Sędziejowice (województwo świętokrzyskie)

Sędziejowice

wieś
panorama wsi
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	kielecki
Gmina	Chmielnik
Liczba ludności (2020)	339[1]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	26-020[2]
Tablice rejestracyjne	TKI
SIMC	0235230[3]
Położenie na mapie gminy Chmielnik Sędziejowice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sędziejowice
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Sędziejowice
Położenie na mapie powiatu kieleckiego Sędziejowice
50°34′47″N 20°38′58″E/50,579722 20,649444

Sędziejowice – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Chmielnik^[4][3].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Integralne części wsi

Historia

Miejscowość powstała przed 1325 r. bowiem w tym roku erygowano kościół parafii rzymskokatolickiej. W XV w. Sędziejowice wchodziły w skład własności rodu Odrowążów. W wyżej wymienionym wieku parafia Sędziejowice składała się z 5 wsi, wspomnianych Sędziejowic oraz Borkowa, Chomentówka, Chrabkowa i Śladkowa.

Miejscowość związana prawdopodobnie z działalnością braci polskich. Po usunięciu w 1621 r. z kościoła ministra Franciszka Płachty duchownego nowej religii, ponownie we wsi rozpoczął działalność kościół rzymskokatolicki^[5].

W 1783 r. wieś należąca wówczas do powiatu wiślickiego w województwie sandomierskim była własnością krajczego koronnego Szaniawskiego^[6].

Następnie przeszła na własność rodu Dembińskich o czym świadczy wmurowana w ścianę kościoła tablica marmurowa z napisem, cyt. „Ignacy Dembiński kawaler orderu Orła Białego dziedzic tutejszy umarł dnia 20 lipca R-u 1799.”

Prawo własności dóbr Sędziejowice ród Dembińskich utracił w 1831 r. na rzecz skarbu Królestwa Polskiego. Była to kara za udział Henryka Dembińskiego w powstaniu listopadowym. W 1864 r. na mocy dekretu cara Aleksandra II o uwłaszczeniu włościan wieś stała się własnością jej mieszkańców.

W latach 1513–1748 we wsi działała szkoła pod patronatem kościoła katolickiego. Z okresu tego należy wyłączyć okres około 30 lat w XVII w., kiedy patronat sprawował dziedzic wsi prawdopodobnie zwolennik braci polskich. We wspomnianym 1748 r. do szkoły uczęszczało tylko 2 uczniów. W 1827 r. wieś liczyła 377 osób mieszkających w 48 domach.

Zabytki

• kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych wraz z plebanią (nr rej.: A.299/1-2 z 4.01.1957 i z 23.06.1967)^[7],
• budynek stacyjny Jędrzejowskiej Kolei Dojazdowej, wybudowany po 1918 r. (nr rej.: A.300 z 20.02.1995)^[7].

Osoby związane z Sędziejowicami

• Aleksander Wielopolski – polityk, naczelnik rządu cywilnego Królestwa Polskiego, XIII ordynat pińczowski.
• Henryk Dembiński – wódz naczelny powstania listopadowego i węgierskiej armii powstańczej podczas Wiosny Ludów.

Przypisy

Bibliografia

• Sulimierski Filip – Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i Innych Krajów Słowiańskich.
• WAŚ – Między Wisłą a Pilicą, Tom 8. Kielce 2007.
• Aleksander Patkowski – Pamiętnik świętokrzyski 1930. Kielce 1931.
• Stanisław Rogala – Parafia Chmielnik. Zarys dziejów. Kielce 2001.
• Kalendarz świętokrzyski 2005. Z dnia na dzień przez stulecia. Kielce 2004.
• Kot Stanisław – Szkolnictwo parafialne XVI-XVII w. Lwów 1912.
• Wiśniowski Eugeniusz – Prepozytura wiślicka do schyłku XVIII w. Materiały do struktury organizacyjnej. Lublin 1976.
• Iwaszkiewicz Janusz – Wykaz dóbr ziemskich skonfiskowanych przez rządy zaborcze w latach 1773-1867. Warszawa 1929.