Słupsk (stacja kolejowa)

Słupsk
Ilustracja
Dworzec współcześnie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Słupsk

Lokalizacja

Śródmieście, Zatorze

Data otwarcia

1 lipca 1869

Poprzednie nazwy

Stolp

Dane techniczne
Liczba peronów

3[1]

Liczba krawędzi
peronowych

6

Kasy

T

Linie kolejowe
Położenie na mapie Słupska
Mapa konturowa Słupska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Słupsk”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Słupsk”
Ziemia54°28′02″N 17°00′57″E/54,467222 17,015833
Portal Transport szynowy

Słupsk – pasażerska i towarowa stacja kolejowa w Słupsku, jedna z największych na terenie województwa pomorskiego. Jest to stacja węzłowa, linia kolejowa nr 202 z Gdańska Głównego do Stargardu krzyżuje się tutaj z linią kolejową nr 405, łączącą stację Piła Główna z przystankiem osobowym Ustka.

Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca wojewódzkiego[2]. Zatrzymują się tu wszystkie pociągi pasażerskie.

W roku 2018 stacja obsługiwała ok. 3700 pasażerów na dobę[3].

Położenie i infrastruktura

Stacja położona jest w zachodniej części centrum miasta, przy ul. H. Kołłątaja 32, i oddziela śródmieście od wielkopłytowych osiedli mieszkaniowych z lat 70. XX wieku. Dworzec zamyka ul. Wojska Polskiego, dawniej główną arterię miasta. Stacja pasażerska posiada trzy perony, z czego peron trzeci jest przedłużeniem peronu drugiego i, jako peron czołowy, obsługuje wyłącznie pociągi REGIO w kierunku Ustki. Perony połączone są z dworcem przejściem podziemnym. Stacja towarowa położona jest dokładnie naprzeciwko dworca pasażerskiego. Tory stacyjne zostały zelektryfikowane w 1988. Stacja dysponuje zarówno semaforami świetlnymi, jak i kształtowymi.

W wyniku zmniejszenia rangi Słupska jako węzła kolejowego, duża część infrastruktury stacyjnej została rozebrana; dawne warsztaty ZNTK zostały zburzone, a w ich miejscu wybudowano hipermarket sieci Kaufland. Zabytkową lokomotywownię, architektonicznie wzorowaną na pilskiej i wieże wodne rozebrano w początkach XXI wieku. Tzw. „mały dworzec”, który obsługiwał ruch pasażerski przed przeniesieniem stacji bliżej Śródmieścia, został zburzony w 2011.

Historia

Dworzec w 1869
Skład trójmiejskiej SKM na peronie 1. stacji w Słupsku

Pierwsze połączenie kolejowe, od strony Koszalina, zostało uruchomione 1 lipca 1869. Jednocześnie oddano do użytku zaplecze kolejowe wraz z „małym dworcem”, położonym na terenie dzisiejszych warsztatów naprawczych wagonów. Kolejne połączenia otwierano: we wrześniu 1870 do Gdańska, w 1878 do Piły i Ustki, w 1894 do Dębnicy Kaszubskiej (w 1906 przedłużona do Budowa) i odcinki wąskotorowe do Smołdzina i Cecenowa (przekute na normalnotorowe w latach 1913 - 1933). Słupsk stał się ważnym węzłem kolejowym, a szczególną popularnością cieszyły się codzienne połączenia do Ustki[4]. W latach 20. XX wieku wybudowano w Słupsku parowozownię na 24 stanowiska. Miała ona dwie obrotnice i kształt wachlarza. Po wojnie przystosowano ją także do obsługi spalinowozów[5].

Wkroczenie Armii Czerwonej do miasta bardzo negatywnie wpłynęło na sytuację kolei w Słupsku. Żołnierze radzieccy rozebrali linie kolei powiatowych do Budowa i Smołdzina, a także drugi tor na obecnej linii kolejowej nr 202 na odcinku Słupsk-Lębork. Ucierpiał także dworzec, zniszczony w znacznej części i nigdy już nieodbudowany w swojej przedwojennej formie. Niemniej, już w niecałe trzy miesiące po zajęciu miasta, 27 maja 1945 przywrócono połączenie pasażerskie z Lęborkiem, a później z Ustką, Koszalinem, Piłą i innymi miastami regionu. Jako że duża część infrastruktury zachowała się, miasto nie straciło swojego węzłowego znaczenia. W 1975 utworzono tu Dyrekcję Rejonową Kolei Państwowych, przekształconą w 1983 w Rejon Przewozów Kolejowych, a osiem lat później - w 1991 w Zakład Przewozów Pasażerskich. Wtedy też oddano do użytku nowy budynek dworca.

