Sąd Najwyższy (Afganistan)

Sąd Najwyższy (Paszto: ستره محكمه) – sąd najwyższej instancji w Afganistanie. Mieści się w Kabulu^[1].

Historia

Jego powstanie było postulowane przez Porozumienia z Bonn z 2001^[2]. Powstał na mocy Konstytucji z dnia 26 stycznia 2004, jako najwyższy organ władzy sądowniczej w Afganistanie^[3].

Członkowie

W skład sądu wchodzi 9 sędziów, wybieranych przez Prezydenta i akceptowanych później przez Izbę Ludową. Spośród nich, Prezydent wybiera również Prezesa Sądu Najwyższego^[4].

Zgodnie z artykułem 50 i 118 Konstytucji, sędziowie są wybierani jak następuje: trzech na 4 letnią kadencję, trzech na 7 letnią kadencję, oraz trzech na 10 letnią kadencję. Żaden z sędziów nie może zostać wybrany ponownie na drugą kadencję, ani nie może jej skończyć przedwcześnie, oprócz przypadku, w którym jest mowa w artykule 127 konstytucji^[4], dotyczy on sytuacji, w której ponad 1/3 członków Izby Ludowej podejrzewa któregokolwiek z członków sądu o popełnienie czynu zabronionego i żąda wytoczenia sprawy przeciwko danej osobie, a 2/3 Izby poprze owe oskarżenia.

Od 27 stycznia 2015 na stanowisku Prezesa Sądu Najwyższego zasiada Sayed Yousef Halim^[5].

Kompetencje

Afganistan Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Afganistanu Ustrój polityczny Ustrój polityczny Afganistanu Konstytucja Konstytucja Afganistanu Władza ustawodawcza Zgromadzenie Narodowe Izba Starszych Izba Ludowa Abdul Rauf Ibrahimi Władza wykonawcza Prezydent Aszraf Ghani Premier Abdullah Abdullah Rząd Rząd Abdullah Abdullaha Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Sąd Najwyższy Prokurator Generalny Afanistanu Kontrola państwowa Kontrola państwowa Finanse Bank Afganistanu Samorząd terytorialny Podział administracyjny Afganistanu Samorząd Terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Wybory Wybory parlamentarne: 2016 Wybory prezydenckie: 2014 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Ministerstwo Spraw Zagranicznych Afganistanu minister: Salahuddin Rabbani Wikiprojekt Polityka

W razie odwołania od wyroku sądu niższej instancji, sąd najwyższy przegląda wszystkie dowody w danej sprawie i wydaje ostateczny wyrok. Może on także przenieść daną sprawę do innego sądu na prośbę Prokuratora Generalnego lub jednej ze stron, biorących udział w rozprawie. W kompetencjach sądu najwyższego leży również podejmowanie decyzji o ekstradycji własnych obywateli z terenów obcych państw, a także obywateli innych państw, którzy dokonali przestępstwa na terenie Afganistanu, oraz klaryfikacja i uzasadnienie wyroków sądów niższych instancji, aby utrzymać jednolity system sądownictwa^[6].

Sędziowie sądów niższych instancji są wybierani po zaproponowaniu ich kandydatur przez sąd najwyższy, a następnie zaakceptowaniu ich przez Prezydenta. Sąd najwyższy prowadzi także rozprawy związane z przenoszeniem, promocją i karaniem sędziów sądów niższych instancji^[7].

Zasady działania

Rozprawy sądowe są otwarte i dostępne dla każdego obywatela, jednak sądy mają też prawo podjąć decyzję o utajnieniu rozprawy. Wszystkie wyroki muszą być uzasadniane i wchodzą w życie natychmiastowo, oprócz przypadków kary śmierci, które muszą zostać uprzednio zaakceptowane przez Prezydenta^[8].

Jeśli artykuły konstytucji nie obejmują kwestii związanych z daną sprawą sądową, sąd najwyższy powinien postępować zgodnie z prawem Hanafitów i nie wykraczając poza prawa ustanowione przez konstytucję, orzec w sposób najbardziej sprzyjający utrzymaniu sprawiedliwości w państwie^[9]. W sprawach dotyczących kwestii personalnych wyznawców Szyizmu, prawo Szyitów powinno być zastosowane, biorąc pod uwagę granice ustanowione przez konstytucję^[10].

W sądzie najwyższym znajduje się 9 oddziałów zajmujących się kolejno kwestiami: prawa cywilnego, prawa handlowego, prawa kryminalnego, bezpieczeństwa publicznego, zbrodni wojennych, dobrobytu społeczeństwa, przypadków przemocy wobec kobiet i przestępczości nieletnich^[6].

Przypisy