SM UB-42

SM UB-42
Ilustracja
Jednostka bliźniacza UB-42 – SM UB-45 z załogą na Morzu Czarnym w 1916 roku
Klasaokręt podwodny
TypUB II
Historia
StoczniaAG Weser, Brema (Werk 244)
Początek budowy31 lipca 1915
Wodowanie4 marca 1916
 Kaiserliche Marine
Wejście do służby23 marca 1916
Wycofanie ze służby16 listopada 1918
Los okrętupoddany
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu
263 tony
287 ton
Długość36,13 metra
Szerokość3,2 metra
Zanurzenie3,7 metra
Zanurzenie testowe50 metrów
Rodzaj kadłubajednokadłubowy
Napęd
2 x silnik Diesla (284 KM), 2 x silnik elektryczny (180 KM)
2 wały napędowe, 2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu
9,15 węzła
5,81 węzła
Zasięg6940 Mm przy 5 węzłach (pow.)
45 Mm przy 4 węzłach (zan.)
Uzbrojenie
4 torpedy, potem 6, działo 5 cm SK L/40
Wyrzutnie torpedowe2 × 500 mm (dziób)
Załoga23 osoby

SM UB-42 – niemiecki okręt podwodny typu UB II zbudowany w stoczni AG Weser (Werk 244) w Bremie w roku 1916. Zwodowany 4 marca 1916 roku, wszedł do służby w Kaiserliche Marine 23 marca 1916 roku. W czasie swojej służby, SM UB-42[a] odbył 13 patroli, w czasie których zatopił 11 statków o łącznej pojemności 16 047 BRT, uszkodził 1 okręt o wyporności 1200 ton oraz zajął jeden jako pryz o pojemności 97 BRT[1]. Służbę rozpoczął w Flotylli Pula (niem. Deutsche U-Halbflotille Pola). 16 sierpnia 1916 roku okręt został przeniesiony do Constantinople Flotilla (niem. U-Halbflottille Konstantinopel), w ramach której operował do końca wojny.

Budowa

SM UB-42 był siódmym z typu UB II zbudowanym w stoczni w Bremie jako następca typu UB I. Był średnim jednokadłubowym okrętem przeznaczonym do działań przybrzeżnych, o prostej konstrukcji, długości 36,13 metra, wyporności w zanurzeniu 263 ton, zasięgu 6940 Mm przy prędkości 5 węzłów na powierzchni oraz 45 Mm przy prędkości 4 węzłów w zanurzeniu[2]. W typie II poprawiono i zmodernizowano wiele rozwiązań, które były uważane za wadliwe w typie I. Zwiększono moc silników, pojedynczy wał zastąpiono dwoma[3].

Służba

23 marca 1916 roku UB-42 służbę rozpoczął we Flotylli Pula[4]. W dniu przyjęcia okrętu do służby, dowódcą jednostki został mianowany kapitan (niem. Kapitänleutnant) Fritz Wernicke[5]. Na stanowisku okrętu pozostawał do 13 maja 1917 roku. W czasie jego służby UB-42 zatopił sześć statków oraz uszkodził jeden okręt. Po trzech miesiącach służby na Morzu Śródziemnym został przeniesiony do Konstantynopola do Constantinople Flotilla i rozpoczął patrole na Morzu Czarnym. Pierwszym zatopionym przez UB-42 statkiem był rosyjski parowiec „Peter Darcy” o pojemności 731 BRT. Pochodzący z 1882 roku statek płynął z Konstancy do Odessy. 3 września 1916 roku został zatopiony na pozycji (45°28′N 30°18′E/45,466667 30,300000)[6]. 5 października u wejścia do Zatoki Karkinickiej, na pozycji (45°55′N 32°06′E/45,916667 32,100000), UB-42 zatopił rosyjski żaglowiec „St. Nikolei” o pojemności 150 BRT[7]. Trzecim, a zarazem największym zatopionym statkiem był rosyjski parowiec „Czarita” (ros. Царица) o pojemności 2891 BRT[8]. Jednostka została zbudowana w 1886 roku w Tyne Iron Shipbuilding Company jako „Port Augusta”, statek towarowy zbudowany dla William Milburn & Co z Londynu. W 1891 roku został sprzedany Russian Steam Navigation & Trading Co z Odessy, a w 1915 roku zarekwirowany przez Marynarkę Wojenna Imperium Rosyjskiego i oznaczony jako N75[9]. Statek został storpedowany i zatonął na północny wschód od rumuńskiego portu Konstanca na pozycji (44°03′N 29°16′E/44,050000 29,266667)[10]. W kwietniu 1917 roku okręt powrócił do służby na Morzu Śródziemnym. 1 kwietnia 2 mile na północ od wyspy Tilos zatrzymał i zatopił włoski żaglowiec „Flora” o pojemności 122 BRT. Statek płynął pod balastem między wyspami Simi a Mitylena, został zatrzymany i zatopiony[11]. 14 kwietnia 1917 roku na pozycji (31°43′N 29°17′E/31,716667 29,283333) około 45 mil od portu w Aleksandrii UB-42 storpedował i uszkodził brytyjski slup typu Acacia, HMS „Veronica”. HMS „Veronica” był okrętem przystosowanym do osłony konwojów, służył jako trałowiec oraz statek-pułapka. Okręt został naprawiony i powrócił do służby[12].

