Służba żeglugi śródlądowej (II RP)

Służba żeglugi śródlądowej – dział administracji wojskowej II RP.

Skład, cel i zadania.

Wydzielone oddziały wojskowe oraz: tor żeglugi z wszelkimi urządzeniami stałymi - porty, przystanie, ładownie, stocznie i warsztaty; różnego rodzaju obiekty pływające; personel, sprzęt i wyposażenie oraz środki łączności, należące do wszystkich powyższych urządzeń.

Celem wojskowej służby żeglugi śródlądowej było przygotowanie do działań wojennych pod względem komunikacyjnym i strategicznym; uzyskanie maksymalnej zdolności przewozowej sieci dróg wodnych, sprzętu i personelu; sprawności i wydajności punktów załadunkowych, wyładunkowych i przeładunkowych z jednego środka komunikacji na drugi.

Zadania:

• Prowadzenie szczegółowej ewidencji istniejącego stanu żeglugi śródlądowej;
• Zbieranie i opracowywanie danych dotyczących torów żeglownych, obiektów pływających i instalacji stałych, materiałów i środków łączności oraz planów wojskowych i wojennych transportów wodnych;
• Organizacja i wykonywanie transportów wodnych przy współpracy z innymi organami transportowymi Ministerstwa Spraw Wojskowych (Sztab Generalny).
• Rozpoznanie i badanie sieci dróg wodnych (rzek, kanałów, jezior, stawów, bagien, moczarów) jako przeszkód naturalnych pod względem strategicznym.
• Ewidencja linii rzek.
• Sprawy szkolenia oddziałów wojskowej służby żeglugi śródlądowej, opracowywanie przepisów, instrukcji i regulaminów.

Organizacja.

Wojskowy komisarz żeglugi śródlądowej.

Wojskową służbą żeglugi śródlądowej kierował Minister Spraw Wojskowych przy pomocy wojskowego komisarza żeglugi śródlądowej.

Organy pomocnicze i wykonawcze.

• Delegaci wojskowego komisarza żeglugi śródlądowej;
• Komendanci linii żeglugi śródlądowej.

Zależność służbowa i kompetencje.

Wojskowy komisarz żeglugi śródlądowej podlegał bezpośrednio szefowi Oddziału IV Sztabu Generalnego i był przełożonym całego personelu wojskowej służby żeglugi śródlądowej (posiadał uprawnienia dowódcy pułku).

Sieć dróg wodnych.

Sieć dróg wodnych dzieliła się, dla potrzeb wojskowych, na terytorialne wojskowe okręgi wodne, z przyłączeniem ich do Dowództw Okręgów Korpusów, bez względu na istniejące granice terytorialne Okręgów Korpusów.

Na każdy z terytorialnych wojskowych okręgów wodnych przypadał delegat wojskowego komisarza żeglugi śródlądowej lub komendant linii żeglugi śródlądowej.

Delegat wojskowego komisarza żeglugi śródlądowej, podległy bezpośrednio wojskowemu komisarzowi żeglugi śródlądowej był jego przedstawicielem w zakresie odnośnych zadań.

Komendant linii żeglugi śródlądowej podlegał bezpośrednio wojskowemu komisarzowi żeglugi śródlądowej i był jego przedstawicielem w zakresie odnośnych zadań. Prowadził on referat w Dowództwie Okręgu Korpusu w zakresie zadań powierzonych Dowództwu Okręgu Korpusu odnośnie do żeglugi śródlądowej.

Delegat wojskowego komisarza żeglugi śródlądowej i komendant linii żeglugi śródlądowej posiadał prawa dowódcy batalionu.

Oddziały wojskowej służby żeglugi śródlądowej.

Zawiązki oddziałów wojskowej służby żeglugi śródlądowej stanowili podoficerowie przydzieleni do delegata wojskowego komisarza żeglugi śródlądowej lub komendanta linii żeglugi śródlądowej. Szkoleni byli w przepisach służby portowej oraz w służbie ruchu na obiektach pływających (piloci).

Bibliografia

• Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. 2/III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.