Sławomir Makaruk (lotnik)

Sławomir Makaruk

Data i miejsce urodzenia	22 lipca 1932 Biała Podlaska
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 1963 Bielsko-Biała
Zawód, zajęcie	pilot szybowcowy
Odznaczenia

Grób Sławomira Makaruka na wojskowych Powązkach

Zdobyte odznaki szybowcowe

Złota Odznaka Szybowcowa z trzema diamentami

Złota odznaka szybowcowa

Srebrna odznaka szybowcowa

Sławomir Piotr Jerzy Makaruk (ur. 22 lipca 1932 w Białej Podlaskiej, zm. 20 kwietnia 1963 koło Bielska-Białej) – polski szybownik, szybowcowy pilot doświadczalny, pilot samolotowy i balonowy, instruktor lotniczy.

Życiorys

Syn Jana i Marii z domu Bauer^[1]. W 1944 r. ukończył 6. klasę szkoły podstawowej w Białej Podlaskiej. W lutym 1945 roku jego rodzina przeniosła się do Torunia, gdzie uczęszczał do Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika^[2]. W 1946 roku w wieku 14 lat rozpoczął szkolenie szybowcowe w Aeroklubie Pomorskim w Toruniu pod kierunkiem instruktora L. Belińskiego. Srebrną Odznakę Szybowcową (nr 451) uzyskał w roku 1951, Złotą (nr 45) w roku 1952^[3].

W 1950 roku zdał maturę w liceum im. Stanisława Staszica w Warszawie^[4]. Początkowo studiował w Szkole Inżynierskiej Wawelberga i Rotwanda, a po jej włączeniu do Politechniki Warszawskiej na wydziale lotniczym PW^[2], który ukończył w 1954 roku uzyskując tytuł inżyniera lotnictwa. W tym samym roku rozpoczął pracę w Zakładzie Badań w Locie Instytutu Lotnictwa jako pilot doświadczalny, a później jako kierownik pracowni szybowcowej Działu Badań w Locie^[3]. Prowadził próby homologacyjne wszystkich badanych w locie w tym czasie szybowców produkcji Szybowcowego Zakładu Doświadczalnego w Bielsku-Białej oraz prowadził też badania porównawcze wielu szybowców produkcji zagranicznej^[5].

W 1953 r. podczas I Szybowcowych Mistrzostw Polski w Lesznie zajął 22 miejsce i spełnił dwa warunki do Diamentowej Odznaki Szybowcowej (przelot docelowy 306 km i przewyższenie 5510 m)^[2]. W II Szybowcowych Mistrzostwach Polski w 1955 r. w Lisich Kątach zajął 6 miejsce w kategorii szybowców dwumiejscowych. W III Szybowcowych Mistrzostwach Polski w 1956 r. w Jeleniej Górze zajął 2 miejsce^[1].

Aktywnie działał w środowisku lotniczym, w 1956 roku został wybrany na członka komisji restytucyjnej Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej. Na zebraniu Aeroklubu PRL, odbywającym się w dniach 16–17 grudnia 1956 roku, został wybrany do Zarządu Głównego tej organizacji^[2]. W latach 1958–1959 był wiceprezesem Aeroklubu Warszawskiego, w latach 1956–1959 członkiem Zarządu Głównego APRL, 1959-1960 członkiem Komisji Rewizyjnej APRL, 1956-1963 członkiem Komisji Szybowcowej APRL oraz w latach 1958–1963 wiceprzewodniczącym Komisji Balonowej APRL^[2]. W 1961 roku wystąpił z propozycją utworzenia w Aeroklubie PRL Komisji Sportowej wzorowanej na przedwojennej Komisji Lotnictwa Sportowego^[2].

W 1957 roku zdobył Złotą Odznakę Szybowcową z trzema diamentami (odznaka nr 26) za przelot otwarty na szybowcu A-9 na trasie Warszawa – Szalamy (678,5 km)^[1]. W tym samym roku został mu przyznany tytuł Mistrza Sportu w szybownictwie.