14 maja na stanowisko dowódcy okrętu został mianowany, służący wcześniej na SM UB-14, kapitan Kurt Schwarz[13]. Jego pierwszym sukcesem było zatopienie 24 czerwca brytyjskiego transportowca „Cestrian” o pojemności 8912 BRT. Zbudowany w 1896 roku w Harland & Wolff, Ltd. w Belfaście i pływający dla White Star Line transatlantyk, który płynął z ładunkiem koni dla wojsk brytyjskich w Egipcie, został storpedowany i zatopiony 4 mile na południowy wschód od wyspy Skyros[14][15]. Na jesieni 1917 roku UB-42 ponownie został skierowany na akwen Morza Czarnego. W październiku i listopadzie zatopił 3 jednostki rosyjskie: dwa niewielkie żaglowce oraz 22 listopada parowiec „Siracusy” o pojemności 1086 BRT[16]. Kurt Schwarz dowodził jednostką do 5 kwietnia 1918 roku. Następnego dnia na jego miejsce przybył kapitan Erich von Rohrscheidt[17]. Jedynym sukcesem, jaki odniósł UB-42 pod jego dowództwem, było zajęcie 16 maja jako pryz niewielkiej pomocniczej rosyjskiej jednostki „Sergij” o pojemności 97 BRT. 3 lipca 1918 roku czwartym dowódcą okrętu został mianowany porucznik marynarki Herbert Nolde, który dowodził okrętem do 1 września. W czasie jego służby UB-42 nie odniósł żadnych zwycięstw. 2 września 1918 roku zastąpił go na 16 dni dowódca SM UC-23 Hans Georg Lübbe, który 18 września powrócił na swój okręt[18]. Pod jego dowództwem UB-42 odniósł swoje ostatnie zwycięstwo. 7 września w Zatoce Salonickiej zatopił włoski statek „Vicenza” o pojemności 1833 BRT[19].

Ostatnim dowódcą okrętu 2 listopada 1918 roku został mianowany kapitan Peter Ernst Eiffe[20]. 16 listopada w Sewastopolu okręt został przejęty przez Brytyjczyków i rozbrojony. Podobnie jak większość przejętych na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym okrętów został odprowadzony na Maltę, gdzie w 1920 roku został zezłomowany[4].

Uwagi

  1. ↑ SM – Seiner Majestät.

Przypisy

  1. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit by UB 42 (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  2. ↑ R. Gardiner, Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921, s. 181.
  3. ↑ Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 102. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
  4. ↑ a b Helgason, Guðmundur: WWI U-boats UB 41 (ang.). W: The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12].
  5. ↑ Fritz Wernicke, Kapitänleutnant (Crew 4/05) (ang.). W: The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  6. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Peter Darcy (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  7. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – St. Nikolei (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  8. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Czarita (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-09].
  9. ↑ PORT AUGUSTA (ang.). www.tynebuiltships.co.uk. [dostęp 2016-12-11].
  10. ↑ SS Czaritza (Transport N75) (+1916) (ang.). W: TYNE BUILT SHIPS A history of Tyne shipbuilders and the ships that they built [on-line]. www.wrecksite.eu. [dostęp 2016-12-11].
  11. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Flora (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  12. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – HMS Veronica (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  13. ↑ Kurt Schwarz, Oberleutnant zur See (Crew 4/08) (ang.). W: The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  14. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Cestrian (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  15. ↑ SS Cestrian (+1917) (ang.). www.wrecksite.eu. [dostęp 2016-12-11].
  16. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Siracusy (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  17. ↑ Erich von Rohrscheidt, Oberleutnant zur See (Crew 4/08) (ang.). W: The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-11].
  18. ↑ Hans Georg Lübbe, Kapitänleutnant (Crew 4/08) (ang.). W: The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12].
  19. ↑ Helgason, Guðmundur: Ships hit during WWI – Vicenza (ang.). W: WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12].
  20. ↑ Peter Ernst Eiffe, Kapitänleutnant (Crew 4/08) (ang.). W: The U-boats of World War One 1914-1918 [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2016-12-12].

Bibliografia

  • Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004, s. 43. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
  • Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 180. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
  • Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 102. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
Okręty podwodne typu UB II
Kaiserliche Marine
K.u.K. Kriegsmarine

Media użyte na tej stronie

SM UB 45.jpg
UB 45 der kaiserlichen Marine. Das Boot sank am 6. November 1916 bei Varna (43° 12′ N, 28° 9′ O43.228.15) durch Zusammenstoß mit einer Mine (15 Tote, 5 Überlebende). Das Wrack wurde nach seiner Entdeckung 1936 gehoben und die Überreste der Besatzung in Varna am 26. Februar 1936 feierlich bestattet.
War Ensign of Germany (1903–1919).svg
War Ensign of the en:German Empire from 1903-1919 (correction of date shown on image which shows 1918). Based on image of coat of arms at [1]. Currently unable to add further details for crown or further details to sceptor due to lack of high-quality images of the coat of arms.