Zew Morza (jacht)

Zew Morza
Ilustracja
Bandera

 PRL

Numer na żaglu

PZ 2

Port macierzysty

Szczecin

Właściciel

Polski Związek Żeglarski (ostatni)

Armator

Centralny Ośrodek Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza w Trzebieży (ostatni)

Dane podstawowe
Materiał

drewno

Historia
Stocznia

Dziwnów (kadłub)
Stocznia Północna, Gdańsk

Data budowy

1943

Data wodowania

1946-09-23 (kadłub)
1949

Data zatonięcia

1981-12-12

Dane techniczne
Wyporność

140 BRT t

Liczebność załogi

3 + 24

Długość całkowita (L)

31,3 m

Szerokość (B)

6,4 m

Zanurzenie (D)

3,6 m

Pojemność

71 RT

Ożaglowanie
Typ ożaglowania

szkuner

Powierzchnia ożaglowania

360 m²

Liczba masztów

2

Napęd mechaniczny
Silnik

Leyland - Mielec typ KE 680/182, 6-cylindrów

Moc silnika

200 KM

Zew Morza – gaflowy szkuner szkolny. Jacht flagowy PZŻ w latach 1968-78. Ostatnim właścicielem jednostki był Polski Związek Żeglarski.

Historia i rejsy

Kadłub zbudowany w 1943 w stoczni w Dziwnowie (wówczas na terenie Niemiec), porzucony w 1945 roku. Odbudowany, podobnie jak bliźniaczy Janek Krasicki, na bazie niewykończonego kadłuba szkolnej jednostki Marine – Hitlerjugend. Wykończony i ponownie wodowany w 1949 w Stoczni Północnej w Gdańsku. Plany wykończenia uzupełnili Wojciech Orszulok i Zdzisław Michalski.

W 1949 Zew Morza został przejęty przez Państwowe Centrum Wychowania Morskiego. Po likwidacji PCWM, w 1951 na krótko trafił do Szkoły Morskiej w Szczecinie, a później w 1953 do Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich w Gdyni. W lipcu 1956 roku armatorem jednostki została sekcja żeglarska Rybackiego Klubu Sportowego Arka z Gdyni. 20 czerwca 1957 r. Zew Morza pod dowództwem kpt. Włodzimierza Jacewicza lub kpt. Józefa Lesiaka[1] wyruszył do Narviku. Trasa rejsu wiodła przez porty Kopenhaga, Göteborg, Oslo, Bergen, Toryhatm i z powrotem (ok. 4500 Mm). W 1962 jacht został przekazany nieodpłatnie Zasadniczej Szkole Rybołówstwa Morskiego w Świnoujściu. 4 stycznia 1964 został oddany pod opiekę żeglarzom z Jacht Klubu Cztery Wiatry w Świnoujściu oraz Przedsiębiorstwu Połowów i Usług Rybackich Odra. Po decyzjach ówczesnego resortu żeglugi, w 1966 roku trafił do Wojewódzkiego Ośrodka Sportu, Turystyki i Wypoczynku w Szczecinie, który w tamtym czasie prowadził Ośrodek Żeglarski w Trzebieży. Zew Morza stał się flagową jednostką początkowo Ośrodka w Trzebieży, a następnie po jego przejęciu przez PZŻ, całego Związku Żeglarskiego[2][3]. Od wiosny 1967 na wiele lat z Zewem Morza zawodowo związali się kpt. Zdzisław Michalski, jego zastępca Wojciech Michalski i bosman Jerzy Kisielewski. W 1969 jednostka trafiła na generalny remont do Stoczni Remontowej Gryfia w Szczecinie. Prace modernizacyjne trwały tam do roku 1972. W 1973 Zew odbył rejs gwarancyjny do Anglii, Francji oraz Holandii[3].

W latach 1973-74 Zew Morza pod dowództwem kpt. Zdzisława Michalskiego opłynął świat. Początek rejsu miał miejsce 8 listopada 1973 przy Wałach Chrobrego w Szczecinie. Trasa wiodła ze wschodu na zachód przez m.in. Holandię, Maroko (Casablanka), Panamę, Polinezję Francuską, Nową Zelandię, Australię, RPA (Kapsztad) i drogą wokół Afryki. Koniec rejsu miał miejsce 30 lipca 1974 roku w Szczecinie[4].

W 1976 (od 20 kwietnia do 5 października) pod tym samym dowództwem Zew Morza wyruszył przez Atlantyk do USA na Operation Sail, zawinął tam m.in. do Nowego Jorku i kilku innych portów wschodniego wybrzeża. Pod koniec 1978 roku jacht z kapitanem Bogdanem Dacko, (którego później zmienił kpt. Janusz Zbierajewski) wyruszył na Karaiby. Pod kpt. Krzysztofem Baranowskim wraz z Bractwem Żelaznej Szekli uczestniczył jeszcze w latach 1978, 1980 w Cutty Sark Tall Ships' Races. W 1981 Zew Morza odbył swój ostatni rejs, zorganizowany przez COŻ – PZŻ w Trzebieży, trasa miała wieść wokół Europy (Świnoujście - Ateny), kapitanem był Bogusław Kraczkowski[3].

Zatonięcie

Zew Morza zatonął 12 grudnia 1981 roku o godzinie 10:25 na wodach Morza Śródziemnego na zachód od Korsyki na przybliżonej pozycji geograficznej 41°55,6′N 007°28,7′E/41,926667 7,478333. Jednostkę na wodę (prawą burtę) położyła duża fala przy wietrze 7 °B. Po ok. 10 minutach jacht zanurzył się w morzu dziobem i zatonął, ostatnim jego widocznym fragmentem była rufa. Cała załoga zdołała się uratować na tratwach ratunkowych i została podjęta tego samego dnia o 20:30 przez francuski statek Ville de Dunkerque[5]

Przypisy

  1. ↑ Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja Popularno - Naukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 29, 1987
  2. ↑ Encyklopedia Szczecina, Suplement 1, Szczecin, Wyd. Uniwersytet Szczeciński, s. 302, 2003, ISBN 83-7241-272-3
  3. ↑ a b c Biblioteczka Centralnego Ośrodka Żeglarstwa PZŻ im. Andrzeja Benesza, Konferencja Popularno - Naukowa Trzebieski Manewr 1987, Trzebież, s. 28-32, 1987
  4. ↑ Aleksander Kaszowski, Zbigniew Urbanyi Polskie jachty na oceanach, Gdańsk, Wyd. Morskie Gdańsk, s. 524-537, 1981, ISBN 83-215-4410-X.
  5. ↑ Zew Morza, 1981, zatonięcie, Morze Śródziemne – Wypadki jachtów [dostęp 2021-11-09] (pol.).

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Segelschiff ZEW MORZA (poln.) (Kiel 68.467).jpg
Autor: Magnussen, Friedrich (1914-1987), Licencja: CC BY-SA 3.0 de
am Bollhörnkai.
Flag of Poland (with coat of arms, 1980-1990).svg
Flaga Polski z godłem, wersja symboliczna. Oparta na File:State Flag of Poland.svg i File:Herb PRL.svg. Była to 'flaga państwowa z godłem' Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Używano jej m. in. jako bandery handlowej.