SM-65 Atlas

SM-65 Atlas D
Ilustracja
Państwo Stany Zjednoczone
ProducentGeneral Dynamics
(Convair Division)
Inne nazwyMGM-16
TypICBM
Przeznaczeniepocisk strategiczny
Wyrzutniawyrzutnie naziemne
Statusnieaktywny
Lata służby1959–1965
Długość23,11 m
Średnica3,05 m
Masa startowa120 200 kg
Napęd„półtora stopniowy” na paliwo ciekłe
o ciągu 163 293,25 kg
Prędkość26 Ma (8,6 km/s)
Zasięg14 000 km
Udźwig1 głowica
NaprowadzanieBezwładnościowe,
z komendową (radiową) korekcją trajektorii
CelnośćCEP: nieznana
(przypuszczalnie 3000–5000 m)[1]
Głowicajądrowa, Mk-2/W-49 1,44 Mt

SM-65 Atlas – rodzina pierwszych amerykańskich międzykontynentalnych pocisków balistycznych (ICBM). W latach 1959–1965 w służbie pozostawały pociski Atlas D oraz Atlas E i F. Stacjonujące na naziemnych stanowiskach startowych pociski tych typów miały dwustopniowy napęd z pięcioma silnikami na paliwo ciekłe i przenosiły głowice jądrowe o mocy 1,44 Mt (Atlas D) i 3,75 Mt (Atlas E/F). Do dziś (2015) żaden z typów amerykańskich pocisków ICBM nie dysponował równie wielkim zasięgiem – wynoszącym 14 000 km, jednak z powodu słabej celności pociski te przeznaczone były jedynie do niszczenia wielkich skupisk ludności. Z uwagi na trudności eksploatacyjne oraz ich niewystarczającą skuteczność zastąpiono je pociskami Minuteman I.

Geneza

Początki rozwoju pocisków Atlas sięgają 1945 roku, kiedy Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych (US Air Force – USAF) rozpoczęły prace nad strategicznym pociskiem dalekiego zasięgu, wykorzystując technologie opracowane dla niemieckiego pocisku V2. W kwietniu 1946 roku Consolidated Vultee Aircraft Corporation (Convair) otrzymała kontrakt dla projektu MX-744 (Missile X 744), zmierzającego do opracowania prototypu pocisku z ruchomymi dyszami, ciśnieniowym kadłubem oraz oddzielanym w locie stożkiem ochronnym. Projekt został oficjalnie anulowany już w 1947 roku, gdyż siły powietrzne USA skoncentrowały się w tym czasie na konstrukcji atmosferycznych pocisków rakietowych, jednakże Convair na własne ryzyko, w dalszym ciągu prowadził prace i testy prowadzące do rozwoju nowych koncepcji konstrukcji pocisków balistycznych.

Atlas A

Siły powietrzne USA na powrót udzieliły wsparcia programowi pocisku balistycznego w styczniu 1951 roku, w związku z wojną w Korei. Dzięki zainteresowaniu USAF Convair rozpoczął konstrukcję rakietowego pocisku balistycznego o zasięgu 6000 mil (9656 km) zdolnego do dostarczenia do celu ładunku o wadze 8000 funtów (3628,73 kg) z precyzją do 1000 stóp (304,8 m). W rezultacie stworzono pierwszą konstrukcję pocisku Atlas o wysokości 160 stóp (48,76 m), 12 stóp (3,65 m) średnicy, napędzanego „jednym i pół” (Stage and a half) stopniem napędowym. Pięć rakietowych silników, w jakie był wyposażony, produkowały do 60 000 funtów (27 215,54 kg) ciągu. Tymczasem nowe konstrukcje lekkich głowic nuklearnych spowodowały, iż pocisk był lżejszy niż się spodziewano, a przez to dysponował większym zasięgiem niż zakładany. Mimo sukcesów konstrukcyjnych, siły powietrzne wahały się z przyznaniem priorytetu temu programowi, w rezultacie czego zbyt niskie finansowanie spowolniło program aż do roku 1954, kiedy Raport Komitetu Teapota zarekomendował Kongresowi USA udzielenie programowi balistycznemu najwyższego priorytetu. Skutkiem raportu, jeszcze w tym samym roku, USAF umieściły program rakietowego pocisku balistycznego na czele swych priorytetów, co znacznie przyśpieszyło trwające prace i doprowadziło do konstrukcji pocisku napędzanego trzema silnikami rakietowymi na paliwo ciekłe o łącznym ciągu 240 000 funtów (108 862,16 kg) przenoszącego głowicę o masie 1500 funtów (680,38 kg). Pierwsze loty testowe pocisku Atlas A rozpoczęły się w czerwcu 1957 roku, przy czym sześć z pierwszych ośmiu startów zakończyło się eksplozją na wyrzutni lub w jej pobliżu, dwa zaś pociski przeleciały dystans 600 mil morskich, zaś maksymalny osiągnięty przez nie pułap wynosił zaledwie 57,5 mil morskich. Pociski typu A napędzane były silnikami na paliwo ciekłe, przy czym z uwagi na właściwości chemiczne tego rodzaju paliwa, stacjonować musiały z nienapełnionymi zbiornikami, tankowanie zaś przed startem było skomplikowaną i niebezpieczną kilkunastogodzinną procedurą.

Przypisy

  1. Atlas D (ang.). W: MissileThreat.com [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-18)].

Bibliografia

  • Mark A Berhow, US Strategic and Defensive Missile Systems, Nowy Jork, NY, USA, Osprey Publishing Limited, 2005, ISBN 978-1-84176-838-0. (ang.)
  • Atlas D (ang.). W: MissileThreat.com [on-line]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-18)].

Media użyte na tej stronie

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Atlas V(401) launches with LRO and LCROSS cropped.jpg
Trailing a column of fire, the Atlas V(401) carrying NASA's Lunar Reconnaissance Orbiter, or LRO, and NASA's Lunar Crater Observation and Sensing Satellite, known as LCROSS, hurtles off Launch Complex 41 at Cape Canaveral Air Force Station in Florida. LRO and LCROSS are the first missions in NASA's plan to return humans to the moon and begin establishing a lunar outpost by 2020. The LRO also includes seven instruments that will help NASA characterize the moon's surface: DIVINER, LAMP, LEND, LOLA , CRATER, Mini-RF and LROC. Launch was on-time at 21:32 UTC.
Atlas-F.jpg
Atlas 3F prior to failed launch attempt
Atlas missile test launch.jpg
Atlas missile launch (Febr. 20, 1958). Original image caption: Cape Canaveral - February 20, 1958 -- The launch of a U.S. Air Force Atlas missle, test number 449, takes place from the Air Force Missle Test Center.