S-1 (przelicznik)

S-1
Premiera

1958-1959

następca:
Odra 1001

S-1[1][2][3] (S1[1][4][5]) – projekt cyfrowego przelicznika (maszyny cyfrowej o stałym programie)[1], opracowany przez zespół Jerzego Gradowskiego[1][3] w Zakładzie Aparatów Matematycznych PAN[1][2][3][4]. Model tej maszyny opracowany został w latach 1958–1959[4]. Konstrukcja przelicznika oparta była o lampy elektronowe[3]. Komputer ten z założenia przeznaczony był do współpracy z układami sterowania[4]. Oparta była na nim logika komputera Odra 1001[1][2][3][4][5].

Wybór przelicznika S-1 jako pierwowzoru dla maszyny Odra 1001 nastąpił po rozmowach jakie przeprowadził przedstawiciel zakładów Elwro, dyrektor Marian Tarnkowski, w Warszawie w tamtejszych ośrodkach naukowych. Po niepowodzeniu w negocjacjach z docentem Romualdem Marczyńskim w sprawie maszyny EMAL-2, powstałej w Grupie Aparatów Matematycznych (GAM) Państwowego Instytutu Matematycznego w Warszawie, które wynikały ze zbyt długiego (2-letniego) zadeklarowanego okresu oczekiwania na dokumentację komputera, podczas gdy dla Elwro akceptowalne było uzyskanie dokumentacji w ciągu około pięciu miesięcy. Także po niepowodzeniach w poszukiwaniu odpowiedniej maszyny w innych ośrodkach, udało się uzyskać z Zakładu Aparatów Matematycznych PAN gotową dokumentację logiczną oraz opis elementów podstawowych właśnie przelicznika S-1. Na ich podstawie po pewnych modyfikacjach, polegających między innymi na zastąpieniu tych elementów, które opracowane zostały jako układy lampowe, układami opartymi na elementach półprzewodnikowych (tranzystory, diody), oraz wyposażeniu maszyny w pamięć bębnową o pojemności 1024 słów 18-bitowych, opracowano w 1960 r. założenia techniczne dla komputera Odra 1001[3].

Uwaga: brak danych o jego ukończeniu albo zarzuceniu.

Przypisy

  1. a b c d e f Wojciech Nowakowski, 50 lat polskich komputerów. Historia romantyczna, Warszawa: Instytut Maszyn Matematycznych, 2008, s. 6 [dostęp 2022-10-31].
  2. a b c Jan Madey, Maciej M. Sysło, Początki informatyki w Polsce, s. 10.
  3. a b c d e f Roman Zuber, Moje wspomnienia o Elwro, s. 5-6.
  4. a b c d e Historia elektryki... s. 711
  5. a b Walczak, Komputery... s.64

Bibliografia

  • Historia elektryki. T. III. Cz. 15: Maszyny matematyczne, automatyka i elektroniczna aparatura pomiarowa w PRL. Stowarzyszenie Elektryków Polskich, 1974. (pol.).
  • Tadeusz Walczak: Komputery. Zasady działania i metody zastosowań. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, 1982. ISBN 83-208-0185-0. (pol.).

Linki zewnętrzne