SMS Zähringen

SMS Zähringen

Klasa	Pancernik
Typ	Wittelsbach
Historia
Stocznia	Germaniawerft
Początek budowy	21 listopada 1899
Wodowanie	12 czerwca 1901
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	25 października 1902
Reichsmarine
Kriegsmarine
Wycofanie ze służby	grudzień 1944
Los okrętu	złomowany w 1950 w Gdyni
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	12 790 t
Długość	126,8 m
Szerokość	22,8 m
Zanurzenie	7,95 m
Napęd
kotły parowe, trzy 3-cylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania; 3 śruby napędowe moc siłowni: 14 500 KM
Prędkość	18 węzłów
Uzbrojenie
4 działa kalibru 240 mm w dwóch dwudziałowych wieżach (2 x II) 18 dział kalibru 150 mm w kazamatach 12 dział kalibru 88 mm 6 podwodnych wyrzutni torped kal. 450 mm
Opancerzenie
burty: do 225 mm wieże artylerii: do 250 mm pokład: do 50 mm
Załoga	680

SMS Zähringen – niemiecki pancernik typu Wittelsbach z okresu I wojny światowej. W skład Cesarskiej Marynarki Wojennej wszedł w październiku 1902 roku. Okręt otrzymał imię dla uczczenia niemieckiego średniowiecznego rodu szlacheckiego Zähringen. Od 1917 roku używany w charakterze okrętu-celu. W grudniu 1944 roku zatopiony przez brytyjskie lotnictwo w gdyńskim porcie. Podniesiony z dna i ponownie zatopiony w celu blokady portu w marcu 1945 roku.

Projekt i budowa

SMS „Zähringen” został zamówiony jako kolejna jednostka typu Wittelsbach, w ramach pierwszego programu rozbudowy floty opracowanego w 1898 roku. Zamówienie na trzeci pancernik tego typu zostało przydzielone stoczni Germaniawerft w Kilonii.

Budowa okrętu rozpoczęła się 21 listopada 1899 roku. Wodowanie nastąpiło 12 czerwca 1901 roku. Wejście do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej nastąpiło 25 października 1902 roku.

Służba

Po wejściu do służby wszedł w skład I Eskadry floty niemieckiej. Szybki postęp w rozwoju budownictwa okrętowego, a w szczególności wprowadzanie po 1906 roku do służby drednotów spowodowały, że „Zähringen” stał się jednostką przestarzałą. 21 września 1910 roku został wycofany ze służby. W 1912 ponownie wszedł do służby. Podczas manewrów floty na Morzu Północnym 4 września 1912 roku w wyniku wypadku staranował i zatopił niszczyciel SMS G 171, w wyniku czego zginęło 7 osób^[1].

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku przywrócony do służby operacyjnej i przydzielony do 4. eskadry pancerników operującej na Bałtyku. W 1916 roku został wycofany ze służby i rozbrojony. W 1917 roku przebudowano go na okręt-cel^[2].

W kwietniu 1919 roku wpłynął do gdańskiego portu, gdzie został wycofany ze służby. Zgodnie z artykułem 181 traktatu wersalskiego, „Zähringen” i jego jednostki bliźniacze, miały być rozbrojone lub złomowane^[3]. W Reichsmarine mógł pozostać jedynie jako jednostka pomocnicza. W 1920 roku z okrętu zdjęto uzbrojenie, przekształcając go w jednostkę mieszkalną. Rolę tę pełnił w Wilhelmshaven do 1926 roku. W 1927 roku na okręcie zainstalowano urządzenia radiowe umożliwiające jego zdalne sterowanie jako okrętem-celem^[2]. W tej roli był wykorzystywany do 18 grudnia 1944 roku, kiedy został zatopiony przez brytyjskie lotnictwo w gdyńskim porcie. Podniesiony z dna basenu portowego, ponownie zatopiony w celu zablokowania gdyńskiego portu 26 marca 1945 roku^[4]. Podnoszenie i złomowanie okrętu zakończyło się w 1950 roku^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Erich Gröner: German Warships: 1815–1945. Annapolis: Naval Institute Press, 1990. ISBN 978-0-87021-790-6.
• J. Gozdawa-Gołębiewski: I wojna światowa na morzu. 1994.
• T. Wywerka-Prekurat: Wykaz stanu flot wojennych państw uczestniczących w I W.Ś..