Rzodkiew japońska

Rzodkiew japońska

(c) Chris 73 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 Rzodkiew japońska (daikon)
Rodzaj	rzodkiew
Gatunek	rzodkiew zwyczajna

Rzodkiew japońska (Raphanus sativus var. longipinnatus) – rzodkiew japońska, daikon^[1]. Kultywar rzodkwi zwyczajnej. Jedno z podstawowych warzyw uprawianych i spożywanych w Japonii.

Historia

Daikon pochodzi z obszaru pomiędzy Morzem Śródziemnym a centralną Azją. Do Japonii dotarł ponad tysiąc lat temu poprzez Chiny^[2]. Wyjątkową popularność zdobył w okresie Edo (1603–1868). Różne rodzaje tego warzywa rozpowszechnili podróżnicy i kupcy, ale także feudałowie (daimyō) zobowiązani przez sioguna systemem sankin-kōtai do spędzania roku na zmianę: w swoich domenach (hanach) i w Edo.

Daikon stał się jednym z podstawowych elementów ówczesnej diety, a jego uprawy rozwinęły się wokół miast. Roślina ta często ratowała mieszkańców w ciężkich czasach głodu. To dlatego w tokijskiej dzielnicy Kōtō-ku w chramie Kameido-Katori znajduje się kamienny posąg kameido-daikonu (jednej z odmian tego warzywa), ustawiony tam jako wyraz wdzięczności mieszkańców.

Najsłynniejszym i ulubionym rodzajem tego warzywa w okresie Edo był nerima-daikon, który świetnie nadawał się na chrupiącą marynatę takuan. Ponadto wspomagał rzemieślników i robotników w uzupełnianiu w organizmie soli, którą tracili w czasie swojej pracy.

Inną słynną odmianą był wspomniany powyżej kameido-daikon, uprawiany w Kameido (Nerima i Kameido to obecnie dzielnice Tokio). Był spożywany wczesną wiosną. Zarówno korzeń, jak i liście nadawały się do marynowania.

Innym centrum uprawy tego warzywa był półwysep Miura w prefekturze Kanagawa. Miura-daikon jest naturalną hybrydą nerima-daikonu i odmian hodowanych lokalnie, jak koenbo i nakabukura.

Odmiany: nerima, kameido i miura były uprawiane szeroko do połowy okresu Shōwa (1926–1989). Jednakże wskutek urbanizacji, zmian diety konsumenckiej, chorób roślin i klęsk żywiołowych, ich produkcja zaczęła spadać.

Ich miejsce zajął aokubi-daikon, hybryda F1. Został uzyskany poprzez zapylenie krzyżowe dwóch czystych linii, w celu otrzymania spójnych cech. Jest odporny na choroby i eksponuje dużą część korzenia nad ziemią, co ułatwia zbiory. Jest relatywnie słodki, umiarkowanie włóknisty i delikatny^[3].

Zastosowanie

• Rośliny uprawne: w polskim klimacie roślina ta znajduje optymalne warunki do wydania dobrego plonu.
• Sztuka kulinarna: w smaku przypomina czarną rzodkiew. Spożywa się ją na różne sposoby – świeżą (tartą), suszoną, gotowaną, marynowaną.
• Wartości odżywcze: porcja 85 g (3 uncje) rzodkwi daikon zawiera tylko 18 kilokalorii (75 kJ) i dostarcza 34 procent dziennego zapotrzebowania na witaminę C. Daikon zawiera aktywny enzym, który pomaga przy trawieniu, szczególnie ciężkostrawnych potraw.

Galeria

• 

  Kiriboshi-daikon
  (daikon cienko krojony i suszony)

• 

  Takuan (daikon marynowany)

• 

  Tonkatsu z utartym daikonem

• 

  Pomnik wdzięczności

• 

  W czasie kwitnienia

• 

  Na polu

• 

  Zupa miso z daikonem

Przypisy

Linki zewnętrzne

• The Tokyo Foundation, Japanese Radish
• The Japan Times, Daikon: The great radish of Japan
• Slow Food Foundation for Biodiversity