Słońcówka srebrnica
| Villa ixion | |||
| (Fabricius, 1794) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | Exoprosopinae | ||
| Plemię | Villini | ||
| Rodzaj | słońcówka | ||
| Gatunek | Villa ixion | ||
| Synonimy | |||
| |||
Słońcówka srebrnica[1] (Villa ixion) – gatunek muchówki z rodziny bujankowatych i podrodziny Exoprosopinae. Zamieszkuje zachodnią Palearktykę.
Taksonomia
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1794 roku przez Johana Christiana Fabriciusa pod nazwą Anthrax ixion. Lokalizacja typowa znajduje się prawdopodobnie we Włoszech[2].
Morfologia
Muchówka o ciele długości od 8 do 10 mm[3]. Niemal kulista głowa[4] ma między łuskami na twarzy czarne owłosienie[3]. Tułów jest krótki, lekko wypukły na przedzie i wyraźnie spłaszczony z tyłu[4], owłosiony głównie czarno, z wmieszanymi włoskami żółtymi, najlepiej widocznymi u samicy po jego bokach. Kolor szczecinek na guzach zaskrzydłowych i tarczce jest żółty. Brunatna łuseczka skrzydłowa ma żółte obrzeżenie. Żółtawe łuski wyrastają na tegulach i bazykoście. Skrzydło ma przedni brzeg, obie komórki podstawowe, komórkę dyskoidalną oraz pierwszą komórkę radialną przejrzyste lub zażółcone. Ubarwienie przezmianek jest białawe lub jasnożółte, podobne jak w przypadku włosków u podstawy odwłoka. Czarne odnóża u samca porastają żółte, u samicy zaś białe łuski[3]. Odwłok jest krótki i szeroki[4], czarny, u samicy z żółtymi przepaskami na przednich krawędziach tergitów od drugiego do piątego, a u samca z szarożółtym opyleniem na bocznych brzegach tergitów. Boki tergitów u obu płci owłosione są biało. Wierzchołek odwłoka u samicy ma wieniec długich, zakrzywionych szczecinek[3].
Ekologia i występowanie
Owad ten zasiedla stanowiska ciepłe i otwarte, w tym pobrzeża lasów, murawy kserotermiczne i psammofilne oraz łąki kwietne[1]. Osobniki dorosłe latają w pełnym słońcu[3] i chętnie odwiedzają kwiaty, celem żerowania na nektarze[4][1]. W środkowej Europie okres ich lotu trwa od maja do lipca[1]. Jaja składane są do gleby. Larwy są pasożytami gąsienic motyli nocnych[4].
Gatunek palearktyczny[4][2]. W Europie znany jest z Hiszpanii, Francji, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Słowenii, Grecji oraz europejskiej części Rosji. Ponadto notowany jest z Libii w Afryce Północnej i Cypru w Azji Zachodniej[2]. W Polsce jest owadem spotykanym bardzo rzadko[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e Villa ixion – Słońcówka srebrnica. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-05-01].
- ↑ a b c N.L. Evenhuis, D.J. Greathead: World catalog of bee flies (Diptera: Bombyliidae). Revised September 2015. Bishop Museum, 2015. s. 290-532. [dostęp 2019-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c d e Przemysław Trojan: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVIII Muchówki – Diptera, zeszyt 24 Bujanki – Bombyliidae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1967.
- ↑ a b c d e f Frank M. Hull, Bee flies of the world: the genera of the family Bombyliidae, Washington: Smithsonian Institution Press, 1973, DOI: 10.5962/bhl.title.48406, ISBN 0-87474-131-9.