SM UC-8

SM UC-8

UC-8 w służbie holenderskiej, jako Hr. Ms. M 1
Klasa	okręt podwodny
Typ	UC I
Historia
Stocznia	Vulcan, Hamburg
Wodowanie	6 lipca 1915
Kaiserliche Marine
Nazwa	SM UC-8
Wejście do służby	5 lipca 1915
Wycofanie ze służby	internowany 4 listopada 1915
Koninklijke Marine
Nazwa	Hr. Ms. M 1
Wejście do służby	13 marca 1917
Wycofanie ze służby	1931
Los okrętu	złomowany w 1932
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	168 ton 183 t
Długość	33,99 m
Szerokość	3,15 m
Zanurzenie	3,04 m
Zanurzenie testowe	50 m
Napęd
1 silnik wysokoprężny o mocy 90 KM 1 silnik elektryczny o mocy 175 KM, 1 śruba
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	6,2 węzła 5,22 w.
Zasięg	powierzchnia: 780 Mm przy 5 w. zanurzenie: 50 Mm przy 4 w.
Uzbrojenie
12 min, 1 km
Załoga	14

SM UC-8 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, ósmy w kolejności okręt podwodny typu UC I. Zwodowany 6 lipca 1915 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine jeszcze przed wodowaniem – 5 lipca. Podczas przejścia z Kilonii do Flandrii 4 listopada 1915 roku okręt wszedł na mieliznę na wodach terytorialnych Holandii i został internowany. Zakupiony przez holenderski rząd, w marcu 1917 roku wszedł do służby w Koninklijke Marine jako Hr. Ms. M 1. Służył do 1931 roku, a w roku 1932 został sprzedany na złom.

Projekt i dane taktyczno-techniczne

Sukcesy pierwszych niemieckich U-Bootów na początku I wojny światowej (m.in. zatopienie brytyjskich krążowników pancernych HMS^[a] „Aboukir”, „Hogue” i „Cressy” przez U-9) skłoniły dowództwo Cesarskiej Marynarki Wojennej z admirałem Tirpitzem na czele do działań mających na celu budowę nowych typów okrętów podwodnych^[1]. Doceniając też wagę wojny minowej, 9 października 1914 roku ministerstwo marynarki zatwierdziło projekt małego podwodnego stawiacza min opracowanego przez Inspektorat Torped pod kierunkiem dr Wernera, oznaczonego później jako typ UC I^[1][2][3].

SM^[b] UC-8 był niewielkim, jednokadłubowym przybrzeżnym okrętem podwodnym, którego konstrukcja oparta była na projekcie jednostek typu UB I^[3]. Długość całkowita wynosiła 33,99 metra, szerokość 3,15 metra i zanurzenie 3,04 metra^[2][4][5]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 6,3 metra^[6]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 168 ton^[c], a w zanurzeniu 183 tony^[4][3][7]. Jednostka posiadała zaokrąglony dziób oraz cylindryczny kiosk o średnicy 1,3 m, obudowany opływową osłoną, a do jej wnętrza prowadziły dwa luki: jeden w kiosku i drugi w części rufowej, prowadzący do pomieszczeń załogi^[8]. Okręt napędzany był na powierzchni przez 6-cylindrowy, czterosuwowy silnik Diesla Daimler RS166 o mocy 90 koni mechanicznych (KM), zaś pod wodą poruszał się dzięki silnikowi elektrycznemu SSW o mocy 175 KM^[2][4][9]. Poruszający jedną trójłopatową, wykonaną z brązu śrubą (o średnicy 1,8 m i skoku 0,43 m)^[8] układ napędowy zapewniał prędkość 6,2 węzła na powierzchni i 5,22 węzła w zanurzeniu^[3][10] (przy użyciu na powierzchni silnika elektrycznego okręt był w stanie osiągnąć 7,5 węzła^[11]). Zasięg wynosił 780 Mm przy prędkości 5 węzłów w położeniu nawodnym oraz 50 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą^[5][9][d]. Okręt zabierał 3,5 tony oleju napędowego^[5], a energia elektryczna magazynowana była w akumulatorach składających się ze 112 ogniw, o pojemności 4000 Ah, które zapewniały 3 godziny podwodnego pływania przy pełnym obciążeniu^[11].

Okręt posiadał dwa wewnętrzne zbiorniki balastowe^[11]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów, zaś czas zanurzenia 23-36 s^[5]. Okręt nie posiadał uzbrojenia torpedowego ani artyleryjskiego, przenosił natomiast w części dziobowej 12 min kotwicznych typu UC/120 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych jeden za drugim w osi symetrii okrętu, pod kątem do tyłu (sposób stawiania – „pod siebie”)^[7][8][10]. Układ ten powodował, że miny trzeba było stawiać na zaplanowanej przed rejsem głębokości, gdyż na morzu nie było do nich dostępu (także zapalniki min trzeba było montować jeszcze przed wypłynięciem, co nie było rozwiązaniem bezpiecznym i stało się przyczyną zagłady kilku jednostek tego typu)^[3][13]. Uzbrojenie uzupełniał jeden karabin maszynowy z zapasem amunicji wynoszącym 150 naboi^[2][4][6]. Okręt posiadał jeden peryskop Zeissa^[8]. Wyposażenie uzupełniała kotwica grzybkowa o masie 136 kg^[8]. Załoga okrętu składała się z 1 oficera (dowódcy) oraz 13 podoficerów i marynarzy^[4][5].