W latach 90. XX wieku Słupsk zaczął powoli tracić na znaczeniu jako węzeł kolejowy. W 1997 likwidacji uległy Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego, a w 1999 rozwiązano Zakład Przewozów Pasażerskich. Wtedy stacja i wagonownia Słupsk zostały podporządkowane Pomorskiemu Zakładowi Przewozów Regionalnych. Po 2000 lokomotywownia została przejęta przez Zakład Taboru w Gdyni, co de facto oznaczało jej likwidację. Od 2008 działają jedynie warsztaty naprawcze wagonów przy ul. Grunwaldzkiej. W 2009 podjęto próbę likwidacji kluczowych połączeń dalekobieżnych, łączących miasto m.in. z Warszawą i Poznaniem[6], została ona jednak wycofana wskutek protestu mieszkańców.

Od 2007 do Słupska dojeżdżają pociągi trójmiejskiej SKM, które na trasie Trójmiasto-Słupsk zastąpiły Przewozy Regionalne. Od 2015 roku w sezonie letnim przez stacje kursuje pociąg "Słoneczny" spółki Koleje Mazowieckie jadący z Warszawy do Ustki.

Od 10 grudnia 2017 pociągi trójmiejskiej SKM przestały kursować na odcinku Lębork - Słupsk.[7]

Połączenia lokalne całoroczne

Zobacz też

Bibliografia

  • Wolfram Bäumer, Siegfried Bufe: Eisenbahnen in Pommern, Bufe Fachbuch Verlag Egglham und München 1988, 255 s., ISBN 3-922138-34-9
  • R. Witkowski: Kolej Doliny Słupi, Świat Kolei 6/2004, Emi Press Łódź
  • R. Witkowski: Słupska Kolej Powiatowa, Świat Kolei 9/2005, Emi Press Łódź
  • R. Witkowski: Słupskie Koleje Powiatowe, Świat Kolei 11/2005, Emi Press Łódź

Przypisy

  1. Peron 3 jest przedłużeniem peronu 2.
  2. Wykaz stacji pasażerskich wraz z ich kategoryzacją oraz określeniem dostępności do obiektu, l.p. 411
  3. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska na stacjach w Polsce w 2018 r.. 2020-01-27. [dostęp 2020-01-30].
  4. Jarosław Kowalski: Był sobie Słupsk. W pajęczynie żelaznych dróg.. 2006-06-09. [dostęp 2012-06-03].
  5. Edward Kasierski: 140 lat temu do Słupska wjechał pierwszy pociąg. [dostęp 2012-06-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-24)].
  6. Słupsk. Protest przeciw likwidacji pociągów dalekobieżnych. 2009-13-08. [dostęp 2012-06-03].
  7. www.skm.pkp.pl

Linki zewnętrzne

Słupsk
Linia 202 Gdańsk Główny – Stargard (131,173 km)
BSicon KBHFl.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Słupsk Ryczewo
BSicon BHFq.svg
BSicon STRq.svgBSicon STRq.svgBSicon KBHFr.svgReblino
odległość: 8,409 km
Linia 405 Piła Główna – Ustka (175,004 km)
BSicon KBHFl.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Kobylnica Słupska
odległość: 3,634 km
BSicon BHFq.svg
BSicon STRq.svgBSicon STRq.svgBSicon KBHFr.svgSłupsk Północny
odległość: 1,874 km
Linia Słupsk – Budowo (0,0 km)
BSicon KBHFl.svg
BSicon STRq.svgBSicon STRq.svgBSicon KBHFr.svgSłupsk Przymieście
odległość: 1,4 km
Linia Słupsk – Cecenowo (0,0 km)
BSicon KBHFl.svg
BSicon STRq.svgBSicon STRq.svgBSicon KBHFr.svgSłupsk Ryczewo

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Tickmark icon.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon BHFq.svg
station at track aqross
BSicon KBHFr.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFeq.svg
head station, track to the right
Slupsk90915791-1.jpg
Dworzec,Słupsk 1869
Słupsk location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Słupska, Polska
OOjs UI icon check.svg
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
EN71-049 (Nemo5576).jpg
Autor: Tomasz "Nemo5576" Górny, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zespół trakcyjny EN71-049. Stacja kolejowa Słupsk