projektu „Poprawa stanu technicznego infrastruktury obsługi podróżnych (w tym dostosowanie do wymagań TSI PRM), Etap III Rzeszów Główny”[10].
  • sierpień 2018 - rozpoczęcie modernizacji i przebudowy stacji Rzeszów Główny[8].

Skomunikowanie

Dworzec kolejowy jest położony w bezpośrednim sąsiedztwie dworca autobusowego oraz Placu Dworcowego na którym znajduje się: przystanek MPK Rzeszów obsługujący linie: 0, 3, 33,39,44, linia L do lotniska Rzeszów-Jasionka oraz trzy linie nocne N1, N2 i N3, busy spółki Przewozy Regionalne, a także postój taxi i płatny parking. Niedaleko znajduje się również baza autobusów miejskich (ul. Bardowskiego) skąd odjeżdżają autobusy linii: 3, 5, 9, 12, 20, 22, 29, 35, 38, 42, 51, 53, 54.

Galeria

Przypisy

Linki zewnętrzne

Rzeszów Główny
Linia 71 Ocice – Rzeszów Główny (66,781 km)
BSicon KHSTaq.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Rzeszów Zachodni
odległość: 1,794 km
BSicon KBHFeq.svg
Linia 91 Kraków GłównyMedyka (157,579 km)
BSicon KHSTaq.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Rzeszów Zachodni
odległość: 1,740 km
BSicon BHFq.svg
odległość: 4,973 km
Linia 106 Rzeszów Główny – Jasło (0,476 km)
BSicon KBHFaq.svg
odległość: 1,545 km

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Tickmark icon.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
OOjs UI icon check.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon KBHFr.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFeq.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
Rzeszow Gl 6.JPG
Autor: Szczepek, Licencja: CC0
Most kolejowy na rzece Wisłok w Rzeszowie w pobliżu stacji Rzeszów Główny
WK15 Rzeszów Główny (19) Lichen99.jpg
Autor: Lichen99, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.
Rzeszow Gl 1.JPG
Autor: Szczepek, Licencja: CC0
Dworzec Rzeszów Główny - widok na budynek i plac dworcowy od strony Śródmieścia
BSicon KHSTl.svg
head stop, track to the left
BSicon KHSTr.svg
head stop, track to the right
Rzeszow location map blank.svg
Autor: PółCzłowiek-półInfobox, Licencja: ODbL
Mapa konturowa Rzeszowa(Polska)
BSicon BHFq.svg
station at track aqross
Rzeszow Gl 3.JPG
Autor: Szczepek, Licencja: CC0
Rzeszów Główny - widok z kładki w kierunku Krakowa
PKP RZESZÓW GŁÓWNY-MAJ2021 07.jpg
Autor: Czaszyn, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja kolejowa Rzeszów Główny
WK15 Rzeszów Główny (18) Lichen99.jpg
Autor: Lichen99, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.
Rzeszow Gl 5.JPG
Autor: Szczepek, Licencja: CC0
Rzeszów Główny - widok z kładki na budynek dworca
Rzeszow Gl 4.JPG
Autor: Szczepek, Licencja: CC0
Rzeszów Główny - widok z kładki w kierunku Przemyśla