Sójka błękitna

Sójka błękitna
	Cyanopica cyanus
	(Pallas, 1776)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	krukowate
Rodzaj	Cyanopica; Bonaparte, 1850
Gatunek	sójka błękitna
Synonimy
	Corvus cyanus Pallas, 1776; Cyanopica cyana (Pallas, 1776);
	Corvus cyanus Pallas, 1776; Cyanopica cyana (Pallas, 1776);
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Sójka błękitna^[4], sroka błękitna^[5] (Cyanopica cyanus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny krukowatych (Corvidae). Zamieszkuje wschodnią Azję, głównie Chiny, Koreę, Japonię i Mongolię. W Europie istnieje populacja na Półwyspie Iberyjskim, często uznawana za osobny gatunek; sądzono, że została sprowadzona w XVI wieku z Azji przez żeglarzy, lecz odnaleziono w jaskiniach kości datowane na ponad 44 tysiące lat, co oznacza, że jest to ptak naturalnie tu występujący^[6].

Charakterystyka

Sylwetką przypomina srokę zwyczajną. Długość ciała 36–38 cm; masa ciała: samce 80–118 g, samice 76–112 g^[7].

Zwykle widywana w gwarnych stadkach, przelatując „gęsiego” z drzewa na drzewo z przeciągłym i wznoszącym się kszrrriii; wydaje też terkot zakończony krótkim kłiit, zduszone trele i inne krótkie dźwięki. Lokalnie dosyć liczna w lasach piniowych, sadach i gajach.

Systematyka

Wyróżniono kilka podgatunków C. cyanus^[8]^[2]^[7]:

C. cyanus cooki Bonaparte, 1850 – sójka iberyjska^[4] – Półwysep Iberyjski; takson o niepewnej pozycji systematycznej, przez niektórych autorów wyodrębniany do rangi gatunku^[9]^[6]^[10]
C. cyanus cyanus (Pallas, 1776) – sójka błękitna^[4] – północno-zachodnia i północna Mongolia do południowo-wschodniej Rosji i północno-wschodnich Chin.
C. cyanus stegmanni Meise, 1932 – południowa część prowincji Heilongjiang (północno-wschodnie Chiny).
C. cyanus koreensis Yamashina, 1939 – Korea.
C. cyanus japonica Parrot, 1905 – środkowa Japonia (północne i środkowe Honsiu).
C. cyanus kansuensis Meise, 1937 – północno-środkowe Chiny (północno-wschodnia część prowincji Qinghai, zachodnia Gansu i północno-zachodni Syczuan).
C. cyanus interposita Hartert, 1917 – północne Chiny (od Ningxia, wschodniej Gansu i Shaanxi na wschód po Hebei i Szantung).
C. cyanus swinhoei Hartert, 1903 – wschodnio-środkowe i wschodnie Chiny (północny i środkowy Syczuan do Zhejiang i Jiangxi).

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia obecnie tylko dwa podgatunki: C. c. cyanus i C. c. japonica, traktując podgatunki stegmanni, koreensis, kansuensis, interposita i swinhoei jako synonimy podgatunku nominatywnego, a sójkę iberyjską jako odrębny gatunek^[8].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2016 roku klasyfikuje sójkę błękitną i sójkę iberyjską jako osobne gatunki:

sójkę błękitną uznaje za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako szeroko rozpowszechniony i lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy^[3].
sójkę iberyjską uznaje za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji w 2004 roku szacowano na 260–460 tysięcy par lęgowych. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy^[11].

Przypisy

↑ Cyanopica cyanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).
↑ ^a ^b Cyanopica cyanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and Jays (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-13].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 442, 1999.
↑ ^a ^b A. Kryukov, M. A. Iwasa, R. Kakizawa, H. Suzuki, W. Pinsker, E. Haring. Synchronic east-west divergence in azure-winged magpies (Cyanopica cyanus) and magpies (Pica pica). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 42 (4), s. 342–351, 2004. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2004.00287.x. (ang.).
↑ ^a ^b Madge, S.: Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].
↑ ^a ^b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-13]. (ang.).
↑ Koon Wah Fok, Christopher M. Wade, David T. Parkin. Inferring the phylogeny of disjunct populations of the azure-winged magpie Cyanopica cyanus from mitochondrial control region sequences. „Proceedings the Royal of Society London B”. 269 (1501), s. 1671–1679, 2002. DOI: 10.1098/rspb.2002.2057. (ang.).
↑ E. Haring, A. Gamauf, A. Kryukov. Phylogeographic patterns in widespread corvid birds. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 45 (3), s. 840–862, 2007. PMID: 17920300. (ang.).
↑ BirdLife International, Cyanopica cooki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-01-13] (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne – sójka błękitna. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Zdjęcia i nagrania audiowizualne – sójka iberyjska. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Cyanopica cyanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[ibc-2] Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-15)]. (ang.).

[iucn-3] Cyanopica cyanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Corvidae Leach, 1820 - krukowate - Crows and Jays (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-13].

[mc-5] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 442, 1999.

[jzser42-6] A. Kryukov, M. A. Iwasa, R. Kakizawa, H. Suzuki, W. Pinsker, E. Haring. Synchronic east-west divergence in azure-winged magpies (Cyanopica cyanus) and magpies (Pica pica). „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 42 (4), s. 342–351, 2004. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2004.00287.x. (ang.).

[hbwa-7] Madge, S.: Asian Azure-winged Magpie (Cyanopica cyanus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2009. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-21)].

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Crows, mudnesters, birds-of-paradise. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-13]. (ang.).

[prsl269-9] Koon Wah Fok, Christopher M. Wade, David T. Parkin. Inferring the phylogeny of disjunct populations of the azure-winged magpie Cyanopica cyanus from mitochondrial control region sequences. „Proceedings the Royal of Society London B”. 269 (1501), s. 1671–1679, 2002. DOI: 10.1098/rspb.2002.2057. (ang.).

[mpe45-10] E. Haring, A. Gamauf, A. Kryukov. Phylogeographic patterns in widespread corvid birds. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 45 (3), s. 840–862, 2007. PMID: 17920300. (ang.).

[iucn2-11] BirdLife International, Cyanopica cooki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-01-13] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne