Służewo (gmina)

Służewo
gmina wiejska
1919-54 i 1973–76[1]
Państwo

 PRL

Województwo

1919-38: warszawskie
1938-39: pomorskie (II RP)
1945-50: pomorskie (PRL)
1950–54 i 1973–75: bydgoskie
1975–76: włocławskie

Powiat

1919–48: nieszawski
1948-54 i 1973–75: aleksandrowski

Siedziba

Służewo

Populacja (1974)
• liczba ludności


8015[2]

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

18

brak współrzędnych
Portal Polska

Służewo (od 1976 Aleksandrów Kujawski) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku oraz w latach 1973–1976[3] w woj. warszawskim, pomorskim, bydgoskim[4] i włocławskim (dzisiejsze woj. kujawsko-pomorskie). Siedzibą władz gminy było Służewo[5].

Za Królestwa Polskiego gmina Służewo należała do powiatu radiejewskiego (od 1871 nieszawskiego) w guberni warszawskiej[6][7][8]. 31 maja 1870 do gminy przyłączono pozbawione praw miejskich Służewo[9]. W 1919 roku prawa miejskie otrzymał Aleksandrów Kujawski[10], zostając wyłączony z gminy Służewo[11].

W okresie międzywojennym gmina Służewo należała do powiatu nieszawskiego w woj. warszawskim. Była to gmina o ekstremalnie peryferyjnym położeniu względem jego stolicy – Warszawy[5]. 1 kwietnia 1938 roku gminę wraz z całym powiatem nieszawskim przeniesiono do woj. pomorskiego[12].

Po wojnie gmina weszła w skład terytorialnie zmienionego woj. pomorskiego. 12 marca 1948 roku powiat nieszawski przemianowano na powiat aleksandrowski[13], a woj. pomorskie 6 lipca 1950 roku na woj. bydgoskie[14]. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 18 gromad[15]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[16].

Jednostkę reaktywowano 1 stycznia 1973 roku w powiecie aleksandrowskim w woj. bydgoskim wraz z kolejną reformą administracyjną[17]. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. włocławskiego[18]. 2 lipca 1976 roku siedzibę gminy przeniesiono ze Służewa do Aleksandrowa Kujawskiego, a nazwę jednostki zmieniono na gmina Aleksandrów Kujawski[19].

Przypisy

  1. ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
  2. ↑ Liczba ludności z publikacji „Rocznik Demograficzny Polski”, GUS 1975-1995.
  3. ↑ Do 28 września 1954 oraz od 1 stycznia 1973 do 1 lipca 1976.
  4. ↑ 1945-50 nazwa woj. bydgoskiego brzmiała województwo pomorskie.
  5. ↑ a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933.
  6. ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, s. 279).
  7. ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, s. 359).
  8. ↑ Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126.
  9. ↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, s. 127).
  10. ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140.
  11. ↑ Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej: Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej, R. 1, cz. 1 (1920/1921).
  12. ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 27, poz. 240.
  13. ↑ Dz.U. z 1948 r. nr 12, poz. 97.
  14. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255.
  15. ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  16. ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
  17. ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
  18. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
  19. ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
Powiat aleksandrowski (1948–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1948–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Powiat nieszawski (1871–1948)
Przynależność wojewódzka
Miasta (← 1871–1948 →)
Gminy wiejskie (← 1871–1948 →)
Powiat radziejowski (1867–71 i 1956–75)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1867–71 → i ← 1956–75)
Gminy wiejskie
(1867–71 → i 1973–75)
Gromady
(1956–72)

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).