Budowa

SM UC-8 zamówiony został 23 listopada 1914 roku jako ósmy z serii 15 okrętów typu UC I(numer projektu 35a, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych), w ramach wojennego programu rozbudowy floty^[12][14]. Pierwsze 10 jednostek typu, w tym UC-8, zostało zbudowanych w stoczni Vulcan w Hamburgu^[2][15]. Stocznia, nie mając wcześniej doświadczenia w budowie okrętów podwodnych, oszacowała czas budowy okrętu na 5-6 miesięcy, i aby dotrzymać tego terminu musiała wstrzymać budowę torpedowców^[14]. UC-8 otrzymał numer stoczniowy 52 (Werk 52)^[6]. Okręt został zwodowany 6 lipca 1915 roku^[3], zaś do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej przyjęty dzień wcześniej, 5 lipca 1915 roku^[6][16][e].

Przebieg służby

Kaiserliche Marine

Pierwszym dowódcą UC-8 został 5 lipca 1915 roku mianowany por. mar. Georg Haag^[17]. 18 października nowym dowódcą okrętu został por. mar. Walter Gottfried Schmidt^[18]. Podczas rejsu z Kilonii do Flandrii (okręt wysłano w celu wzmocnienia stacjonującej tam flotylli), 4 listopada 1915 roku okręt wszedł na mieliznę u brzegów wyspy Terschelling na wodach terytorialnych neutralnej Holandii (na pozycji 52°23′N 5°05′E/52,383333 5,083333), skąd nie zdołał zejść o własnych siłach^[6][19][20]. UC-8 został internowany i był przetrzymywany w Nieuwediep i Alkmaar^[6][20].

Koninklijke Marine

30 stycznia 1917 roku UC-8 został zakupiony przez holenderski rząd, podobnie jak internowany brytyjski okręt podwodny HMS H6^[21]. Wiedza holenderskich inżynierów o szczegółach konstrukcji niemieckiego okrętu została wykorzystana przy remoncie okrętu podwodnego O 8, na którym też zamontowano peryskop Zeissa zdemontowany z UC-8 (w zamian instalując ten zdjęty z ex-angielskiego okrętu)^[21]. 12 pistoletów Luger P04, znalezionych na pokładzie UC-8, przekazanych zostało do lotnictwa morskiego, gdzie zostały wykorzystane jako broń osobista pilotów^[21]. 13 marca 1917 roku okręt został wcielony do służby w Koninklijke Marine pod nazwą Hr. Ms.^[f] M 1 (M od hol. Mijnenlegger – stawiacz min)^[20][21].

Pierwszym holenderskim dowódcą okrętu został mianowany por. mar. Dirk Scalongne^[22].

Kolejnymi kapitanami M 1 byli^[21]:

• por. mar. Ludovicus A.C.M. Doorman^[23] (od 19 lutego do 4 października 1918 r. i ponownie od 20 kwietnia 1920 r. do 26 kwietnia 1921 r.);
• por. mar. Jean Louis Chaillet^[24] (od 4 października do 24 grudnia 1918 r.);
• por. mar. Gustaaf E.V.L. Beckman^[25] (od 24 grudnia 1918 r. do 7 maja 1919 r. i ponownie od 1 czerwca do 21 sierpnia 1922 r., w stopniu kpt. mar.);
• por. mar. Johannes Jan van der Have^[26] (od 7 maja do 15 czerwca 1919 r.);
• por. mar. Esquire H.P. Coertzen de Kock^[27] (od 15 czerwca do 21 października 1919 r.);
• por. mar. Jacobus Gerardus van den Berg^[28] (od 21 października 1919 r. do 20 kwietnia 1920 r.);
• por. mar. Johan Christiaan Cornelis^[29] (od 26 kwietnia 1921 r. do 1 stycznia 1922 r.);
• por. mar. Jacobus Johannes Logger^[30] (od 1 stycznia do 1 czerwca 1922 r.);
• por. mar. Johannes van Leeuwen^[31] (od 21 sierpnia 1922 r. do 8 kwietnia 1923 r.);
• por. mar. Jan Jacob Wichers^[32] (od 8 kwietnia do 1 października 1923 r.);
• por. mar. Henricus C.W. Moorman^[33] (od 30 listopada 1924 r. do 21 maja 1926 r.);
• kmdr ppor. Frederik Willem Coster^[34] (od 1 czerwca 1931 r. do 16 listopada 1932 r., awansowany na stopień kmdr por.);
• por. mar. Willem Jan Kruys^[35] (od 16 listopada 1932 r. do ?).

Okręt – jedyny ze swojego typu, który przetrwał wojnę – służył do 1931 roku, a po wycofaniu został złomowany w 1932 roku^[6][21][36].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
• Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.)
• R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Guðmundur Helgason: UC 8 (ang.). uboat.net. [dostęp 2016-09-09].
• Peta Knott: UC-6 Thames Estuary: Archaeological Report (ang.). historicengland.org.uk. [dostęp 2016-09-09].
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.)
• Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.)
• Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
• Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.)
• Jak Mallmann Showell: The U-Boat Century: German Submarine Warfare 1906–2006. London: Chatham Publishing, 2006. ISBN 978-1-86176-241-2. (ang.)
• Gordon Williamson: U-boats of the Kaiser’s Navy. Botley, Oxford: Osprey Publishing, 2002. ISBN 1-84176-362-4. (ang.)
• Igor Witkowski: U-booty. Historia niemieckich okrętów podwodnych. Warszawa: WIS-2, 2009. ISBN 978-83-88259-45-6.
• Class M 1 (ang.). dutchsubmarines.com. [dostęp 2016-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-11)].
• M 1 (ang.). dutchsubmarines.com. [dostęp 2016-09-13].