Słowacka Biblioteka Narodowa
Budynek Słowackiej Biblioteki Narodowej | |
Państwo | |
---|---|
Kraj | |
Miejscowość | |
Adres | Námestie Jozefa Cígera Hronského 1, 036 01 Martin |
49°04′08,31″N 18°55′58,74″E/49,068975 18,932983 | |
Strona internetowa |
Słowacka Biblioteka Narodowa (słow. Slovenská národná knižnica[1]) – biblioteka i muzeum znajdujące się w Martinie[1] na Słowacji.
Historia
Biblioteka znajduje się w Martinie i jest najstarszą biblioteką na Słowacji[1][2]. Biblioteka pełni również funkcję muzeum i ma trzy oddziały muzealne[1]. W XIX wieku Martin był stolicą odrodzenia narodowego Słowacji, co miało wpływ na powstanie zalążka obecnej biblioteki w obrębie Maticy slovenskiej (Macierz Słowacka), w której gromadzono m.in. rękopisy, aby dać przyszłym pokoleniom możliwość nauki języka słowackiego[2]. Biblioteka licząca około 10 tys. woluminów powstała dzięki darowiznom osób prywatnych takich jak: Martin Hamuljak, Michal Rešetka i inni. Gdy w 1875 roku Matica została zlikwidowana zbiory pozostały w budynku w Martinie. Na początku XX wieku przeniesione je do Nitry i Państwowej Biblioteki Széchényiego w Budapeszcie. Powróciły na Słowację dopiero w latach 1940–1943[3].
Budynek
Do 1975 roku biblioteka mieściła się w zachodnim skrzydle budynku Maticy slovenskiej, który powstał w latach 1924–1926[4]. W 1963 roku podjęto decyzję o budowie nowego budynku dla Maticy i biblioteki. Konkurs na projekt wygrali Dušan Kuzma i Anton Cimmerman. Budowę gmachu zaplanowano w dzielnicy uniwersyteckiej Hostihora. Rozpoczęto ją w 1964 i ukończono w 1975 roku. Czternastopiętrowy budynek ma 10 000 m²[5]. Do 2000 roku budynek był również siedzibą Maticy. Dopiero Ustawa o bibliotekach nr 183/2000 z 12 maja 2000 roku oddzieliła Słowacką Bibliotekę Narodową od Maticy[6], która przeniosła się do budynku z lat 1924–1926[3].
Zbiory
Zgodnie z ustawą z 1997 biblioteka ma prawo do egzemplarza obowiązkowego. Wydawcy mają obowiązek przekazać nieodpłatnie bibliotece dwa egzemplarze wszystkich druków, czasopism w ciągu dziesięciu dni od dnia rozpoczęcia sprzedaży wydawnictwa. Dodatkowo wydawcy mają obowiązek dostarczenia kopii wydawnictw elektronicznych i audiobooków[7]. W 2009 w zbiorach biblioteki znajdowało się 5 milionów woluminów[8], 1 360 000 rękopisów i zbiorów graficznych[9]. Biblioteka prowadzi digitalizację zbiorów[10]. Przy ich udostępnianiu w internecie przyjęto zasadę, że zbiory do 1939 są dostępne za pośrednictwem strony, a po tej dacie na komputerach w czytelniach biblioteki i innych bibliotek współpracujących[9].
Oddziały
- Słowackie Narodowe Muzeum Literatury[11]
- Słowiańskie Muzeum A. S. Puszkina, które powstało w 1979 roku i mieści się w zamku w Brodzanach[12]
- Biblioteka Apponyi w Oponicach[13].
Przypisy
- ↑ a b c d e Museum’s expositions, snk.sk [dostęp 2020-11-06] .
- ↑ a b Arkadiusz Kugler , Sprawozdanie z pobytu w Słowackiej Narodowej Bibliotece w Martinie [dostęp 2020-11-08] .
- ↑ a b História, Slovenská národná knižnica [dostęp 2020-11-10] (słow.).
- ↑ Budova Matice slovenskej, Matica slovenská, 11 stycznia 2019 [dostęp 2020-11-10] (słow.).
- ↑ Sídelná budova SNK, www.snk.sk [dostęp 2020-11-06] .
- ↑ ZÁKON z 12. mája 2000o knižniciach, o doplnení zákona Slovenskej národnej rady č. 27/1987 Zb.o štátnej pamiatkovej starostlivosti a o zmene a doplnení zákona č. 68/1997Z. z. o Matici slovenskej, 2000 [dostęp 2020-11-10] .
- ↑ ZÁKON z 3. júla 1997 o povinných výtlačkoch periodických publikácií, neperiodických publikácií a rozmnoženín audiovizuálnych diel [dostęp 2020-11-06] .
- ↑ O knižničných zbierkach v SNK, www.snk.sk [dostęp 2020-11-06] .
- ↑ a b Danuta Patkaniowska , BIBLIOTEKA NARODOWA SŁOWACJI – SLOVENSKÁNÁRODNÁ KNIŽNICA A.D. 2009, „Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej”, LIX, 2009 .
- ↑ Digitálna knižnica a digitálny archív, dikda.eu [dostęp 2020-11-06] .
- ↑ Program a podujatia LM SNK, www.snk.sk [dostęp 2020-11-08] .
- ↑ Slovanské múzeum A. S. Puškina, www.snk.sk [dostęp 2020-11-08] .
- ↑ Aponiovská knižnica - Bibliotheca Apponiana, Oponice, www.snk.sk [dostęp 2020-11-06] .
Media użyte na tej stronie
Autor: JanoB, Licencja: CC0
Slovak National Library, Martin, Slovakia
Autor: Caroig, Licencja: CC BY-SA 3.0
Contour map of districts in the Žilina Region, Slovakia, the same boundaries as File:Žilina Region demis background map.png