SM UC-31

SM UC-31

SM UC-56, okręt bliźniaczy UC-31
Klasa	okręt podwodny
Typ	UC II
Projekt	41
Historia
Stocznia	Vulcan, Hamburg
Położenie stępki	1915
Wodowanie	7 sierpnia 1916
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	2 września 1916
Wycofanie ze służby	listopad 1918
Los okrętu	złomowany w 1922
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	400 ton 480 ton
Długość	49,4 m
Szerokość	5,22 m
Zanurzenie	3,68 m
Zanurzenie testowe	50 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Materiał kadłuba	stal
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 500 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 460 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	11,6 węzła 6,7 w.
Zasięg	powierzchnia: 10 040 Mm przy 7 w. zanurzenie: 55 Mm przy 4 w.
Uzbrojenie
18 min UC/200, 1 działo kal. 88 mm L/30, 7 torped
Wyrzutnie torpedowe	3 × 500 mm
Załoga	26

SM UC-31 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 64 zbudowanych jednostek typu UC II. Zwodowany 7 sierpnia 1916 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 2 września 1916 roku. Włączony w skład 1. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte, a w 1918 roku czasowo przyporządkowany Flotylli Flandria, w czasie służby operacyjnej okręt odbył 13 misji bojowych, w wyniku których zatonęło 38 statków o łącznej pojemności 51 017 BRT, zaś trzy statki (o łącznej pojemności 8016 BRT) i jeden okręt (o wyporności 1025 ton) zostały uszkodzone. SM UC-31 został poddany Brytyjczykom 26 listopada 1918 roku w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany w 1922 roku.

Projekt i budowa

Sukcesy pierwszych niemieckich podwodnych stawiaczy min typu UC I, a także niedostatki tej konstrukcji skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem von Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowego, znacznie większego i doskonalszego typu okrętów podwodnych. Opracowany latem 1915 roku projekt okrętu, oznaczonego później jako typ UC II, tworzony był równolegle z projektem przybrzeżnego torpedowego okrętu podwodnego typu UB II^[1]. Głównymi zmianami w stosunku do poprzedniej serii były: instalacja wyrzutni torpedowych i działa pokładowego, zwiększenie mocy i niezawodności siłowni oraz wzrost prędkości i zasięgu jednostki, kosztem rezygnacji z możliwości łatwego transportu kolejowego (ze względu na powiększone rozmiary)^[1][2].

SM^[a] UC-31 zamówiony został 29 sierpnia 1915 roku jako szesnasta jednostka z I serii okrętów typu UC II (numer projektu 41, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych^[3]), w ramach wojennego programu rozbudowy floty^[4][5]. Został zbudowany w stoczni Vulcan w Hamburgu jako jeden z 21 okrętów typu UC II zamówionych w tej wytwórni^[4][6][7]. Stocznia oszacowała czas budowy okrętu na 8 miesięcy^[4]. UC-31 otrzymał numer stoczniowy 70 (Werk 70)^[5][8]. Stępkę okrętu położono w 1915 roku^[8], został zwodowany 7 sierpnia 1916 roku^[9][10], zaś do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej przyjęto go 2 września 1916 roku^[5].

Dane taktyczno-techniczne

SM UC-31 był średniej wielkości dwukadłubowym przybrzeżnym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 49,4 metra^[b], szerokość 5,22 metra i zanurzenie 3,68 metra (wykonany ze stali kadłub sztywny miał 39,3 metra długości i 3,65 metra szerokości)^[12]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,46 metra^[12]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 400 ton^[c], a w zanurzeniu 480 ton^[6][10][11]. Jednostka miała wysoki, ostry dziób przystosowany do przecinania sieci przeciwpodwodnych; do jej wnętrza prowadziły trzy luki, zlokalizowane przed kioskiem, w kiosku i w części rufowej, prowadzący do maszynowni^[13]. Cylindryczny kiosk miał średnicę 1,4 metra i wysokość 1,8 metra, obudowany był opływową osłoną^[13]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN S6V23/34 o łącznej mocy 500 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 460 KM^[4][6][14]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby wykonane z brązu manganowego (o średnicy 1,9 metra i skoku 0,9 metra)^[13]. Okręt osiągał prędkość 11,6 węzła na powierzchni i 6,7 węzła w zanurzeniu^[6][11]. Zasięg wynosił 10 040 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym^[d] oraz 54 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą^[1][6]. Zbiorniki mieściły 63 tony paliwa^[2], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów 26 MAS po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi^[4][15]. Okręt miał siedem zewnętrznych zbiorników balastowych^[13]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów^[12][16], zaś czas zanurzenia 40 s^[17].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 18 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)^[2][18]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (co znacznie zmniejszało skuteczność okrętów)^[19][20]. Uzbrojenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (umiejscowione powyżej linii wodnej na dziobie, po obu stronach szybów minowych), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 88 mm L/30, z zapasem amunicji wynoszącym 130 naboi^[2][12][21]. Okręt miał trzy peryskopy Zeissa^[13]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 272 kg^[13].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 23 podoficerów i marynarzy^[14][17].

