s/y Spaniel

Spaniel – drewniany, jednomasztowy jacht regatowy, na którym polscy żeglarze odnosili w latach siedemdziesiątych XX w. znaczące sukcesy. Jacht zatonął w 1981 r.

Charakterystyka

Jacht został zaprojektowany jako jednostka wyczynowa, z myślą o udziale w międzynarodowych regatach żeglarzy - samotników OSTAR (w Polsce znanych także pod nazwą TARS). Podczas projektowania wzorowano się na rozwiązaniach zastosowanych w konstrukcji jachtów typu Taurus. By jak najlepiej dopasować nową jednostkę do wymagań klasy Jester, w której miała ona wystartować wprowadzono dość znaczące modyfikacje powodujące zwiększenie zanurzenia, szerokości kadłuba, powierzchni ożaglowania i stateczności kursowej w stosunku do pierwowzoru^[1].

Poszycie jachtu wykonano z pięciu warstw drewna mahoniowego (środkowa warstwa drewna miała grubość 9 mm, pozostałe grubość po 3,5 mm). Z drewna dębowego wykonano stępkę, wręgi i denniki. W celu zwiększenia stateczności jacht wyposażono w balast o łącznej masie 1600 kg^[1].

Eksploatacja i ostatni rejs

W 1976 r. jacht „Spaniel” wziął udział w transatlantyckich regatach samotnych żeglarzy OSTAR. Dowodzony przez kapitana Kazimierza Jaworskiego zajął w tych zawodach wysokie czwarte miejsce (na ogólną liczbę 73 sklasyfikowanych jednostek)^[1]. W 1979 r. jacht kierowany przez kpt. Jerzego Rakowicza uczestniczył w regatach AZAB rozgrywanych na trasie Falmouth - Wyspy Azorskie - Falmouth, zajmując w nich pierwsze miejsce (na siedem jednostek w swojej klasie)^[1]. W 1980 r. jacht uczestniczył po raz drugi w regatach OSTAR, zajmując tym razem piętnaste miejsce w swojej klasie, która liczyła 36 jachtów (jednostką dowodził kpt. Jerzy Rakowicz)^[1].

W 1981 r. jacht został wydzierżawiony prywatnej osobie - posiadającej uprawnienia kapitana żeglugi bałtyckiej - i zaczął pełnić funkcję jachtu turystycznego. Pod dowództwem nowego kapitana w dniu 20 września 1981 r. jacht wypłynął ze Świnoujścia w rejs turystyczny do francuskich portów Morza Śródziemnego.

W dniu 7 października 1981 r. ok. godz. 18.00 jacht zatonął w pobliżu wyspy Spiekeroog wchodzącej w skład Wysp Fryzyjskich. Do zatonięcia doszło w warunkach sztormowych (wiatr 10 B; stan morza 7)^[1]. Ok. godz. 17.00 wysoka fala nadchodząca od strony rufy spowodowała wywrócenie się jachtu i jego pozostawanie przez kilka minut w pozycji odwróconej (masztem do dołu). Po około 5 minutach jedna z kolejnych fal spowodowała obrócenie się jachtu do właściwej pozycji. W czasie wywrotki dwuosobowa załoga jachtu (kapitan plus osoba towarzysząca, nieposiadająca stopnia żeglarskiego) nie ucierpiała. Znacznym uszkodzeniom uległ natomiast jacht (złamany w dwóch miejscach maszt, wyrwana pokrywa bakisty rufowej, zniszczone drzwi do zejściówki). Do wnętrza jachtu dostały się duże ilości wody, a jej poziom stale się podnosił. Ok. godz. 17.30 załoga odpaliła rakiety sygnalizacyjne barwy czerwonej wzywając pomocy^[1]. Po ok. półtorej godziny do jachtu podszedł statek ratowniczy oraz nadleciał helikopter, który podjął załogę jachtu na swój pokład. Po około 40 minutach od opuszczenia przez załogę, jacht zatonął^[1].

W dniu 29 kwietnia 1983 r. Izba morska w Szczecinie orzekła, że do zatonięcia jachtu przyczynił się w pewnym stopniu jego kapitan, prowadząc jacht po nie najbezpieczniejszej w warunkach sztormowych trasie. Izba Morska nie miała natomiast zastrzeżeń do postępowania kapitania po przewróceniu się jachtu i w czasie akcji ratunkowej^[2][1].

Zobacz też

• Spanielek

• Polskie wypadki morskie jachtów żaglowych

Przypisy