SMS Breslau
 „Breslau” | |
| Historia | |
| Stocznia | A.G. Vulcan |
|---|---|
| Położenie stępki | 1910 |
| Wodowanie | 16 maja 1911 |
 Kaiserliche Marine | |
| Nazwa | SMS „Breslau” |
| Wejście do służby | 1912 |
 Imperium Osmańskie | |
| Nazwa | „Midilli” |
| Zatonął | 20 stycznia 1918 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność | 4550 ton |
| Długość | 136 m |
| Szerokość | 14 m |
| Zanurzenie | 5,48 m |
| Napęd | |
| 4 śruby, 16 kotłów Schulz-Thorneycroft, 25 000 KM (19 MW) | |
| Prędkość | 27,5 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| po zbudowaniu: 12 dział kalibru 105 mm/45 dwie wyrzutnie torped kal. 483 mm 120 min jako „Midilli”: 8 × 150 mm 120 min 2 wyrzutnie torped kal. 483 mm | |
| Załoga | 370 |
SMS Breslau, potem Midilli – niemiecki krążownik lekki typu Magdeburg z okresu I wojny światowej. Zwodowany w stoczni Vulcan w Szczecinie, służył w Kaiserliche Marine (Marynarka Cesarstwa Niemieckiego), w jej Mittelmeerdivision na Morzu Śródziemnym (wraz z krążownikiem liniowym „Goeben”) od 1912 do 16 sierpnia 1914, kiedy przekazany został (wraz z „Goebenem”) imperium osmańskiemu; tam otrzymał imię „Midilli”[a].
Na początku I wojny światowej SMS „Breslau” wraz z SMS „Goeben” operowały na Morzu Śródziemnym. Otrzymały one zadanie zablokowania transportów wojsk z Algierii do Francji, ale wobec dużej koncentracji okrętów francuskich i brytyjskich mogły swoim nękającym ostrzałem jedynie utrudniać załadunek w algierskich portach Annaba (Bône) (4 sierpnia 1914) oraz Philippeville.
Przekazanie okrętów „Goeben” i „Breslau” w darze Turcji było posunięciem politycznym, skutecznie zachęcającym to państwo do przyłączenia się do I wojny światowej po stronie państw centralnych. Pomimo formalnego podniesienia na nich bandery tureckiej obydwa nadal obsadzone były marynarzami niemieckimi[b]. Na SMS „Breslau” służył m.in. (w stopniu fähnricha – chorążego) Karl Dönitz, późniejszy dowódca Kriegsmarine. Okręty nadal popularnie były znane pod dawnymi nazwami, oraz są na ogół określane tak w literaturze. Przez większość wojny oba okręty działały na Morzu Czarnym. 19 stycznia 1918 otrzymały rozkaz przejścia przez Dardanele na Morze Śródziemne w celu podjęcia działań przeciw brytyjskiej Royal Navy.
Już następnego dnia, tj. 20 stycznia, doszło do bitwy morskiej nieopodal wyspy Imroz na Morzu Trackim. „Goeben” i „Breslau” zatopiły wówczas dwa monitory: HMS „Raglan” i M28, potem jednak weszły na pole minowe. O 8:33 „Breslau” wszedł na miny, która uszkodziła mu ster[1]. Jednocześnie, okręty były atakowane przez brytyjskie lotnictwo i według niektórych źródeł, „Breslau” otrzymał także jedno trafienie bombą[2]. „Goeben” podjął próbę rzucenia holu krążownikowi, lecz sam wszedł na minę i doznał uszkodzeń[c]. Około godziny 9 „Breslau” wszedł na kolejne dwie miny, które zniszczyły rufową kotłownię i lewoburtową turbinę, powodując przechył na lewą burtę i przegłębienie na rufę[1]. Tonący już krążownik uderzył o 9:05 w jeszcze dwie miny, pod dziobem i na wysokości mostka, po czym zatonął[1]. Zginęło wówczas 330 członków jego załogi. Brytyjskie niszczyciele uratowały 172 członków załogi[1].
Dowódcy SMS Breslau
- kmdr por. Leberecht von Klitzing; maj 1912 – wrzesień 1913
- kmdr por. Paul Kettner; październik 1913 – styczeń 1915
- kmdr ppor. Rudolf Madlung; styczeń 1915 – luty 1915
- kmdr Leberecht von Klitzing; luty 1915 – sierpień 1915
- kmdr ppor. Wolfram Knorr; wrzesień 1915 – lipiec 1917
- kmdr por./kmdr Georg von Hippel; sierpień 1917 – styczeń 1918
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Midilli to turecka nazwa miasta Mitylena, stolicy wyspy Lesbos utraconej przez Turcję na rzecz Grecji wskutek wojen bałkańskich 1912/1913.
- ↑ Pozostali oni w takich samych mundurach, jakich używali w marynarce niemieckiej z tym, że otrzymali inne nakrycia głowy: czerwone fezy z czarnym frędzlem. Korzystali z nich jednak w ograniczonym stopniu, na zachowanych fotografiach z tureckiego okresu służby noszą czapki, których używali przed sierpniem 1914.
- ↑ Na tym samym polu minowym uszkodzony został wówczas trzema minami także „Goeben”, ale udało mu się wrócić do portu; po remoncie wrócił do służby we flocie tureckiej i służył aż do roku 1971.
Przypisy
- ↑ a b c d Nykiel 2008 ↓, s. 27-28.
- ↑ Nykiel 2008 ↓, s. 28 (przypis 15).
Bibliografia
- Piotr Nykiel. Goblo! − Rajd na Imroz 20 stycznia 1918. „Okręty Wojenne”. nr 87 (1/2008), 2008. ISSN 1231-014X.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
.svg)
War Ensign of the en:German Empire from 1903-1919 (correction of date shown on image which shows 1918). Based on image of coat of arms at [1]. Currently unable to add further details for crown or further details to sceptor due to lack of high-quality images of the coat of arms.
(c) Bundesarchiv, Bild 134-B3821 / CC-BY-SA 3.0
Kleiner Kreuzer Breslau Stapell.: 16.5.1911
[Kreuzer Breslau unter türkischer Flagge "Midillih"].svg)
The Ottoman flag of 1844–1922. Late Ottoman flag which was made based on the historical documents listed in the Source section. Note that a five-pointed star was rarely used in the star-and-crescent symbol before the 19th century.