Słończ

Artykuł53°13′10″N 18°14′32″E
- błąd38 m
WD53°17'N, 18°19'E
- błąd20558 m
Odległość1717 m
Słończ
—wieś—
Ilustracja
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
Powiatbydgoski
GminaDąbrowa Chełmińska
Wysokość45 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)95[1]
Strefa numeracyjna52
Tablice rejestracyjneCBY
SIMC0084296
Położenie na mapie gminy Dąbrowa Chełmińska
Mapa konturowa gminy Dąbrowa Chełmińska, u góry znajduje się punkt z opisem „Słończ”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu bydgoskiego
Mapa konturowa powiatu bydgoskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Słończ”
Ziemia53°13′10″N 18°14′32″E/53,219444 18,242222

Słończ – wieś niesołecka w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie bydgoskim, w gminie Dąbrowa Chełmińska. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Położenie

Miejscowość położona jest w gminie Dąbrowa Chełmińska, powiecie bydgoskim, na historycznej Ziemi Chełmińskiej. Wieś położona jest na wysoczyźnie morenowej w zachodniej części Wysoczyzny Chełmińskiej, na krawędzi zbocza Doliny Dolnej Wisły. W otoczeni wsi wysoczyzna urozmaicona jest kemami oraz licznymi formami wklęsłymi, wytopiskowymi lodowca, zajętymi przez niewielkie oczka wodne, bądź torfowiska.

Nazwa

Miejscowość występowała w dokumentach XV-wiecznych pod nazwami: Slontcz, Slunyecz[2].

Charakterystyka

Demografia

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczył 95 mieszkańców[1]. Jest czternastą co do wielkości miejscowością gminy Dąbrowa Chełmińska.

Przyroda i rekreacja

Wieś położona jest na obszarze o godnych uwagi walorach przyrodniczych. Jest otoczona dużym kompleksem leśnym. Na zachód od wsi w obniżeniu terenu leży użytek ekologiczny – śródleśne jezioro Skrzynka, a w pewnym oddaleniu cztery rezerwaty przyrody: Las Mariański, Wielka Kępa Ostromecka, Linje oraz Reptowo, które chronią siedliska związane z doliną Wisły: łęgi, grądy i bory mieszane, torfowiska i stanowisko lęgowe czapli siwej. W 2003 wieś włączono w obszar Zespołu Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego.

Archeologia

We wsi znajduje się cmentarzysko kultury łużyckiej badane na większą skalę w latach 1931,1936 i 1964[2].

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi Słończ pochodzi z 1480 roku. Ówczesnym jej właścicielem był m.in. Hans Mollner z Torunia, który posiadał również majątek w Czarżu[2]. Z 1484 roku pochodzi akt króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka, który zezwolił Klemensowi Wolskiemu ze Stablewic wykupić w Słończu sołectwo i 12 łanów z rąk Bartosza Flonella z Torunia. Następnymi właścicielami wsi byli Działyńscy, którzy na początku XVII wieku nabyli okoliczne osady[3]. W 1602 roku wybudowali w Gzinie dwór i włączyli do klucza także Słończ. W 1667 przekazali część ziemi olędrom w czasową dzierżawę[2]. Koloniści holenderscy posiadali wolność osobistą i za prawo do użytkowania ziemi płacili roczny czynsz. Po Działyńskich właścicielami wsi byli: Zamoyscy, Czapscy, Nieborowski, Potocki, Radziwiłł, Stanisław Małachowski, Twarowski, a później kilka rodzin szlachty pruskiej[3]. W 1883 roku całość gruntów szlacheckich rozparcelowano. W 1885 cała wieś zajmowała 726 ha[3]. Mieszkało tu 48 rolników gospodarujących w 264 obiektach na obszarze 415 ha. Istniał ponadto majątek należący do parafii w Czarżu o powierzchni 201 ha[3]. Dawny podział własności obejmował następujące części wsi[3]:

  • Słończ Szlachecki - część wsi należąca do majątku szlacheckiego w Gzinie, od 1839 roku parcelowana i sprzedawana na rzecz prywatnych właścicieli;
  • Słończ Królewski - część wsi należąca do domeny państwowej, rozparcelowana w XIX w.
  • Słończ Pieński - obejmował majątek należący do folwarku w Pniu (później włączony do wsi Pień)
  • Słończ Pastwisko - łąki nadwiślańskie, gdzie istniało 10 gospodarstw
  • Słończ Parafialny - majątek należący od XVII w. do parafii w Czarżu, obejmował łąki nadwiślańskie okresowo zalewane przez rzekę, grunty orne i las; od 1638 wydzierżawiany był olędrom; w 1883 roku majątek obejmował 220 ha, a w 1921 - 179 ha
  • Słończ Wieś.

Późniejsze nazewnictwo wsi dzieliło ją ze względu na położenie: Słończ Dolny, Średni i Górny[3]. Według spisu ludności z 1921 roku w Słończu istniało 36 budynków, w których zamieszkiwało 197 osób, w tym 110 Polaków i 87 Niemców[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. ↑ a b c d Zdzisław Raszeja: Ostromecko i okolice. Bydgoszcz: Wydawnictwo Margrafsen, 2002, s. 25-28. ISBN 83-87070-78-5. (pol.)
  3. ↑ a b c d e f g Jerzy Świetlik: Historia wokół nas. Część 1. Zbiór artykułów o historii wsi wokół Dąbrowy Chełmińskiej. Ostromecko: Nakład własny – Jerzy Świetlik, 2003.
Gmina Dąbrowa Chełmińska
Wsie
Osada
Integralne
części wsi
  • Linie
  • Nowa Wieś Szlachecka

Herb gminy Dąbrowa Chełmińska

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Sloncz 1 8-2015.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Słończ, gmina Dąbrowa Chełmińska
Bydgoszcz County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bydgoszcz County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.46 N
  • S: 52.91 N
  • W: 17.65 E
  • E: 18.42 E
Dąbrowa Chełmińska (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Dąbrowa Chełmińska, Polska