W 1958 roku rozpoczął szkolenie balonowe i 27 maja 1959 roku uzyskał uprawnienia pilota balonowego^[6]. Od 1961 r. był wiceprzewodniczącym Komisji Balonowej Aeroklubu PRL^[3]. W 1960 r. w I Krajowych Zawodach Balonów Wolnych im. Franciszka Hynka zajął I miejsce po przeleceniu 221 km w czasie 5 h 28 min^[2]. W 1961 roku zajął I miejsca podczas Zawodów Balonowych o puchar Międzynarodowych Targów Poznańskich, Międzynarodowych Zawodów Balonowych Trophee du Balon Libre w Groningen oraz podczas II Krajowych Zawodach Balonów Wolnych im. Franciszka Hynka^[3].

W 1962 roku podczas próby wyrwania z lotu nurkowego na szybowcu Zefir 2A doszło do urwania skrzydeł i przy ratowaniu się na spadochronie złamał nogę^[1].

W kwietniu 1963 roku podjął się badania drgań występujących na szybowcu SZD-21 Kobuz-2 o znakach rejestracyjnych SP-1990. 20 kwietnia, w trakcie pomiarów drgań, doszło do flatteru i jedno skrzydło uległo urwaniu w locie. Sławomir Makaruk nie zdołał uratować się na spadochronie – zginął w szczątkach szybowca w okolicach Bielska-Białej^[1]. Prawdopodobnie aparatura pomiarowa, którą miał przymocowaną do kolana, uniemożliwiła mu wydostanie się z kabiny szybowca^[7].

Sławomir Makaruk został pochowany w kwaterze lotniczej Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie, w kwaterze B12-8-27^[8]. Nad grobem przeleciał klucz samolotów sportowych i wojskowych.

Był odznaczony Srebrnym i Brązowym Krzyżem Zasługi oraz pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[9].

Był mężem mgr inż. lotnictwa Wiesławy Łaneckiej-Makaruk i ojcem Sławomira.

Do przedwczesnej śmierci wylatał 2045 godzin na szybowcach, 411 godziny na samolotach i wykonał 83 loty balonowe^[3].

Łącznie prowadził próby 27 typów szybowców, w tym^[1]:

• SZD-6 Nietoperz
• SZD-8 Jaskółka
• Bocian Z
• Bocian Puls
• SZD-11 Albatros
• SZD-12 Mucha 100
• Antonov A-9
• SZD-15 Sroka
• SZD-16 Gil
• SZD-18 Czajka
• SZD-19 Zefir
• Zefir 2
• Kobuz 2A
• SZD-22 Mucha Standard
• SZD-24 Foka
• SZD-25 Lis
• Koser-Hrovat KB-1 Triglav
• Ikarus B.C.6 Kobac
• Ilindenka 1T
• Cijan-Obad Orao
• Slingsby Skylark
• Ikarus Meteor
• KAI-12 Primorec
• LET L-13 Blaník
• Lommatzsch Lom-58 Libelle Standard

Dokonał też oblotu prototypu PZL M-3 Pliszka (dziewiczy lot).

Przypisy

Bibliografia

• Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906-1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 117, 528, 590. ISBN 83-06-01691-2.
• Jerzy Jędrzejewski: Polscy piloci doświadczalni. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2014. ISBN 978-83-63539-05-4. OCLC 883576680.
• Andrzej Glass, Tomasz Murawski: Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju. Bielsko-Biała: Wydawnictwo SCG, 2012. ISBN 978-83-932826-0-9. OCLC 804836344.
• Witold Wiśniowski (red.), Tu byli, tu pracowali ... 100 twarzy Instytutu Lotnictwa, Warszawa: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa, 2016, ISBN 978-83-63539-22-1, OCLC 968511373 .
• Tadeusz Malinowski. Inżynier pilot. „Skrzydlata Polska”. 44/1972, 29 października 1972. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.