Sęp przylądkowy

Sęp przylądkowy
	Gyps coprotheres
	(J. R. Forster, 1798)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Gypini
Rodzaj	Gyps
Gatunek	sęp przylądkowy
Synonimy
	Vultur Coprotheres J. R. Forster, 1798;
	Vultur Coprotheres J. R. Forster, 1798;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie

Sęp przylądkowy^[4], sęp kaplandzki (Gyps coprotheres) – gatunek dużego ptaka padlinożernego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący południową Afrykę. Nie wyróżnia się podgatunków^[5]. Narażony na wyginięcie.

Wymiary średnie: długość ciała 95–110 cm, masa ciała 7,07–10,9 kg (średnio 9,35 kg), rozpiętość skrzydeł 228–255 cm^[2].
Zasięg występowania: Głównie południowo-wschodnia Botswana i północno-wschodnia Południowa Afryka, do tego wschodnie RPA i Lesotho. Niegdyś sępy plamiste gniazdowały również w Namibii, zachodnim i południowym Zimbabwe, zachodnim i południowym Mozambiku (obecnie rzadki) oraz Suazi; sporadycznie zalatują do północnej Zambii^[2].
Biotop: Otwarte obszary trawiaste, step, dawniej również karru^[2]; zwykle w pobliżu gór, gdzie gniazdują i odpoczywają na klifach^[6].
Gniazdo: Gniazduje w koloniach liczących do 1000 osobników. Gniazda są rozlokowane w odstępach około 2,5 m. Gniazdo jest dużą platformą z gałęzi i suchych traw, buduje je samica; w środku ulokowane jest płytkie zagłębienie wyściełane mniejszymi gałęziami i trawą. Ulokowane zwykle na klifie^[7].

Jajo

Jaja: Jedno jajo składane w maju lub czerwcu^[7].
Wysiadywanie: Jajo wysiadywane jest przez okres 55 do 59 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 125–171 dniach. Po kolejnych 15–221 dniach są w pełni samodzielne. Dorosłe osobniki zawsze przeganiają młode z terytorium przed nadejściem kolejnego lęgu^[7].
Pożywienie: Padlina. Podczas żerowania dominuje nad niemal wszystkimi sępami, z wyjątkiem większego sępa uszatego (Torgos tracheliotos)^[7].
Status: Od 2021 roku IUCN uznaje sępa przylądkowego za gatunek narażony (VU, Vulnerable). Wcześniej, od 2015 roku otrzymywał status zagrożonego wyginięciem (EN, Endangered), a do 2015 roku – gatunku narażonego (VU, Vulnerable). W 2015 liczebność populacji szacowano na około 9400 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy^[3]. Zidentyfikowano 16 czynników przyczyniających się do spadku liczebności. Należą do nich m.in. redukcja ilości padliny, przypadkowe zatrucia, porażenie prądem po kolizji z liniami wysokiego napięcia, utrata środowiska, w którym żerują, niepokojenie w koloniach lęgowych i odławianie celem zastosowania części ciała ptaków w medycynie ludowej^[6].

Przypisy

↑ Gyps coprotheres, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Kemp, A.C., Kirwan, G.M., Christie, D.A. & Sharpe, C.J.: Cape Vulture (Gyps coprotheres). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [dostęp 2015-10-15].
↑ ^a ^b Gyps coprotheres, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-16].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-16]. (ang.).
↑ ^a ^b Cape Vulture Gyps coprotheres. BirdLife International. [dostęp 2021-12-15].
↑ ^a ^b ^c ^d Gyps coprotheres (Cape vulture). Biodiversity Explorer. [dostęp 2020-11-16].

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Gyps coprotheres, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[hbwa-2] Kemp, A.C., Kirwan, G.M., Christie, D.A. & Sharpe, C.J.: Cape Vulture (Gyps coprotheres). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [dostęp 2015-10-15].

[iucn-3] Gyps coprotheres, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-16].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-16]. (ang.).

[birdlife-6] Cape Vulture Gyps coprotheres. BirdLife International. [dostęp 2021-12-15].

[biod-7] Gyps coprotheres (Cape vulture). Biodiversity Explorer. [dostęp 2020-11-16].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Sęp przylądkowy

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie