Słupsk (stacja kolejowa)
Dworzec współcześnie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Lokalizacja | Śródmieście, Zatorze |
Data otwarcia | 1 lipca 1869 |
Poprzednie nazwy | Stolp |
Dane techniczne | |
Liczba peronów | 3[1] |
Liczba krawędzi peronowych | 6 |
Kasy | |
Linie kolejowe | |
| |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
54°28′02″N 17°00′57″E/54,467222 17,015833 | |
Portal Transport szynowy |
Słupsk – pasażerska i towarowa stacja kolejowa w Słupsku, jedna z największych na terenie województwa pomorskiego. Jest to stacja węzłowa, linia kolejowa nr 202 z Gdańska Głównego do Stargardu krzyżuje się tutaj z linią kolejową nr 405, łączącą stację Piła Główna z przystankiem osobowym Ustka.
Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego[2]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi pasażerskie.
W roku 2018 stacja obsługiwała ok. 3700 pasażerów na dobę[3].
Położenie i infrastruktura
Stacja położona jest w zachodniej części centrum miasta, przy ul. H. Kołłątaja 32, i oddziela śródmieście od wielkopłytowych osiedli mieszkaniowych z lat 70. XX wieku. Dworzec zamyka ul. Wojska Polskiego, dawniej główną arterię miasta. Stacja pasażerska posiada trzy perony, z czego peron trzeci jest przedłużeniem peronu drugiego i, jako peron czołowy, obsługuje wyłącznie pociągi REGIO w kierunku Ustki. Perony połączone są z dworcem przejściem podziemnym. Stacja towarowa położona jest dokładnie naprzeciwko dworca pasażerskiego. Tory stacyjne zostały zelektryfikowane w 1988. Stacja dysponuje zarówno semaforami świetlnymi, jak i kształtowymi.
W wyniku zmniejszenia rangi Słupska jako węzła kolejowego, duża część infrastruktury stacyjnej została rozebrana; dawne warsztaty ZNTK zostały zburzone, a w ich miejscu wybudowano hipermarket sieci Kaufland. Zabytkową lokomotywownię, architektonicznie wzorowaną na pilskiej i wieże wodne rozebrano w początkach XXI wieku. Tzw. „mały dworzec”, który obsługiwał ruch pasażerski przed przeniesieniem stacji bliżej Śródmieścia, został zburzony w 2011.
Historia
Pierwsze połączenie kolejowe, od strony Koszalina, zostało uruchomione 1 lipca 1869. Jednocześnie oddano do użytku zaplecze kolejowe wraz z „małym dworcem”, położonym na terenie dzisiejszych warsztatów naprawczych wagonów. Kolejne połączenia otwierano: we wrześniu 1870 do Gdańska, w 1878 do Piły i Ustki, w 1894 do Dębnicy Kaszubskiej (w 1906 przedłużona do Budowa) i odcinki wąskotorowe do Smołdzina i Cecenowa (przekute na normalnotorowe w latach 1913 - 1933). Słupsk stał się ważnym węzłem kolejowym, a szczególną popularnością cieszyły się codzienne połączenia do Ustki[4]. W latach 20. XX wieku wybudowano w Słupsku parowozownię na 24 stanowiska. Miała ona dwie obrotnice i kształt wachlarza. Po wojnie przystosowano ją także do obsługi spalinowozów[5].
Wkroczenie Armii Czerwonej do miasta bardzo negatywnie wpłynęło na sytuację kolei w Słupsku. Żołnierze radzieccy rozebrali linie kolei powiatowych do Budowa i Smołdzina, a także drugi tor na obecnej linii kolejowej nr 202 na odcinku Słupsk-Lębork. Ucierpiał także dworzec, zniszczony w znacznej części i nigdy już nieodbudowany w swojej przedwojennej formie. Niemniej, już w niecałe trzy miesiące po zajęciu miasta, 27 maja 1945 przywrócono połączenie pasażerskie z Lęborkiem, a później z Ustką, Koszalinem, Piłą i innymi miastami regionu. Jako że duża część infrastruktury zachowała się, miasto nie straciło swojego węzłowego znaczenia. W 1975 utworzono tu Dyrekcję Rejonową Kolei Państwowych, przekształconą w 1983 w Rejon Przewozów Kolejowych, a osiem lat później - w 1991 w Zakład Przewozów Pasażerskich. Wtedy też oddano do użytku nowy budynek dworca.
W latach 90. XX wieku Słupsk zaczął powoli tracić na znaczeniu jako węzeł kolejowy. W 1997 likwidacji uległy Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, a w 1999 rozwiązano Zakład Przewozów Pasażerskich. Wtedy stacja i wagonownia Słupsk zostały podporządkowane Pomorskiemu Zakładowi Przewozów Regionalnych. Po 2000 lokomotywownia została przejęta przez Zakład Taboru w Gdyni, co de facto oznaczało jej likwidację. Od 2008 działają jedynie warsztaty naprawcze wagonów przy ul. Grunwaldzkiej. W 2009 podjęto próbę likwidacji kluczowych połączeń dalekobieżnych, łączących miasto m.in. z Warszawą i Poznaniem[6], została ona jednak wycofana wskutek protestu mieszkańców.
Od 2007 do Słupska dojeżdżają pociągi trójmiejskiej SKM, które na trasie Trójmiasto-Słupsk zastąpiły Przewozy Regionalne. Od 2015 roku w sezonie letnim przez stacje kursuje pociąg "Słoneczny" spółki Koleje Mazowieckie jadący z Warszawy do Ustki.
Od 10 grudnia 2017 pociągi trójmiejskiej SKM przestały kursować na odcinku Lębork - Słupsk.[7]
Połączenia lokalne całoroczne
- Gdynia Główna
- Olsztyn Główny
- Tczew
- Elbląg
- Malbork
- Bydgoszcz
- Koszalin
- Białogard
- Szczecin Główny
- Miastko
- Szczecinek
- Ustka
Zobacz też
Bibliografia
- Wolfram Bäumer, Siegfried Bufe: Eisenbahnen in Pommern, Bufe Fachbuch Verlag Egglham und München 1988, 255 s., ISBN 3-922138-34-9
- R. Witkowski: Kolej Doliny Słupi, Świat Kolei 6/2004, Emi Press Łódź
- R. Witkowski: Słupska Kolej Powiatowa, Świat Kolei 9/2005, Emi Press Łódź
- R. Witkowski: Słupskie Koleje Powiatowe, Świat Kolei 11/2005, Emi Press Łódź
Przypisy
- ↑ Peron 3 jest przedłużeniem peronu 2.
- ↑ Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 411
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. 2020-01-27. [dostęp 2020-01-30].
- ↑ Jarosław Kowalski: Był sobie Słupsk. W pajęczynie żelaznych dróg.. 2006-06-09. [dostęp 2012-06-03].
- ↑ Edward Kasierski: 140 lat temu do Słupska wjechał pierwszy pociąg. [dostęp 2012-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-24)].
- ↑ Słupsk. Protest przeciw likwidacji pociągów dalekobieżnych. 2009-13-08. [dostęp 2012-06-03].
- ↑ www.skm.pkp.pl
Linki zewnętrzne
- Słupsk w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Słupsk | ||
Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (131,173 km) | ||
Słupsk Ryczewo | Reblino odległość: 8,409 km | |
Linia 405 Piła Główna – Ustka (175,004 km) | ||
Kobylnica Słupska odległość: 3,634 km | Słupsk Północny odległość: 1,874 km | |
Linia Słupsk – Budowo (0,0 km) | ||
Słupsk Przymieście odległość: 1,4 km | ||
Linia Słupsk – Cecenowo (0,0 km) | ||
Słupsk Ryczewo |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
head station, track to the left
head station, track to the left
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
station at track aqross
head station, track to the right
head station, track to the right
Autor: Tomasz Górny (Nemo5576), Licencja: CC BY-SA 3.0
Słupsk. Dworzec kolejowy.
Dworzec,Słupsk 1869
Autor:
Mapa Słupska, Polska
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: Tomasz "Nemo5576" Górny, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zespół trakcyjny EN71-049. Stacja kolejowa Słupsk