Sóweczka ekwadorska

Sóweczka ekwadorska
	Glaucidium nubicola
	Robbins & Stiles, 1999
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	sowy
Rodzina	puszczykowate
Podrodzina	sóweczki
Rodzaj	Glaucidium
Gatunek	sóweczka ekwadorska
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Zasięg występowania

Sóweczka ekwadorska^[3] (Glaucidium nubicola) – gatunek małego ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), podrodziny sóweczek. Występuje w części Andów w Kolumbii i Ekwadorze. Narażony na wyginięcie.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisali Mark B. Robbins & F. Gary Stiles w 1999 na podstawie holotypu z obszaru leżącego około 4 km na południe od El Chical, Prowincja Carchi, Ekwador (koordynaty: 0°54′N 78°12′W/0,900000 -78,200000), 1725 m n.p.m. Odłowiony został 16 sierpnia 1988 przez Marka B. Robbinsa. Jest to okaz 181044 przechowywany w Academy of Natural Sciences of Drexel University w Filadelfii. Autorzy nadali nowemu gatunkowi nazwę Glaucidium nubicola^[4]. Jest ona obecnie (2020) podtrzymywana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC), który uznaje sóweczkę ekwadorską za gatunek monotypowy^[5]. Prawdopodobnie przedstawicieli gatunku długo przeoczano ze względu na zewnętrzne podobieństwo i podobny zasięg występowania do sóweczek andyjskich (G. jardinii). Różnią się jednak znacząco głosem, ponadto występują nieznaczne (jednak stałe) różnice w morfologii. Prawdopodobnie sóweczki ekwadorskie najbliżej spokrewnione są z dwuplamistymi (G. gnoma) i kostarykańskimi (G. costaricanum)^[6].

Morfologia

Długość ciała wynosi około 16 cm; średnia masa ciała trzech samców: 76,1 g, masa jednej samicy: 79 g^[6]. Większość upierzenia jest ciemnobrązowa, u niektórych ptaków bardziej rdzawa. Kolor jest ciemniejszy na grzbiecie, barkówkach, pokrywach nadogonowych i kuprze. Miejscami występuje rdzawobrązowy nalot i białe plamy. Na lotkach I i II rzędu białe plamy tworzą niewyróżniający się pas. Sterówki czarniawe, występuje 5 niekompletnych białych pasków. Broda, boki gardła i górna część piersi białe. Boki piersi rdzawobrązowe. Na piersi występują mało widoczne białe plamki, w niższej części spodu ciała wyraźniejsze paski. Nogi i tęczówki żółte. Dziób zielonożółty^[7]. Długość skrzydła u 5 samców wyniosła 92,2 ± 2,5 mm (u jednej samicy 95,8 mm), długość ogona u 5 samców 47,2 mm ± 2,9 mm (u jednej samicy 49,8 mm). W porównaniu z sóweczkami dwuplamistymi (G. gnoma) i kostarykańskimi (G. costaricanum) ekwadorskie mają wyraźnie krótsze ogony i większą masę ciała^[8].

Zasięg występowania

Sóweczki ekwadorskie występują na zachodnich zboczach zachodnich Andów w Kolumbii (na południe od departamentu Risaralda) i w Ekwadorze (na południe po wulkan Cotopaxi; odnotowane także w prowincji El Oro)^[6]. BirdLife International szacuje zasięg występowania na 66,5 tys. km²^[7].

Ekologia i zachowanie

Środowiskiem życia sóweczek ekwadorskich są bardzo wilgotne pierwotne lasy mgliste^[7]. Występują na stromych zboczach, odnotowywane były od 1200 do 2200 m n.p.m.^[8] Występują wyżej niż sóweczki lilipucie (G. griseiceps) i niżej niż andyjskie (G. jardinii)^[9]. Pożywieniem tych sów są bezkręgowce (głównie owady) i małe kręgowce (w tym jaszczurki i prawdopodobnie ptaki). Najprawdopodobniej sowy te znoszą pewne modyfikacje w swoim środowisku życia, jako że były obserwowane w lasach wtórnych i na obrzeżach lasów, ale nie mocną degradację środowiska^[7].

Lęgi

Prawdopodobnie okres lęgowy przypada głównie między lutym a czerwcem^[7]. Jednego osobnika młodocianego obserwowano w sierpniu. Gniazda znajdują się w dziuplach drzew, w tym starych dziuplach dzięciołów^[8].

Status

IUCN uznaje sóweczkę ekwadorską za gatunek narażony na wyginięcie (VU, Vulnerable) nieprzerwanie od 2000 (stan w 2021). Liczebność populacji wstępnie szacuje się na 1500–7000 dorosłych osobników, a jej trend uznawany jest za spadkowy. Zagrożeniem dla tych ptaków jest niszczenie środowiska ich życia celem uzyskania miejsc dla budowy dróg, kopalń i dla rozwoju rolnictwa (plantacje krasnodrzewów i pastwiska dla bydła). W Chocó wycinka przybrała na sile w połowie lat 70. XX wieku. W części zasięgu bardzo wysoka suma opadów czyni dany teren niedostępnym, przez co głównym zagrożeniem tam jest wycinka drzew na opał^[7].

Przypisy

↑ Glaucidium nubicola, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ Glaucidium nubicola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Podrodzina: Surniinae Bonaparte, 1838 - sóweczki (wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-05].
↑ Robbins, M. B. & F. G. Stiles. A new species of pygmy-owl (Strigidae: Glaucidium) from the Pacific slope of the northern Andes. „Auk”. 116, s. 305–315, 1999.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Owls. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-05]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Holt, D.W., Berkley, R., Deppe, C., Enríquez Rocha, P., Petersen, J.L., Rangel Salazar, J.L., Segars, K.P., Wood, K.L. & Marks, J.S.: Cloudforest Pygmy-owl (Glaucidium nubicola). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-08-20].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Species factsheet: Glaucidium nubicola. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Enríquez, P.L.R.: Los búhos neotropicales: diversidad y conservación. San Cristóbal de Las Casas: El Colegio de la Frontera Sur, 2015. ISBN 978-607-8429-16-5.
↑ Cloud-forest Pygmy-Owl Glaucidium nubicola. [w:] Neotropical Birds Online [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-21)].

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Glaucidium nubicola, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[iucn-2] Glaucidium nubicola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Podrodzina: Surniinae Bonaparte, 1838 - sóweczki (wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-05].

[oryg-4] Robbins, M. B. & F. G. Stiles. A new species of pygmy-owl (Strigidae: Glaucidium) from the Pacific slope of the northern Andes. „Auk”. 116, s. 305–315, 1999.

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Owls. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-05]. (ang.).

[hbwa-6] Holt, D.W., Berkley, R., Deppe, C., Enríquez Rocha, P., Petersen, J.L., Rangel Salazar, J.L., Segars, K.P., Wood, K.L. & Marks, J.S.: Cloudforest Pygmy-owl (Glaucidium nubicola). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-08-20].

[birdlife-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Species factsheet: Glaucidium nubicola. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-09-24]. (ang.).

[pdf-8] Enríquez, P.L.R.: Los búhos neotropicales: diversidad y conservación. San Cristóbal de Las Casas: El Colegio de la Frontera Sur, 2015. ISBN 978-607-8429-16-5.

[cor-9] Cloud-forest Pygmy-Owl Glaucidium nubicola. [w:] Neotropical Birds Online [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-21)].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne