Sławęcin (powiat choszczeński)

Sławęcin

wieś
Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Ostrobramskiej. W tle drewniana dzwonnica. Stan z roku 2018
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	choszczeński
Gmina	Choszczno
Wysokość	44 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	233
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	73-200
Tablice rejestracyjne	ZCH
SIMC	0179306
Położenie na mapie gminy Choszczno Sławęcin
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sławęcin
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Sławęcin
Położenie na mapie powiatu choszczeńskiego Sławęcin
53°13′41,79″N 15°22′52,00″E/53,228275 15,381111

Sławęcin (niem. Schlagenthin) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Choszczno. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gorzowskim. W roku 2011 wieś liczyła 233 mieszkańców^[1].

Geografia

Wieś leży ok. 8 km na północ od Choszczna, między Radaczewem a miejscowością Stradzewo.

Historia

Już w IX wieku na terenie obecnej wsi powstał gród schronieniowy o pow. 0,96 ha, który dawał schronienie i obronę okolicznej ludności. Powierzchnia pozwala umieścić go wśród największych grodów słowiańskich. Pierwsza wzmianka dotycząca wsi pochodzi z 1299 roku, kiedy to rodzina von Wedel przeniosła patronat nad kościołem na cysterki z Recza. Od poł. XIV w. przez kolejne 400 lat wieś należała do rodziny Blanckensee. W 1419 r. miejscowość została zniszczona w trakcie konfliktu polsko – krzyżackiego.

W 1752 r. właścicielami Słąwęcina zostały dwie rodziny von Jargow i von Göllnitz. Majątek został podzielony na dwie niezależne części. Od 1801 r. w wyniku dziedziczenia części majątku, Sławęcin w całości przeszedł na własność rodziny von Göllnitz^[2]. W 1829 r. dobra sławęcinskie liczące 4921 morgi kupił Wilhelm Ferdynand Eben (1784-1876) syn radcy wojennego Carla Ferdynanda Ebena (1750-1830). Majątek obejmował: 3115 morgi gruntów ornych, 189 morgi pastwisk oraz 872 morgi lasów^[3]. W 1830 r. Eben wybudował w pobliżu Sławęcina folwark, który nazwano Ebenau – dzisiejsze Sulino^[4]. W 1850 r. właścicielem został jego syn Carl Herman Eben (1811)^[4][5], który w latach 1854 – 1857 wybudował pałac w stylu neogotyku angielskiego^[6]. Pałac znaczenie ucierpiał w czasie walk w 1945 r. W latach 70. ruina została rozebrana^[7]. Ferdynand Wilhelm Eben (1816-1889) drugi syn Wilhelma Ferdynanda (1784-1876) właściciela majątku w Słąwęcinie poślubił Agnes Monod de Froideville (1822-1900)^[a] i w 1855 r. został właścicielem majątku w Budwitach na Mazurach^[b][8]. Jego syn Erich Eben poślubił swoją kuzynkę Klarę Marię Walerię Schubert (1859), której matką była Sophie Eben (1825-1900), córka właściciela Sławęcina Wilhelma Ferydnanda^[8]. Wśród potomków – wnuków pierwszego właściciela Sławęcina z rodziny Ebenów trzech zostało generałami w służbie pruskiej. Należał do nich Johannes Karl Louis von Eben (1855-1924)^[c], Reinhold von Eben (1853-1930) z linii Ebenów z Budwit, synowie Ferdynanda Wilhelma (1816-1889)^[8] oraz Wilhelm Paul Eben (1849-1924) z linii sławęcińskiej.

W 1890 r. zmienił się właściciel i w 1932 roku doszło do sprzedaży majątku na cele parcelacji.

