Sławików

Artykuł

50°11′3″N 18°12′57″E

- błąd

39 m

WD

50°14'N, 18°14'E, 50°11'5.32"N, 18°13'2.60"E

- błąd

19579 m

Odległość

452 m

Sławików
wieś
Ilustracja
Pałac w Sławikowie
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

raciborski

Gmina

Rudnik

Liczba ludności (2014[1])

420

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

47-411

Tablice rejestracyjne

SRC

SIMC

0220960

Położenie na mapie gminy Rudnik
Mapa konturowa gminy Rudnik, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Położenie na mapie powiatu raciborskiego
Mapa konturowa powiatu raciborskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Sławików”
Ziemia50°11′03″N 18°12′57″E/50,184167 18,215833

Sławików (niem. Bergkirch[2]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik. Sławików jest położony w północno-wschodniej części gminy. Ma powierzchnię 6 km²[2] oraz prawie pięciuset mieszkańców[2].

Nazwa

Nazwa pochodzi od polskiej nazwy sławy - określającej dużą popularność oraz rozgłos[3]. Niektórzy badacze zaliczają nazwę do grupy nazw patronimicznych wywodząc ją od imienia założyciela lub właściciela Sławika[2].

Niemiecki geograf oraz językoznawca Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia wcześniejszą od niemieckiej nazwę miejscowości w obecnej polskiej formie "Slawików" podając jej znaczenie jako "Beruhmter Ort" czyli w tłumaczeniu "Sławna miejscowość"[3]. Niemcy fonetycznie zgermanizowali nazwę miejscowości na "Slawikau"[3] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Ze względu na słowiańskie pochodzenie w okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936-1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła zgermanizowaną nazwę miejscowości na nową, całkowicie niemiecką Bergkirch[2].

Historia

Prawdopodobnie jedna z najstarszych miejscowości na ziemi raciborskiej[4]. Pierwszy raz wieś jest wzmiankowana w łacińskim dokumencie z 1223 roku jako Slavicovo[2][4]. W 1657 roku powstał tutaj drewniany kościół, który został przeniesiony w latach 1849-1850 do Zabełkowa (spłonął tam w 1976 r.). W latach 1842-1846 powstał nowy murowany kościół

W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Demografia

W 2016 roku w Sławikowie ludność w wieku przedprodukcyjnym na 100 mieszkańców wynosiła 15,06, co uplasowało wieś poniżej średniej w gminie (16,95). Natomiast ludność w wieku produkcyjnym wynosiła 69,74 (średnia w gminie – 66,90), a w wieku poprodukcyjnym – 14,66 (średnia w gminie – 16,25). Stosunek mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do mieszkańców w wieku produkcyjnym wynosił 21% (średnia w gminie – 24%). Mediana wieku mieszkańców wynosi 43 lat (średnia w gminie - 47,11)[5].

RokLiczba ludnościGęstość zaludnienia (os./km²)
2004474[6]79,0
2011435[7]72,5
2016423[8]70,5

Zabytki

Przy ul. Parkowej znajdują się wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/746/2021[9]) ruiny pałacu wybudowanego w stylu eklektycznym na rzucie prostokąta, przebudowanego w 1865 r., którego frontowa elewacja ma 62 metry, a także ruiny oranżerii[4][10]. Na terenie parku znajduje się również mauzoleum, a także spichlerz, który zbudowany z cegły na przełomie XVIII/XIX wieku, prostokątny z dachem naczułkowym, dwukondygnacyjny[4].

Przy ul. Parkowej (nr 48) stoi wpisany do rejestru zabytków (nr rej. A/628/2020[11]) kościół parafialny pw. św. Jerzego, który został wzniesiony w latach 1842-1846, w stylu neogotyckim. Wokół kościoła znajdują się wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/OP-616/59) cztery murowane późnoklasycystyczne kaplice z połowy XIX wieku[4][10].

Przy ul. Słowackiego stoi krzyż kamienny z postacią Chrystusa na postumencie z niszą, w której stoi figura Matki Boskiej Bolesnej. Krzyż pochodzi z początków XX wieku[10].

Lista zabytków[12]
Nr ewidencyjnyObiektForma ochronyAdres
A/628/2020[11]Kościół parafialny świętego Jerzego, z 1846 roku, projekt J. Linke, murowanywpis do woj. rej. zabytkówul. Parkowa
A/OP-616/59Cztery kaplice cmentarne z około połowy XIX wieku, murowanewpis do woj. rej. zabytkówul. Parkowa 19a
A/746/2021Pałac i park krajobrazowywpis do woj. rej. zabytkówul. Parkowa

W Sławikowie znajdują się cztery stanowiska archeologiczne wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków[13]. Oprócz tego jest również jedno stanowisko niewpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków, gdzie znaleziono ślady osadnicze z pradziejów oraz XIII-XIX wieku[14].

Kultura

W ostatnie dzień karnawału po wsi chodzą przebierańcy z niedźwiedziem, zwyczaj zwany jest wodzeniem bera. W skład korowodu, oprócz niedźwiedzia, wchodzą diabły, baba, lekarz, policjant i trzech grajków (wśród instrumentów są tzw. diabelskie skrzypce)[4].

Przypisy

  1. ↑ BIP Gminy Rudnik: dokument 'Sławików', bip.gmina-rudnik.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-12].
  2. ↑ a b c d e f Anna Bindacz: Gmina Rudnik – kraina pałaców i zieleni. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Wydawnicza WAW Grzegorz Wawoczny, 2005, s. 30. ISBN 83-89802-09-0.
  3. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 74, OCLC 456751858 (niem.).
  4. ↑ a b c d e f Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 16.
  5. ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 16.
  6. ↑ Urząd Gminy Rudnik: Gmina w liczbach – Gmina Rudnik. [dostęp 2008-09-30]. (pol.).
  7. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik. 2011, s. 12.
  8. ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 10.
  9. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 5 lutego 2021 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-02-05]
  10. ↑ a b c Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 40.
  11. ↑ a b Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 29 kwietnia 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-03)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-04-29]
  12. ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 17-19.
  13. ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 20-21.
  14. ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 41.

Bibliografia

  • Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013.

Linki zewnętrzne

Gmina Rudnik
Wsie
Osady
Integralne
części wsi

herb gminy

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Sławików9.JPG
Autor: Krystian Cieślik, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Sławików, pałac, XVIII/XIX w.
Racibórz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Racibórz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.28 N
  • S: 49.90 N
  • W: 18.03 E
  • E: 18.51 E
POL Rudnik (powiat raciborski) COA.svg
Herb Rudnika (powiat raciborski)