Sączkowo

Sączkowo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	wolsztyński
Gmina	Przemęt
Strefa numeracyjna	65
Kod pocztowy	64-234[1]
Tablice rejestracyjne	PWL
SIMC	0375556
Położenie na mapie gminy Przemęt Sączkowo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sączkowo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Sączkowo
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego Sączkowo
52°00′16″N 16°21′24″E/52,004444 16,356667

Sączkowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Przemęt.

Położenie

Miejscowość Sączkowo położona jest w południowo-wschodnim pasie wysoczyznowym, na skraju dwóch dużych rejonów: Wysoczyzny Leszczyńskiej i Pradoliny Warszawsko-Berlińskiej. Administracyjnie należy do Gminy Przemęt w powiecie wolsztyńskim, Województwo wielkopolskie. Gmina Przemęt wraz z Sączkowem zlokalizowana jest na granicy Pojezierza Lubuskiego i Pojezierza Wielkopolskiego.

Przyroda

• gruntów ornych – 281,8 ha
• łąk – 111 ha
• pastwisk – 8,75 ha
• lasów – 2,8 ha
• sadów – 9,8 ha

Ukształtowanie terenu jest wynikiem ostatniego zlodowacenia. Podczas wycofywania się, lodowiec pozostawił naniesione duże masy materiału, są to przede wszystkim piaski i żwiry. Spowodowało to powstanie moreny dennej i czołowej, w postaci drobnych pagórków.

Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości Sączkowo pochodzą z 1303, z dokumentu, w którym Jan, starosta wielkopolski, poświadcza sprzedaż przez Jakuba z Sączkowa łanów sołeckich. W kronikach Sączkowo przedstawiane jest jako folwark i wieś pańszczyźniana należąca do dóbr Kluczewa. Po 1822, po dekrecie o uwłaszczeniu i zniesieniu pańszczyzny, folwark w Sączkowie został rozparcelowany i utworzono nową wieś z 20 gospodarstwami, które otrzymali robotnicy rolni z Kluczewa i 9 z folwarku Sączkowo. Pozostałe gospodarstwa zostały zbudowane od podstaw. W akcie nadania „nowi chłopi” dostali po ok. 20 ha ziemi.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815–1848) miejscowość wzmiankowana jako Sączkowo należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej^[2]. Sączkowo należało do okręgu wielichowskiego tego powiatu i stanowiło część majątku Kluczewo, którego właścicielem był wówczas Quos^[2]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Sączkowo liczyło 170 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 17 dymów (domostw)^[2].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego.

Zabudowa

Obok gospodarstwa nr 11 stoi figura Serca Jezusowego z tablicą na cokole. Tablica ta upamiętnia 21 ofiar I wojny światowej i 3 ofiary II wojny światowej. Jedną z upamiętnionych ofiar jest Edward Tomiński, dyrektor miejscowej szkoły w latach 1931–1939, który zginął w Katyniu w roku 1940. W Sączkowie znajduje się też wiatrak koźlak z początku XIX wieku. Pomiędzy Sączkowem a Buczem przez kilka lat istniała kopalnia kredy jeziornej. Po jej zamknięciu wyrobiska zalano, tworząc stawy, obecnie zarybione.

W Sączkowie urodził się Jonasz Szlichtyng, jeden z najwybitniejszych pisarzy braci polskich. Wywodził się z rodziny saksońskiej, która osiadła w Wielkopolsce na początku XVI w. Nauki pobierał w Bytomiu Odrzańskim, Gdańsku i Akademii Rakowskiej braci polskich w Rakowie, gdzie w latach 1619–1638 był wykładowcą etyki. Za dzieło Wyznanie wiary zborów tych, które się w Polsce Chrystiańskim tytułem pieczętują, na sejmie w 1647, wydano na niego zaoczny wyrok śmierci i skonfiskowano majątek. Po wyroku ukrywał się, aby następnie opuścić kraj. Zmarł w Żelechowie koło Świebodzina.

Zabytki

Obiekty zabytkowe podlegające ochronie:

• Kapliczka w murze
• Budynek mieszkalny nr 59, cegła, początek XX w.
• Budynek mieszkalny nr 58, cegła 1911
• Szkoła Podstawowa, cegła, początek XX w.
• Stodoła nr 64, mur pruski, cegła, koniec XIX w.
• Budynek mieszkalny nr 64, cegła, koniec XIX w.
• Budynek mieszkalny nr 19, cegła, początek XX w.
• Stodoła nr 81, deski, glina, koniec XIX w.
• Stodoła nr 8, cegła, początek XIX w.
• Kapliczka z rzeźbą Chrystusa przed nr 10, lastryko
• Budynek mieszkalny nr 12, cegła, 1882
• Budynek mieszkalny nr 14, cegła, koniec XIX w.
• Wiatrak koźlak, drewniany, XIX w.

Przypisy

Bibliografia

• Praca zbiorowa, pod red. K. Zimniewicza: Przemęt Zarys Dziejów, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa – Poznań 1991
• Kucharski B.: Powiat wolsztyński, Poznań 2001

Linki zewnętrzne

• Sączkowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 360 .