Służba

2 września 1916 roku dowództwo UC-31 objął por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Otto von Schrader^[22]. Po okresie szkolenia okręt został 10 grudnia włączony w skład 1. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte^[5][23]. Obszarami działalności operacyjnej okrętu były najczęściej wschodnie wybrzeże Wielkiej Brytanii i zachodnia część kanału La Manche^[24]. 30 grudnia okręt postawił pod Sunderlandem liczącą 18 min zagrodę, na której nazajutrz zatonęła brytyjska pilotówka „Protector” (200 BRT), a w katastrofie śmierć poniosło 19 załogantów^[25][26]. Był to pierwszy i jedyny sukces jednostki w 1916 roku^[24].

W 1917 roku dowodzony przez por. mar. Ottona von Schradera^[e] UC-31 nadal działał bardzo aktywnie, co zaowocowało zatopieniem od stycznia do lipca 26 statków (o łącznym tonażu 27 163 BRT)^[24]. Największymi spośród ofiar okazały się: zbudowany w 1900 roku holenderski parowiec „Amstelland” (5404 BRT), płynący z Buenos Aires do Belfastu, który zatonął 1 lipca 35 Mm na południe od Rosscarbery^[27] oraz pochodzący z 1904 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Matador” (3642 BRT), przewożący drobnicę na trasie Nowy Orlean – Liverpool, który 3 lipca został storpedowany bez ostrzeżenia na pozycji 51°16′N 12°25′W/51,266667 -12,416667 (życie straciło dwóch członków załogi)^[28][29].

21 lipca 1917 roku nowym dowódcą UC-31 został kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Kurt Siewert^[30]. Pod jego rozkazami do końca 1917 roku okręt zatopił dalsze siedem statków o łącznym tonażu 11 158 BRT, wśród których największym był zbudowany w 1907 roku uzbrojony australijski parowiec „Australbush” o pojemności 4398 BRT, płynący pod balastem z Hawru do Barry, który 13 listopada został storpedowany bez ostrzeżenia 7 Mm na północny wschód od latarni Eddystone (zginęło dwóch marynarzy)^[31][32].

Początek 1918 roku także obfitował w sukcesy: w okresie styczeń – kwiecień załoga UC-31 mogła dopisać do swych osiągnięć zatopienie czterech brytyjskich statków o łącznym tonażu 12 496 BRT (w tym storpedowanego bez ostrzeżenia w dniu 1 kwietnia 7 Mm na północny wschód od Larne nowego parowca „Ardglass” o pojemności 4617 BRT, na którego pokładzie zginęło sześciu załogantów)^[31][33] i uszkodzenie niszczyciela HMS „Magic” (1025 ts), który 10 kwietnia wszedł na minę postawioną w odległości 1,5 Mm od latarni morskiej Fanad Head i stracił w wybuchu 25 członków załogi^[34].

W okresie 14 czerwca – 7 października UC-31 włączono w skład II Flotylli Flandria (niem. II U-Bootflottille Flandern)^[5][35]. Ostatnim dowódcą U-Boota został 15 czerwca 1918 roku por. mar. rez. Willy Stüben, wcześniej dowodzący UB-10^[36]. Do chwili zakończenia działań wojennych UC-31 nie odniósł żadnych sukcesów^[24]. 26 listopada w myśl postanowień rozejmu w Compiègne okręt został poddany Brytyjczykom^[5][8]. Złomowano go w Canning Town w 1922 roku^[5][f].