Zabytki

Nieistniejący obecnie pałac w Sławęcinie na litografii wydanej przez Aleksandra Dunckera

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[9][10]:

• kościół pw. Matki Boskiej Ostrobramskiej, gotycki z XV/XVI wieku, nr rej.: A-615 z 5.12.1963. Obecnie kościół filialny, rzymskokatolicki należący do parafii pw. św Andrzeja Boboli w Piaseczniku, dekanatu Suchań, archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, metropolii szczecińsko-kamieńskiej. Kościół salowy z 1521 r.^[11], z elementami sztuki romańskiej, ze ścianami obwodowymi korpusu nawowego z kamieni polnych. Przy zachodniej ścianie budynku znajduje się drewniana dzwonnica z 1695 r. o konstrukcji szkieletowej drewnianej szalowana deskami z dachem namiotowym na planie kwadratu na kamiennym fundamencie wyremontowana w 2014 r.^[12] Na wieży znajduje się dzwon z 1568 r. wykonany przez stargardzkiego ludwisarza Josta van Westena^[13]. Drugi dzwon nie zachował się^[12]. We wnętrzu kościoła znajduje się zabytkowe wyposażenie: ołtarz z drugiej połowy XVI wieku, ambona z 1599 r. i chrzcielnica z 1595 r.^[11] Teren przykościelny w przeszłości pełnił funkcję cmentarza.

inne zabytki:

• park pałacowy ze starodrzewem takim jak: dąb szypułkowy, platan klonolistny, modrzew europejski, buk pospolity^[14]. Niektóre drzewa to pomniki przyrody^[15].

Edukacja i sport

We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej.

W 1998 roku powstał Klub Sportowy „Alapaw Sława” Sławęcin^[16].

Osoby urodzone w Sławęcinie

• Bernd Siegmund von Blankensee (1693-1757) – pruski generał, syn właściciela Sławęcina Hansa Adama Jürgena von Blankensee i Margarethy von Delitz^[17], odznaczony najwyższym pruskim orderem Pour le Mérite.
• Karl Heinrich von Natzmer (1799-1875) – pruski generał, syn Friedricha Wulfa Ernsta von Natzmer (1776-1810) i Karoliny Dorothei Philippine von Restorff (1773-1854) urodzonej i zmarłej w Sławęcinie córki Louise Caroline Margarethe Charlotte von Blankensee (1735-1776) i jej męża Christiana Ludwiga von Restorff (1733-1796)^[18][19].
• Adolf Albrecht von Natzmer (1801-1884) – pruski generał, brat Karla Heinricha^[19].
• Wilhelm Paul Eben (1849-1924) – pruski generał, syn Carla Hermana Ebena i Franciszki Missbach właścicieli dóbr sławęcińskich^[20].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Grzegorz Jacek Brzustowicz, Przewodnik po gminie Choszczno, Bydgoszcz, 2003.
• Joachim von Goertzke: Offizier-Stammliste des Königlich Preußischen Kaiser Franz Garde-Grenadier-Regiments Nr 2. 1814-1914. Berlin: Paul Parey Verlag, 1914.
• Gothaisches genealogisches Taschenbuch der adeligen Häuser. Gotha: Justus Perthes, 1906.S. 523
• Eduard Lange: Die Soldaten Friedrich’s des Grossen. Leipzig: Avenarius & Mendelssohn, 1853.S. 115
• Heinrich Berghaus: Landbuch der Mark Brandenburg und des Markgrafenthums Nieder-Lausitz in der Mitte des 19. Jahrhunderts. Band 3. Brandenburg: Adolph Müller, 1864, s. 502-507.S. 502
• Shearer Davis Bowman: Masters and Lords: Mid-19th-Century U.S. Planters and Prussian Junkers. New York: Oxford University Press, 1993.S. 58
• Karl Friedrich Pauli: Leben grosser Helden des gegenwärtigen Krieges. Band 8. Halle: Christoph Peter Francken, 1763.S. 123
• Leopold Freiherr von Zedlitz: Neues preussisches Adels-Lexicon: oder genealogische und diplomatische Nachrichten von den in der preussischen Monarchie ansässigen oder zu derselben in Beziehung stehenden fürstlichen, gräflichen, freiherrlichen und adeligen Häusern. Band 1. Leipzig: Gebrüder Reichenbach, 1836.S. 248

Linki zewnętrzne

• Sławęcin - pałac, na starych widokówkach. zamkilubuskie.pl. [dostęp 2020-04-13].
• Zbiór ewangelickich ksiąg metrykalnych z Pomorza i Nowej Marchii. Parafia Schlagenthin (Sławęcin). szukajwarchiwach.pl/. [dostęp 2020-04-13]. (niem.).