SMS Breslau
 „Breslau” | |
| Historia | |
| Stocznia | A.G. Vulcan |
|---|---|
| Położenie stępki | 1910 |
| Wodowanie | 16 maja 1911 |
 Kaiserliche Marine | |
| Nazwa | SMS „Breslau” |
| Wejście do służby | 1912 |
 Imperium Osmańskie | |
| Nazwa | „Midilli” |
| Zatonął | 20 stycznia 1918 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność | 4550 ton |
| Długość | 136 m |
| Szerokość | 14 m |
| Zanurzenie | 5,48 m |
| Napęd | |
| 4 śruby, 16 kotłów Schulz-Thorneycroft, 25 000 KM (19 MW) | |
| Prędkość | 27,5 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| po zbudowaniu: 12 dział kalibru 105 mm/45 dwie wyrzutnie torped kal. 483 mm 120 min jako „Midilli”: 8 × 150 mm 120 min 2 wyrzutnie torped kal. 483 mm | |
| Załoga | 370 |
SMS Breslau, potem Midilli – niemiecki krążownik lekki typu Magdeburg z okresu I wojny światowej. Zwodowany w stoczni Vulcan w Szczecinie, służył w Kaiserliche Marine (Marynarka Cesarstwa Niemieckiego), w jej Mittelmeerdivision na Morzu Śródziemnym (wraz z krążownikiem liniowym „Goeben”) od 1912 do 16 sierpnia 1914, kiedy przekazany został (wraz z „Goebenem”) imperium osmańskiemu; tam otrzymał imię „Midilli”[a].
Na początku I wojny światowej SMS „Breslau” wraz z SMS „Goeben” operowały na Morzu Śródziemnym. Otrzymały one zadanie zablokowania transportów wojsk z Algierii do Francji, ale wobec dużej koncentracji okrętów francuskich i brytyjskich mogły swoim nękającym ostrzałem jedynie utrudniać załadunek w algierskich portach Annaba (Bône) (4 sierpnia 1914) oraz Philippeville.
Przekazanie okrętów „Goeben” i „Breslau” w darze Turcji było posunięciem politycznym, skutecznie zachęcającym to państwo do przyłączenia się do I wojny światowej po stronie państw centralnych. Pomimo formalnego podniesienia na nich bandery tureckiej obydwa nadal obsadzone były marynarzami niemieckimi[b]. Na SMS „Breslau” służył m.in. (w stopniu fähnricha – chorążego) Karl Dönitz, późniejszy dowódca Kriegsmarine. Okręty nadal popularnie były znane pod dawnymi nazwami, oraz są na ogół określane tak w literaturze. Przez większość wojny oba okręty działały na Morzu Czarnym. 19 stycznia 1918 otrzymały rozkaz przejścia przez Dardanele na Morze Śródziemne w celu podjęcia działań przeciw brytyjskiej Royal Navy.
Już następnego dnia, tj. 20 stycznia, doszło do bitwy morskiej nieopodal wyspy Imroz na Morzu Trackim. „Goeben” i „Breslau” zatopiły wówczas dwa monitory: HMS „Raglan” i M28, potem jednak weszły na pole minowe. O 8:33 „Breslau” wszedł na miny, która uszkodziła mu ster[1]. Jednocześnie, okręty były atakowane przez brytyjskie lotnictwo i według niektórych źródeł, „Breslau” otrzymał także jedno trafienie bombą[2]. „Goeben” podjął próbę rzucenia holu krążownikowi, lecz sam wszedł na minę i doznał uszkodzeń[c]. Około godziny 9 „Breslau” wszedł na kolejne dwie miny, które zniszczyły rufową kotłownię i lewoburtową turbinę, powodując przechył na lewą burtę i przegłębienie na rufę[1]. Tonący już krążownik uderzył o 9:05 w jeszcze dwie miny, pod dziobem i na wysokości mostka, po czym zatonął[1]. Zginęło wówczas 330 członków jego załogi. Brytyjskie niszczyciele uratowały 172 członków załogi[1].
Dowódcy SMS Breslau
- kmdr por. Leberecht von Klitzing; maj 1912 – wrzesień 1913
- kmdr por. Paul Kettner; październik 1913 – styczeń 1915
- kmdr ppor. Rudolf Madlung; styczeń 1915 – luty 1915
- kmdr Leberecht von Klitzing; luty 1915 – sierpień 1915
- kmdr ppor. Wolfram Knorr; wrzesień 1915 – lipiec 1917
- kmdr por./kmdr Georg von Hippel; sierpień 1917 – styczeń 1918
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Midilli to turecka nazwa miasta Mitylena, stolicy wyspy Lesbos utraconej przez Turcję na rzecz Grecji wskutek wojen bałkańskich 1912/1913.
- ↑ Pozostali oni w takich samych mundurach, jakich używali w marynarce niemieckiej z tym, że otrzymali inne nakrycia głowy: czerwone fezy z czarnym frędzlem. Korzystali z nich jednak w ograniczonym stopniu, na zachowanych fotografiach z tureckiego okresu służby noszą czapki, których używali przed sierpniem 1914.
- ↑ Na tym samym polu minowym uszkodzony został wówczas trzema minami także „Goeben”, ale udało mu się wrócić do portu; po remoncie wrócił do służby we flocie tureckiej i służył aż do roku 1971.
Przypisy
- ↑ a b c d Nykiel 2008 ↓, s. 27-28.
- ↑ Nykiel 2008 ↓, s. 28 (przypis 15).
Bibliografia
- Piotr Nykiel. Goblo! − Rajd na Imroz 20 stycznia 1918. „Okręty Wojenne”. nr 87 (1/2008), 2008. ISSN 1231-014X.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
.svg)
War Ensign of the en:German Empire from 1903-1919 (correction of date shown on image which shows 1918). Based on image of coat of arms at [1]. Currently unable to add further details for crown or further details to sceptor due to lack of high-quality images of the coat of arms.
.svg)
The Ottoman flag of 1844–1922. Late Ottoman flag which was made based on the historical documents listed in the Source section. Note that a five-pointed star was rarely used in the star-and-crescent symbol before the 19th century.
(c) Bundesarchiv, Bild 134-B3821 / CC-BY-SA 3.0
Kleiner Kreuzer Breslau Stapell.: 16.5.1911
[Kreuzer Breslau unter türkischer Flagge "Midillih"]