Podsumowanie działalności bojowej

SM UC-31 wykonał łącznie 13 misji bojowych, podczas których za pomocą min, torped i ładunków wybuchowych zatopił 38 statków o łącznej pojemności 51 017 BRT, zaś trzy statki (o łącznej pojemności 8016 BRT) i niszczyciel o wyporności 1025 ton zostały uszkodzone^[24]. Pełne zestawienie strat przedstawia poniższa tabela^[24]:

Data	Nazwa	Państwo	Tonaż[g]	Zatopienie[h]
31 grudnia 1916	„Protector”	Wielka Brytania	200	T
4 stycznia 1917	„Lonclara”	Wielka Brytania	1294	T
25 stycznia 1917	„O.B. Suhr”	Dania	1482	T
28 stycznia 1917	„Alexandra”	Wielka Brytania	179	T
29 stycznia 1917	„Shamrock”	Wielka Brytania	173	T
29 stycznia 1917	„Thistle”	Wielka Brytania	167	T
31 stycznia 1917	„Ravensbourne”	Wielka Brytania	1226	T
24 lutego 1917	„Beneficent”	Wielka Brytania	1963	T
29 marca 1917	„Kathleen Lily”	Wielka Brytania	521	T
30 marca 1917	„Harberton”	Wielka Brytania	1443	T
4 kwietnia 1917	„Helga”	Dania	839	T
5 kwietnia 1917	„N.J. Fjord”	Dania	1425	T
6 kwietnia 1917	HMT „Strathrannoch”	Royal Navy	215	T
11 kwietnia 1917	„Quaggy”	Wielka Brytania	993	T
12 kwietnia 1917	„Dina Hinderika”	Holandia	200	T
12 kwietnia 1917	„Neptunus”	Holandia	209	T
12 kwietnia 1917	„Union”	Dania	152	T
12 kwietnia 1917	„Voorwaarts”	Holandia	147	T
14 kwietnia 1917	„Spray”	Wielka Brytania	1072	T
15 kwietnia 1917	„Brothertoft”	Wielka Brytania	155	T
6 maja 1917	„Poseidon I”	Holandia	98	T
8 maja 1917	HMY „Zarefah”	Royal Navy	279	T
17 maja 1917	„Aspen”	Szwecja	3103	N
17 maja 1917	„Viken”	Szwecja	1825	T
30 czerwca 1917	„Lady of the Lake”	Wielka Brytania	51	T
1 lipca 1917	„Amstelland”	Holandia	5404	T
2 lipca 1917	„Thirlby”	Wielka Brytania	2009	T
3 lipca 1917	„Matador”	Wielka Brytania	3642	T
7 sierpnia 1917	„Othalia”	Szwecja	1205	N
11 sierpnia 1917	„Holar”	Dania	548	T
12 sierpnia 1917	„Bogatyr”	Dania	1360	T
8 września 1917	„Newholm”	Wielka Brytania	3399	T
11 września 1917	„Cento”	Wielka Brytania	3708	N
16 września 1917	„Quatre Freres”	Francja	53	T
13 listopada 1917	„Amelie”	Belgia	1135	T
13 listopada 1917	„Australbush”	Australia	4398	T
19 listopada 1917	HMT „Morococala”	Royal Navy	265	T
21 stycznia 1918	„Teelin Head”	Wielka Brytania	1718	T
29 stycznia 1918	„Ethelinda”	Wielka Brytania	3257	T
1 kwietnia 1918	„Ardglass”	Wielka Brytania	4617	T
5 kwietnia 1918	„Cyrene”	Wielka Brytania	2904	T
10 kwietnia 1918	HMS „Magic”	Royal Navy	1025	N
RAZEM		zatopione:		38
		uszkodzone:		4

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 2 of 3 - January-August 1917 in date order (ang.). naval-history.net. [dostęp 2018-11-06].
• BRITISH MERCHANT SHIPS LOST to ENEMY ACTION Part 3 of 3 – September 1917-November 1918 in date order (ang.). naval-history.net. [dostęp 2018-11-06].
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
• R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
• Ivan Gogin: UC II type coastal submarine minelayers (1916-1917) (ang.). Navypedia. [dostęp 2018-11-06].
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Guðmundur Helgason: Amstelland (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Ardglass (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Australbush (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: HMS Magic (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Kurt Siewert (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Otto von Schrader (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Matador (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Protector (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: Ships hit by UC 31 (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: UC 31 (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Guðmundur Helgason: UC II (ang.). uboat.net. [dostęp 2018-11-06].
• Robert Hutchinson: Jane’s Submarines: War Beneath the Waves from 1776 to the Present Day. Londyn: HarperCollins, 2001. ISBN 978-0-00-710558-8. (ang.)
• Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report (ang.). historicengland.org.uk. [dostęp 2018-11-06].
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.)
• Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
• Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
• Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.)
• Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.)
• Gordon Williamson: U-booty Kajzera. Niemieckie okręty podwodne I wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2016. ISBN 978-83-65652-73-7.
• Igor Witkowski: U-booty. Historia niemieckich okrętów podwodnych. Warszawa: WIS-2, 2009. ISBN 978-83-88259-45-6.