Sędzisław (województwo dolnośląskie)
| Artykuł | 50°48'54"N 16°03'35"E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°49'13.750"N, 16°3'50.735"E |
| - błąd | 0 m |
| Odległość | 722 m |
| wieś | |
 Dworzec kolejowy w Sędzisławiu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość | 690-700 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) | 658[1] |
| Strefa numeracyjna | 75 |
| Tablice rejestracyjne | DKA |
| SIMC | 0191098 |
Położenie na mapie gminy Marciszów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Marciszów") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kamiennogórskiego  | |
 50°48′54″N 16°03′35″E/50,815000 16,059722 | |
Sędzisław (do 1945 r. niem. Ruhbank) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Marciszów.
Położenie
Leży w północnej części Kotliny Kamiennogórskiej, w Obniżeniu Leska, u podnóża góry Krąglak (około 693 m n.p.m.), nad Leskiem i jego prawym dopływem – Zimną Wodą.
Podział administracyjny
W latach 1945–1954 siedziba gminy Sędzisław. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Historia
Starsza część miejscowości rozciąga się wraz z potokiem Zimna Woda, w którym - jak podają stare źródła niemieckie - znajdowano niewielkie grudki (samorodki) złota. Na wzgórzu w centralnej części Sędzisławia, w roku 1913, postawiono pomnik ku pamięci zwycięstwa narodów pod Lipskiem w roku 1813. Nowsza część miejscowości powstała wraz z budową linii kolejowej Wrocław-Jelenia Góra wraz z odgałęzieniem do Kamiennej Góry i Lubawki a dalej do Czech (1867). Powstały wówczas również zakłady lniarskie, zakład meblowy, zakład produkujący elementy betonowe, dworzec wraz z zabudowaniami do obsługi węzła kolejowego. W sierpniu 1900 r. nowo powstałym rurociągiem przebiegającym przez Sędzisław popłynęła woda do Wałbrzycha. Co prawda zakład wodociągów powstał w sąsiednim Marciszowie, ale zaopatrywał w wodę również Sędzisław, co znacznie wpłynęło na rozwój miejscowości. Rozkwit zakończył się po roku 1945 wraz z nastaniem władzy ludowej. 25 stycznia 1975 pod Sędzisławem doszło do zderzenia pociągu pasażerskiego z pociągiem towarowym. W latach 70. ubiegłego stulecia na terenach przylegających do rzeki Lesk powstała żwirownia, która działała z powodzeniem przez około 40 lat. Wydobyty urobek posłużył m.in. do budowy osiedli Piaskowa Góra i Podzamcze w Wałbrzychu
Współczesność
Ze względu na położenie, piękne górskie krajobrazy, we wsi rozkwita budownictwo jednorodzinne. Wybudowano też Kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego w Sędzisławiu, uruchomiono tartak.
Zabytki
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[2]:
- dwór, obecnie szkoła (nr 25), z 1785 r., przebudowany w 1824 r.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 60. [dostęp 2012-08-28].
Bibliografia
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Kotlina Kamiennogórska. Wzgórza Bramy Lubawskiej. Zawory, tom 8, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 1997, ISBN 83-85773-23-1, ss. 293-295
- Sudety Środkowe. Skala 1:40000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2005. ISBN 83-60044-44-9.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Herb gminy Marciszów