Słoń leśny

Słoń leśny

Loxodonta cyclotis[1]
(Matschie, 1900)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	trąbowce
Rodzina	słoniowate
Rodzaj	Loxodonta
Gatunek	słoń leśny
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
krytycznie zagrożony
Zasięg występowania

Słoń leśny^[3] (Loxodonta cyclotis) – gatunek ssaka z rodziny słoniowatych, mniejszy z dwóch gatunków słoni występujących w Afryce. Wcześniej był uznawany za podgatunek słonia afrykańskiego (Loxodonta africana), od którego różni się m.in. wielkością (samce rzadko mierzą powyżej 2,5 m w kłębie). Inne widoczne różnice między oboma gatunkami to zaokrąglone uszy oraz mniejsze, prostsze i skierowane lekko ku dołowi ciosy u słonia leśnego. Gatunek ten ma po 5 palców u przednich i po 4 u tylnych nóg, podczas gdy słonie afrykańskie mają odpowiednio po 4 i 3.

Przebywa zawsze w sąsiedztwie zbiorników wodnych, wypija dziennie do 200 litrów wody. Tworzy matriarchalne grupy rodzinne, chociaż znacznie mniejsze niż słonie afrykańskie; samce prowadzą życie samotne.

Podstawowe dane

Wielkość

• Wysokość: samiec – od 1,7 do 2,8 m, samica – 1,6 do 2,4 m
• Długość: samiec – od 4 do 6 m
• Waga: samiec – od 1200 do 3500 kg, samica – od 900 do 3000 kg
• Długość ciosów: 0,5 – 1,2 m

Rozmnażanie

• Dojrzałość płciowa w wieku: 14-15 lat?
• Okres godowy: cały rok
• Długość ciąży: około 22 miesięcy
• Liczba młodych: 1

Status jako gatunku

Nie wszyscy uczeni zgadzają się, że słonie leśne powinny być klasyfikowane jako oddzielny gatunek. Na ich odrębność od większych kuzynów z buszu i sawann wskazują jednak badania genetyczne^[4]. Badania te pierwotnie prowadzono w celu wskazania źródeł pochodzenia kości słoniowej w nielegalnym obrocie.

Badania DNA mitochondrialnego słoniowatych przeprowadzone przez Rohland i współpracowników zasugerowały, że Loxodonta cyclotis oddzielił się od L. africana około 6,6–8,6 mln lat temu^[5], jednak mtDNA reprezentuje tylko jedno locus genomu, dlatego nie zawsze daje ono prawdziwy obraz filogenezy. Hipotezę tę wsparła jednak analiza 375 loci DNA jądrowego. Sugeruje ona, że dwa gatunki słoni afrykańskich oddzieliły się od siebie mniej więcej w tym samym czasie, co słoń indyjski i mamut włochaty – klasyfikowane w odrębnych rodzajach – co potwierdza zasadność klasyfikowania L. cyclotis i L. africana jako osobnych gatunków^[6].

Uznanie słoni leśnych za odrębny gatunek sprawiło, że automatycznie znalazł się on na liście gatunków zagrożonych. Kłusownictwo jest dla tych zwierząt wielkim zagrożeniem, zwłaszcza że duża część areału ich występowania przypada na kraje niestabilne politycznie (jak Demokratyczna Republika Konga), w których ograniczenie procederu jest praktycznie niemożliwe.

Wykorzystanie militarne

W czasach historycznych prawdopodobnie ten gatunek słonia był wykorzystywany przez starożytne afrykańskie cywilizacje do celów wojskowych. Służyły w szeregach takich państw jak Kartagina, Numidia, Egipt. Były to słonie mniejsze niż ich kuzyni z sawann, ale łatwiejsze do wyszkolenia i oswojenia.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Loxodonta cyclotis. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 7 lipca 2009]