Sława i chwała (powieść)

Sława i chwała – powieść Jarosława Iwaszkiewicza. Wydawana była w trzech tomach w latach 1956-1962 (t. I – 1956; t. II – 1958; t. III – 1962).

Treść

Dzieło to nawiązuje do tradycji sag rodzinnych, przedstawiając dzieje kilku rodzin z różnych kręgów społecznych na przestrzeni lat 1914-1947. Akcja powieści przenosi się z ziemiańskich ukraińskich dworów, przez europejskie metropolie, do Warszawy i okolic. Jej główni bohaterowie mają swe niefikcyjne wzorce w rzeczywistości. Autor wychodzi z przeświadczenia, ze wyroków historii nie da się cofnąć, tak jak nie ma powrotu do "czasu utraconego". Dramat życia jako największej wartości wypływa nie tylko z kataklizmów zewnętrznych, takich jak wojny i przemijanie, ale też z wewnętrznych konfliktów moralnych i psychologicznych, które prowadzą człowieka do dramatycznych wyborów. Wielkie narodowe katastrofy przedstawione w utworze to nie tylko klęski osobiste, ale i zmierzch pewnej formacji społeczno-intelektualnej.

Przekłady na języki obce

Powieść przełożona została na kilkanaście języków:

• bułgarski (Slava i čest, wyd. 1958, tłum. Анастасия Ганчева-Зографова, Методи Методиев)
• niemiecki (Ruhm und Ehre: tomy I i II, wyd. 1960, tłum. Klaus Staemmler(niem.); tom III, wyd. 1966, tłum. Christa Schubert-Consbruch i Johannes Jankowiak),
• rosyjski (Хвала и слава, wyd. 1965, tłum. Walentina Dmitrijewna Rakowskaja),
• ukrański (Слава і хвала, wyd. 1966, tłum. Степан Ковганюк(ukr.), Stepan Kowhaniuk, Олена Медущенко, Olena Meduszczenko-Krywenko),
• czeski (Čest a sláva, wyd. 1967, tłum. Vlasta Dvořáčková),
• rumuński (Slavǎ şi falǎ, wyd. 1974, tłum. Telemac Dan, Vasile M. Theodorescu)
• słowacki (Čest a sláva, wyd. 1980, tłum. Matej Andráš),
• serbski (Slava i hvala, wyd. 1982, tłum. Petar Vujičić),
• gruziński (wyd. 1986, tłum. Natela Gavasheli),
• francuski (La gloire et la renommée, wyd. 1999, tłum. Georges Lisowski, Nicolas Véron),
• chiński (名望与光荣 Mingwang yu guangrong, wyd. 2021, tłum. 易丽君 Yi Lijun, 裴远颖 Pei Yuanying).

Bibliografia

• Henryk Bereza "Sława i chwała", w: "Sztuka czytania", s. 94-119, Czytelnik, Warszawa 1966
• Tomasz Miłkowski i Janusz Termer "Leksykon lektur szkolnych", Wydawnictwo Graf-Punkt, Warszawa 1996
• Wacław Wawrzyniak "Sława i chwała Jarosława Iwaszkiewicza", w ramach serii: "Biblioteka analiz literackich", Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1967